Nationaal Dubo Centrum
donderdag 13 juni 2002
Openbare ruimte: 'schoon, heel en veilig'
Dat zijn de nieuwe prioriteiten in het beleid voor de openbare ruimte.
Staatssecretaris Remkes van VROM presenteerde dit in het Pleidooi voor
de Openbare Ruimte op de Dag van de Openbare Ruimte op 13 juni
jongstleden.
Ontoereikend beheer, verloedering, onveiligheid, vernieling en
zwerfvuil brengen de openbare ruimte op steeds meer plaatsen in een
neerwaartse beweging. Met het Pleidooi voor de Openbare Ruimte kiezen
vijf departementen onder aanvoering van VROM voor een doorbreking van
de negatieve spiraal.
Eén van de 10 'Grote Projecten' uit de derde architectuurnota
'Ontwerpen aan Nederland' is het project Openbare Ruimte in revisie.
Het Pleidooi voor de Openbare Ruimte komt uit dit project voort. In
dit pleidooi wordt afscheid genomen van de esthetiserende benadering
in het ontwerp van de publieke omgeving. 'Mooi' is belangrijk, maar
'schoon, heel en veilig' zijn nog belangrijker.
Kernopgaven
"De openbare ruimte moet weer een terrein worden van én voor ons
allemaal. Het is een opgave die overal in ons land speelt. Een 'groter
project' in de openbare ruimte is eigenlijk niet denkbaar", aldus de
staatssecretaris. De ondertekenaars van het pleidooi zien twee
kernopgaven:
De eerste is het waarborgen van de belangrijkste voorwaarde voor het
alledaags gebruik: een publieke omgeving die schoon, heel en veilig
is. Die opgave speelt vooral in de naoorlogse woonwijken. Bij de
herstructurering daarvan moeten het ontwerp en het beheer van de
openbare ruimte vanaf het begin onderdeel zijn van de planvorming.
Naast de gezamenlijkheid voor de opgave van gemeenten,
woningbeheerders en ook politie of zorginstellingen is de invloed van
de buurtbewoners op het ontwerp, de inrichting en het beheer van hun
woonomgeving belangrijk. Dit is om de betrokkenheid en
verantwoordelijkheid van de bewoners te vergroten.
De tweede kernopgave richt zich specifiek op de níeuwe openbare
ruimte. Dit zijn locaties die in de toekomst een belangrijke rol
krijgen in de stedelijke netwerken, zoals de stations van de HSL en
hun omgeving, het Prins Clausplein bij Den Haag en het openbaar
vervoerknooppunt Duivendrecht bij Amsterdam. Op die plaatsen moet
worden gezorgd voor een functionele en kwalitatief hoogstaande
inrichting.
ISV
Het is aan het volgend kabinet om besluiten te nemen over een
actieprogramma om de ambities in de praktijk te brengen, maar het
voorstel is om in de volgende ronde van het ISV (Investeringsbudget
Stedelijke Vernieuwing) de nadruk te leggen op de openbare ruimte.
Daarnaast moet een aantal voorbeeldstellende proefprojecten het
mogelijk maken om vanaf 2005 een effectief algemeen beleid voor de
openbare ruimte te voeren. De accenten zijn onder meer de openbare
orde, bewonersparticipatie en beheer. In publiek-private samenwerking
wordt het publiek domein bij met name de zes HSL-stations (de
zogenaamde sleutelprojecten) uitgewerkt. Het Atelier van de
Rijksbouwmeester ondersteunt daarbij het ontwerpproces.