Rijksuniversiteit Groningen

18 jun 2002

Nummer 85 10 juni 2002

Actieve gezondheidsbewaking op de werkvloer

Preventie kan arbeidsongeschiktheid bij beroepsastma drastisch terugdringen

"Veel beroepsziekten zijn te vookomen", vindt bedrijfsarts Bas Sorgdrager. "Doe aan preventie en begin niet achteraf met het nemen van maatregelen." Sorgdrager onderzocht werknemers in de aluminiumindustrie en stelde vast dat door reductie van blootstelling aan schadelijke stoffen en een goede bewaking van de medewerkers het aantal gevallen van beroepsastma sterk afnam. In zijn proefschrift pleit hij voor de organisatie van een actieve, intensieve gezondheidsbewaking op de werkvloer, om zo het aantal gevallen van arbeidsongeschiktheid drastisch terug te dringen. Sorgdrager promoveert op 19 juni 2002 aan de Rijksuniversiteit Groningen tot doctor in de medische wetenschappen. Organisatorische maatregelen
WAO-probleem
Minder ziekmeldingen
Curriculum vitae
Noot voor de pers

Beroepsastma (potroom asthma), kan blijvende schade en arbeidsongeschiktheid veroorzaken. Beroepsastma komt ondermeer voor bij bakkers, proefdierwerkers en werknemers in de agrarische sector. Sorgdrager volgde 405 werknemers in twee aluminiumfabrieken, waarbij tijdens het productieproces schadelijke fluoriden vrijkomen, en onderzocht bij wie astma op kan treden en hoe het verdere verloop van ziekte is. "Longaandoeningen zijn een onderschat fenomeen. Vaak wordt gedacht dat roken de oorzaak is en heeft men niet in de gaten dat dat hoestje en de kortademigheid te wijten zijn aan de beroepsomgeving. Patiënten die ondanks hun klachten doorwerken houden ademhalingsklachten, moeten blijvend medicijnen gebruiken en lopen het risico in een sociaal isolement te raken", aldus Sorgdrager.

Organisatorische maatregelen

Hoewel mensen met astmatische klachten of die astmatisch reageren op prikkelende stoffen in aluminiumfabrieken niet worden aangenomen, komt nog steeds beroepsastma voor. Vermoedelijk kan zelfs contact met een kleine hoeveelheid fluoriden beroepsastma veroorzaken. "Je moet de aandacht vervolgens richten op reductie van de blootstelling aan schadelijke stoffen", zegt Sorgdrager. "In de aluminiumfabriek is dat de afgelopen twintig jaar met technische en organisatorische maatregelen aangepakt. Hoewel het aantal gevallen van ademhalingsklachten sterk is afgenomen, zijn er toch nog astma-aanvallen waargenomen."

WAO-probleem

Als alle mogelijkheden om de blootstelling aan schadelijke stoffen zo laag mogelijk te houden zijn benut, is het volgens Sorgdrager van belang meteen na indiensttreding een intensieve gezondheidsbewaking te organiseren. "Bedrijfsartsen zijn vaak zo afwachtend. Als je wacht tot mensen ziek zijn, is het in feite al te laat. Er zijn methoden om het probleem vroegtijdig aan te pakken en die vergen geen grote investeringen. Als je de aandacht verlegt naar het vermijden van beroepsziekten, denk ik dat het WAO-probleem al voor een groot deel uit de weg kan worden geruimd", meent de bedrijfsarts.

Minder ziekmeldingen

Aan de werkgevers en bedrijfsartsen de taak om problemen bespreekbaar te maken op de werkvloer. Vaak is praten over gezondheidsklachten namelijk nog een taboe. Verder moeten ze klachten kunnen signaleren. De spreekuren van bedrijfsartsen zouden een laagdrempelig karakter moeten krijgen en er zou regelmatig een arbeidsgezondheidkundig onderzoek gehouden moeten worden. In de aluminiumindustrie waar de afgelopen jaren in deze methode is geïnvesteerd, zijn de effecten duidelijk merkbaar in een afnemend aantal ziekmeldingen. "Preventie loont," stelt Sorgdrager. "Niet alleen in de aluminiumindustrie. Uit mijn ervaringen met de beroepspraktijk kom ik er steeds meer achter dat ook bij andere risicogroepen veel aandoeningen vooraf te beïnvloeden en op te lossen zijn."

Curriculum vitae

Bas Sorgdrager (Arnhem, 1956) studeerde geneeskunde in Groningen. Hij is bedrijfsarts bij Arbo Unie en verrichtte zijn promotieonderzoek in samenwerking met de afdeling Allergologie van het Academisch Ziekenhuis Groningen en met het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten van het Coronel Instituut, Academisch Medisch Centrum, Amsterdam. Zijn promotores zijn prof.dr. J.G.R. de Monchy en prof.dr. F.J.H. van Dijk. De titel van het proefschrift luidt: Potroom asthma, prevention and prognosis of occupational asthma in aluminium potroom workers.

Noot voor de pers

Nadere informatie: drs. B. Sorgdrager, e-mail sorgdrager@freeler.nl (werk en privé), tel. (0522) 25 87 70 (werk)