Ingezonden persbericht


Nijmegen, 1 juni 2002

PERSBERICHT

Kijkje in de keuken van een orgelconcert

Een Duits orgel omtoveren in een zwierig Frans instrument

Als proloog van de zomerconcertserie van de Nijmeegse Orgelkring demonstreert Jetty Podt op 11 juni hoe een organist te werk gaat bij een concert op het Königorgel van de Sint Stevenskerk. Zij moet daarbij een stevig klinkend Duits instrument omtoveren in een zwierig Frans orkest. Via videocamera's die opgesteld staan bij de speeltafel is op een groot scherm beneden in de kerk te zien hoe zij dat doet. De demon-stratie met concertfragmenten begint om 20.30 uur in de Stevenskerk. De toegang bedraagt 2,50 euro.

Bij een concert van een orkest kan de luisteraar goed zien hoe een violist speelt. Maar een orgelconcert blijft een black box: de organist zit hoog achter in de kerk verborgen achter dikke rijen orgelpijpen. Jetty Podt, organist van de Stevenskerk, gunt de luisteraar een kijkje in haar keuken.

Podt neemt de bezoeker mee in de voorbereidingen van haar echte concert op 2 juli. Het programma van dat concert bestaat uit muziek van Franse componisten uit de tijd van de Romantiek en van deze eeuw (Franck, Duruflé, Alain, Messiaen). Die componisten hebben hun muziek geschreven voor orgels die in Frankrijk zijn gebouwd. Deze instrumenten van de orgelbouwer Cavaillé-Coll klinken heel anders dan het Duitse Königorgel in de Stevenskerk. Waar het Königorgel een robuuste stevige klank heeft, zijn Franse orgels veel zwieriger.
Franse muziek op het Königorgel spelen kan prima, maar dan moet een organist heel nauwgezet op zoek naar de juiste klankkleur. Door uit het scala aan registers (orgelpijpen met een specifieke klank) de juiste combinatie te kiezen kan een Duits instrument de Franse klank vrijwel evenaren. Die zoektocht demonstreert Podt aan de hand van muziekvoorbeelden uit haar concert.
Een ander kenmerk van Franse muziek is dat het volume voortdurend hader en zachter wordt om de muziek spannender te maken. Maar hoe kan de organist op een instrument zonder volumeknop telkens harder en zachter spelen? Ook dat demonstreert Podt aan de hand van passages uit haar concert. De truc is om meer of minder orgelpijpen te laten klinken door registers toe te voegen of weg te laten. Op deze manier zijn hele subtiele volumewijzigingen mogelijk. Een extra moeilijkheid is de kerk met haar akoestiek ook een belangrijke rol speelt bij de uiteindelijke klank van de muziek. Vanwege de ruimte klinkt de muziek in de oren van de organist anders dan bij het publiek dat in de kerk zit. Dus moet de organist erop inspelen dat niet zijzelf de perfecte klank hoort, maar de mensen beneden.

Deze demonstratie is een soort proloog van de zomerconcertserie van de Nijmeegse Orgelkring. Vanaf 11 juni tot en met 10 september is op iedere dinsdagavond om 20.30 uur in de Sint Stevenskerk een orgelconcert te beluisteren. Te beginnen met een Bachconcert op 18 juni door de wereldberoemde organist Ton Koopman. Strooifolders met het volledige programma zijn onder meer in de Stevenskerk en bij de VVV verkrijgbaar.
---

---
Noot voor de pers: Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Jenneke van de Streek, tel 024-3788696/070-3305507

Orgelmuziek in Stevenskerk Nijmegen

Zomerconcerten Nijmeegse Orgelkring 2002
In de zomermaanden is iedere dinsdagavond in de Sint Stevenskerk een orgelconcert te beluisteren. Bekende organisten bespelen twee van de vier orgels die de kerk herbergt, het Königorgel en het koororgel. Het beroemde Königorgel dat in 1776 is gebouwd door Ludwig König, is in Nederland het enige in zijn soort. Het fraaie 17deeeuwse koororgel is vanwege de middentoonstemming bijzonder geschikt voor oude muziek.

Het openingsconcert van Bach-specialist Ton Koopman, zet de toon van de concertserie 2002: fraaie orgelmuziek gespeeld door professionele musici. Het concertprogramma beslaat naar tijd en herkomst een grote variatie aan orgelwerken. Wel staat dit jaar de Franse orgelmuziek meer op de voorgrond, beginnend bij oude muziek van Louis Marchand en eindigend bij de 20e-eeuwse componist Olivier Messiaen. Ter herdenking van de honderdste geboortedag van Maurice Duruflé, is diens gehele oeuvre in het programma opgenomen. Van Cesar Franck zijn onder meer alle drie grote koralen te beluisteren. Naast orgelliteratuur, klinkt op vrijwel ieder concert een improvisatie. Alle organisten is gevraagd om over hetzelfde thema te improviseren. Zo loopt een herkenbaar element als rode draad door de gehele concertserie, maar wel één waarmee de musicus een extra persoonlijke inkleuring aan het concert geeft.

Kijkje in de keuken
Voorafgaand aan de concertserie laat Jetty Podt op 11 juni zien en horen hoe een concert tot stand komt. Zij demonstreert bijvoorbeeld de manier waarop ze registraties bij een muziekstuk kiest en een crescendo maakt op een instrument zonder volumeknop. Op een videoscherm is in de kerk precies te volgen wat de organist bij de speeltafe doet.
Als deze demonstratie uw nieuwsgierigheid heeft gewekt naarr de werking van het Königorgel, dan kunt u mee met een excursie onder deskundige leiding. De tocht gaat langs de speeltafel en zelfs het orgel in. De rondleidingen zijn op de zaterdagen 29 juni, 3 en 31 augustus, beginnen om 10.30 uur en zijn gratis toegankelijk.

Excursie Orgelbouw
Bent u nieuwsgierig naar de wijze waarop een orgel nu precies wordt gemaakt, dan kunt u op vrijdag 23 augustus mee met een excursie naar de werkplaats van orgelbouwer Verschueren in Heijthuizen. De dagtrip gaat verder nog langs een tweetal bijzondere orgels: het Robustelly-orgel in de Lambertuskerk in Helmond en het Cavaillé-Coll-Mutin orgel in Panningen. Extra informatie en mogelijkheid tot opgave is te vinden in een aparte folder

CD met hoogtepunten
De Nijmeegse Orgelkring heeft een cd samengesteld met hoogtepunten uit de concertseries door de jaren heen. De cd is bij de kassa te koop of te bestellen bij de Orgelkring.

Donateurschap
De orgels van de Sint Stevenskerk kunnen niet spelen zonder u! Draagt u de concertserie van de Nijmeegse Orgelkring een warm hart toe, dan kunt u donateur worden door een bedrag van minimaal 25 euro over te maken op bankrekeningnummer 537343997 van de Stichting Nijmeegse Orgelkring onder vermelding van 'donatie'. Als dank voor uw steun krijgt u gratis toegang tot het openings- of slotconcert, een rijk geïllustreerd boekje over de vier orgels van de Stevenskerk en een cd met een selectie uit de concertseries.

Programma 2002

11 juni Jetty Podt
kijkje in de keuken van een orgelconcert

18 juni Ton Koopman
Bach

.
25 juni Ruud Huijbregts
Bach, Guilmant, Manneke

2 juli Jetty Podt
Franse avond met muziek en wijn
Franck, Duruflé, Alain, Messiaen

9 juli Roman Summereder (Wenen)
Bach, Mendelssohn, Welmers

16 juli geen concert vanwege Vierdaagse

23 juli Gonný van der Maten
Marchand, Schumann, Eben

30 juli Peter van Dijk
Zuid- en Noord-Nederlandse orgelmuziek

6 augustus Dirk Luijmes
Orgel en harmonium
Franck, Guilmant, Vierne

13 augustus Toon Hagen
Bach

20 augustus Ben van Oosten
Bach, Schumann, Stanford, Dupré

27 augustus Joost Langeveld
Franck, Trois chorals

3 september Peter Ouwerkerk
Dansen voor orgel
Alain, Duruflé, Heiller

10 september Berry van Berkum en Gijs Hendriks (saxofoon) Jazzimprovisatie in meditatieve sfeer

Aanvang concerten 20.30 uur,
Toegangsprijzen: Losse kaart: 5,- euro; studenten, CJP en 65+: 4,-. Kaarten voor 5 concerten naar keuze: euro 20,- /16,-. Kijkje in de keuken; 2.50
Kinderen onder geleide tot 12 jaar: gratis

Overige orgelmuziek in de Stevenskerk

Orgelvespers, georganiseerd door Stichting Ontcommer in het kader van Zaterdagmiddag in de Stevens. Een kerkmuzikale samenwerking tussen Nijmegen, Zutphen en Zwolle. Zaterdag 24 augustus, Jetty Podt; 31 augustus, Toon Hagen; 7 september, Klaas Stok. Aanvang 16.00 uur

Internationaal Orgelfestival Nijmegen, georganiseerd door Stichting Internationale Orgeldagen Rijnstreek (SIOR) 14 t/m 21 september. Met onder meer internationaal orgelconcours (18 t/m 21 september), diverse orgelconcerten, kinderconcert, korendag en workshop voor amateurorganisten. (info: www.organfestival.org)

Jenneke van de Streek
e-mail j.streek@medischvandaag.nl
tel.024-3788696 prive/070-3305507 werk
fax 024-3788696 /070-3305510