CDA
Jan Peter Balkenende: CDA zal bescheiden, betrouwbaar en bevlogen blijven
Het CDA: bescheiden, betrouwbaar en bevlogen.
Speech Jan Peter Balkenende, CDA-partijraad, Utrecht, 8 juni 2002
Wilt u verandering?
Kies voor de andere aanpak.
Stem CDA
Dat waren mijn slotwoorden van de speech op het congres in Rotterdam in februari.
Het is minder dan vier maanden geleden.
Drukke maanden, bewogen maanden, maar ook fantastische maanden.
Het goede gevoel van dat congres heeft zijn vertaling weten te vinden in de campagne. Enthousiast, energiek en eigenzinnig.
Twee prachtige verkiezingsresultaten.
Op 6 maart: het CDA als grootste lokale partij van Nederland. Veel extra gemeenteraadszetels, tal van nieuwe wethouders. En.. winst in de grote steden. Een belangrijk teken van herstel.
Dan de onverwachte uitslag op 15 mei. 43 zetels. Het CDA als veruit de grootste partij van Nederland. Regeringsdeelname in het verschiet.
Natuurlijk, er is keihard voor gewerkt, maar het is allemaal meer dan we hadden durven dromen.
Ons past dan ook dankbaarheid voor dit resultaat.
Uit alle hoeken van het land krijg ik nog steeds hartverwarmende reacties van mensen die aangeven op dit resultaat te hebben gehoopt, er voor hebben gewerkt én gebeden dat de christen-democratie en haar boodschap helder zichtbaar zou blijven.
Veel mensen refereren ook aan hun verwachtingen ten aanzien van het CDA. Zeker waar het waarden en normen betreft. Jong en oud. Gelovig en ongelovig.
Het zijn mooie resultaten, maar ook enorme uitdagingen. Geweldige kansen ook, om de inhoud waarin zoveel in is geïnvesteerd daadwerkelijk in de praktijk te gaan brengen. Lokaal en landelijk.
Echter, wel met beide benen op de grond.
Het CDA zal zich moeten blijven kenmerken als: bescheiden, betrouwbaar en bevlogen.
Dat zijn de drie kernwoorden voor mijn verhaal van vandaag.
Eerst nog even de campagne. Ik noemde die eigenzinnig.
We hebben een campagne durven voeren die tegen de trend in ging.
We hebben nadrukkelijk gekozen voor de inhoud en het eigen verhaal. Kenmerkend daarvoor waren de vijf lezingen. Gedegen verhalen met diepgang, visie en eigenzinnigheid. Niet enkel een campagne met soundbites voor de zap-cultuur.
Het CDA heeft ook blijvend gekozen voor kritiek op andere partijen via de weg van de inhoud en op basis van wederzijds respect.
Ook was het bij het CDA meer dan enkel landelijke bekendheid. Het CDA koos ook voor regionale herkenbaarheid en verscheidenheid. Ook nu kent het CDA weer een fractie met uit iedere provincie een vertegenwoordiger. Iets wat overigens ook het geval was geweest met 10 zetels minder.
We hebben ook niet gekozen voor het ene na het andere nieuwe plannetje. De campagne baseerde zich op datgene wat in het verkiezingsprogramma was afgesproken.
Tenslotte hebben we ook recht willen doen aan de gemaakte afspraken over campagnestop en mediastilte.
Ook daar dus: bescheiden, betrouwbaar en bevlogen.
Het was niet altijd makkelijk de gekozen lijn consistent vast te houden. De aandrang van media en anderen was soms groot. Maar de kiezer heeft de lijn van het CDA herkend en uiteindelijk fors beloond.
Net als in het beleid is het ook de campagne de kunst om naast de mensen te gaan staan. Verder te denken en te redeneren dan onder de Haagse kaasstolp gewoon is.
Het CDA is en moet een partij van de samenleving zijn
Dat is en blijft een belangrijke opgave.
Daar ging het ook in het debat tussen de kandidaatvoorzitters over.
Een politieke partij als platform van debat. Een debat over wat er in de samenleving speelt. Een debat waarin de samenleving zelf kan mee doen. Geen naar binnengerichte race van overbekende stokpaardjes.
De momenten na een geweldige verkiezingsuitslag zijn de beste om te komen tot ledenwerving. In aantallen volksvertegenwoordigers heeft het CDA haar bestaansrecht bewezen, dat zal zich ook moeten vertalen in het CDA als ledenorganisatie.
Ledenwerving en binding zijn daarbij belangrijke prioriteiten. Wat daarbij de nieuwe leden wordt aangeboden moet meer zijn dan de bekende organisatiestructuren. Wie kiest voor politiek is maatschappelijk betrokken en heeft een mening. Het gaat erom die mening kenbaar te kunnen maken. Ideeën aan te kunnen reiken.
Voor de de nieuwe fractie in de Tweede Kamer betekent dat ook dat er meer is dan het Binnenhof. De nieuwe politiek moet ook zijn beslag krijgen in de manier van werken van de nieuwe kamerleden. Meer Buitenhof dan Binnenhof.
Dat is nu meer van belang dan ooit.
Ik zei het al, de weken van de campagne waren ook bewogen.
De moord op Pim Fortuyn heeft een wond in onze samenleving achtergelaten waarvan niet mag worden aangenomen dat de tijd het wel zal helen.
Fortuyn komt de eer toe de politieke interesse en betrokkenheid bij maatschappelijke vraagstukken weer volledig losgemaakt te hebben. Of je nu bij de kapper of in het café kwam: overal werd over politiek gesproken.
En waar in Den Haag de discussie vaak bleef steken in de vorm, ging het op die plekken vaak wel over de problemen die de mensen raken. Over de zorg, de onvrede, de angst.
Nederland als verwend land?
Ik ben het daar niet mee eens.
Natuurlijk, je mag in je handen knijpen wanneer je wieg in dit land heeft gestaan. Een land waarin zoveel welvaart wordt gecombineerd met vrijheid en sociale zorg is er eigenlijk niet te vinden.
Maar juist omdat we die talenten en mogelijkheden hebben moeten we er ook zorgvuldig mee om gaan.
Dan mag de tolerantie niet verworden tot vrijblijvendheid. En beschermwaardigheid ondergesneeuwd raken onder zelfbeschikking.
Dan moet er ook meer zijn dan geld om de problemen op te lossen.
Is Nederland meer dan een BV die goed moet worden gerund.
Dat vraagt om visie.
Dan mag ook van de overheid worden verwacht dat zij pal staat voor de grenzen die ze zelf stelt.
Dan is draagkracht ook een begrip dat inhoud heeft in de werkelijkheid van mensen.
In mijn congresrede in februari heb ik helder willen schetsen waar het wat het CDA betreft anders kan en beter moet.
Diezelfde vijf punten vormen ook de leidraad voor de onderhandelingen die we op dit moment voeren over een nieuw kabinet.
Dan gaat het dus om meer keuzevrijheid en minder bureaucratie in vooral de zorg en het onderwijs.
In de tweede plaats gaat het dan om solide overheidsfinanciën, dusdanig dat de staatsschuld wordt afgelost en de zorg en het onderwijs voor komende generaties wordt veiliggesteld.
Het derde hoofdpunt is een overheid die niet loslaat, maar vasthoudt waar het veiligheid betreft. Die haar kerntaken waarmaakt, ook waar het infrastructuur betreft.
Als vierde het sociale inkomensbeleid waarin de draagkracht weer inhoud krijgt.
Tenslotte een overheid die oog heeft voor de morele dimensie van vraagstukken, die weet dat veiligheid niet begint bij agenten, maar bij gezin en onderwijs.
Het gaat ook om de verwerkelijking van deze ideeën die maken dat het CDA verantwoordelijkheid wil dragen voor het bestuur van het land.
Ook al is de verkiezingsuitslag zo groot dat we die verantwoordelijkheid vanzelfsprekend lijken te hebben, de inhoud en de herkenbaarheid van het beleid zullen altijd voorop moeten staan.
De lessen van de oppositie zullen voor het CDA niet tevergeefs blijken te zijn geweest: bescheiden, betrouwbaar en bevlogen.
Wie kijkt naar de resultaten van de onderhandelingen tot nu toe kan gelukkig concluderen dat veel herkenbare CDA-punten ook tot beleid worden verheven.
De bureaucratie in zorg en onderwijs zal fors worden aangepakt. Daarnaast wordt er blijvend voldoende in de kwaliteit van de samenleving geïnvesteerd.
De overheid zal met hernieuwde kracht invulling geven aan haar kerntaak om pal te staan voor de veiligheid. Het belang van gezin en onderwijs wordt daarbij in het beleid recht gedaan. Daarnaast ook extra investeren in politie en justitie. Zwaardere straffen voor criminelen die in herhaling vallen en meer opsporingsbevoegdheden via DNA en identificatieplicht. Allemaal zaken waar we ons in de afgelopen jaren hard voor hebben gemaakt.
Ook onze jarenlange strijd tegen de tolpoorten en de kilometerheffing is beslecht. Eerst bewegen en dan beprijzen wordt het uitgangspunt.
En het plan dat nog is ontwikkeld door de huidige burgemeester van Maastricht - van 2x2 naar 2x3 zal worden uitgevoerd.
Knelpunten oplossen daar gaat het om.
Ook het belang van de regio wordt weer zichtbaar in het beleid. Niet het platteland op slot gooien. Ruimte voor wonen voor de eigen jongeren. Een blijvende plek ook voor de landbouw. Een halt aan opgelegde gemeentelijke herindelingen.
Op wat later bleek de laatste manifestatie van de campagne, die in Emmeloord, heb ik ook een ethische agenda gepresenteerd met daarin bijvoorbeeld de door ons keer op keer tevergeefs bepleite evaluatie van de abortuswet. Ook die agenda zal in de komende periode worden gerealiseerd.
Dat moet en zal ook gaan gelden voor één van de meest gevoelige discussies rond ons verkiezingsprogramma en een belangrijk onderdeel van ons sociale inkomensbeleid: de compensatie voor de inkomenseffecten van de zo broodnodige stelselherziening in de gezondheidszorg.
Gisteren zijn daarover indringende gesprekken gevoerd aan de onderhandelingstafel. Een definitieve conclusie is daarover nog niet bereikt.
Maar ik herhaal hier en nu: er zal geen nominalisering van de premies plaatsvinden zonder dat de compensatie sociaal en naar de toekomst verzekerd is geregeld!
Daar mag u mij aan houden!
(..)
Een discussie die bijna net zoveel aandacht heeft gekregen is die over de WAO. Een dossier laten we dat niet vergeten waar wij paars vaak gebrek aan daadkracht hebben verweten. Een dossier echter ook waarbij het van groot belang is te kunnen rekenen op draagvlak bij werknemers en werkgevers.
Waar het vorige kabinet bij gebrek aan eigen overeenstemming de bal nadrukkelijk zelf bij de SER heeft neergelegd, moet daar ook recht aan worden gedaan.
Bepalend blijft echter en dat heeft het CDA ook altijd gezegd dat de instroom wel voldoende wordt teruggedrongen, zodat mensen perspectief houden op werk.
Als criterium geldt daarbij of iemand wel of niet meer kan werken. Het moet gaan om de aard van de arbeidsongeschiktheid. Wanneer de ziekte of handicap is opgelopen is dan niet van belang.
Om die reden wil het CDA geen referte-eis.
(..)
Ik heb u een aantal voorbeelden genoemd van beleid dat een duidelijke relatie heeft met onze inzet en het door u vastgestelde verkiezingsprogramma.
Dat betekent echter nog niet dat regeren daarmee gemakkelijk gaat worden.
De economische omstandigheden zijn wel even anders dan we de afgelopen jaren hebben gekend. Niet al de financiële wensen kunnen worden gerealiseerd. Een scherpe prioriteitsstelling en vernieuwend beleid zijn nodig.
We gaan niet terug naar de tijd van begrotingstekorten.
Die eis is spijkerhard en wordt ook door alle drie de partijen gedragen.
Een regering die daar niet voor had willen tekenen had dit land niet verder geholpen.
Ook daarin moet de overheid betrouwbaar zijn.
Bescheiden, betrouwbaar en bevlogen.
Bescheiden.
Bij de winst op 6 maart en 15 mei past geen euforie. We mogen gelukkig en dankbaar zijn met het feit dat de christen-democratie als hoofdstroming in de Nederlandse politiek fier overeind is gebleven in tegenstelling tot wat door velen in 1994 werd gedacht.
Daarnaast weten we ook dat in de 21ste eeuw de zekerheden in de politiek volstrekt verdwenen zijn. De winnaar van nu kan net zo makkelijk de volgende verliezer zijn.
Dat vraagt om bescheidenheid en het respectvol omgaan met alle andere politieke partijen en stromingen. De kracht van de democratie wordt bepaald door de manier waarop de meerderheid met de minderheid weet om te gaan.
Het 'respect' uit onze missie moet ook bepalend zijn voor hoe wij politiek bedrijven.
Betrouwbaar.
Duidelijkheid en herkenbaarheid moeten het CDA ook kenmerken. Op basis van enkel marktonderzoek kan er geen politiek worden bedreven.
De politiek moet richting durven geven, knopen durven doorhakken.
Niet het één zeggen en het ander doen.
Eerlijk duurt ook hier het langst.
Bevlogen.
Het CDA is en blijft een partij met duidelijke uitgangspunten.
Politiek met een duidelijke inspiratie heeft toekomstwaarde.
Ook die duidelijkheid heeft het CDA in de campagne gegeven.
Sociaal, solide en waardenvast is geen positionering die op goed geluk is gekozen.
Het thema van de EO-jongerendag waar ik vanochtend was is "Stay close".
Dat is ook de opdracht voor het CDA.
Dicht bij wat ons drijft en daarmee dichtbij mensen.
Wat we doen, doen we niet voor onszelf.
Maar voor de ander van nu en later. Jong en oud. Ziek en gezond. Rijk en arm.
We willen streven naar een betrokken samenleving.
Respect, naastenliefde en verantwoordelijkheid.
Aan ons de taak daar inhoud aan te geven.
U als partij en wij als fractie