Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
MinBZK.nl
Eerste kamer aanvaardt wetsontwerp bevordering integriteitsbeoordelingen door
het openbaar bestuur (bibob)
19 juni 2002
Het openbaar bestuur krijgt een nieuw instrumentarium om in staat te
zijn zich weerbaarder op te stellen tegen criminele activiteiten en
organisaties. De Eerste Kamer heeft een daartoe strekkend wetsontwerp
van minister De Vries van BZK en minister Korthals van Justitie
dinsdagavond aanvaard. Belangrijkste element van het wetsontwerp BIBOB
is dat bestuursorganen een wettelijke grondslag krijgen voor het
weigeren of intrekken van vergunningen en subsidies dan wel het niet
gunnen van overheidsopdrachten, indien er ernstig gevaar bestaat dat
hiermee criminele activiteiten worden gefaciliteerd. Om
bestuursorganen van relevante informatie hiervoor te voorzien, is er
een landelijk Bureau BIBOB ondergebracht bij het ministerie van
justitie.
Uit de praktijk, zoals in Amsterdam, is gebleken dat de huidige
regelgeving onvoldoende is toegesneden op de wens van het openbaar
bestuur zich weerbaar te kunnen opstellen tegen criminele organisaties
en activiteiten. Eveneens is in het rapport van de parlementaire
Enquêtecommissie Opsporingsmethoden vastgesteld dat verschillende
economische sectoren kwetsbaar zijn voor zowel (georganiseerde)
criminaliteit als ook organisatiecriminaliteit, met grote financiële
schade voor de overheid en het bedrijfsleven.
In het wetsontwerp staat het evenwicht tussen de aantasting van de
persoonlijke levenssfeer en de bescherming van de bestuurlijke
integriteit centraal. Bij de inrichting van het instrumentarium is
hieraan nadrukkelijk aandacht besteed. Enerzijds wordt de privacy
zoveel mogelijk beschermd door de screening door een landelijk bureau
te laten uitvoeren, anderzijds behouden de bestuursorganen zelf de
bevoegdheid het instrumentarium te gebruiken, advies te vragen en dit
zelfs naast zich neer te leggen. Verder is het belangrijk dat het
BIBOB-instrumentarium binnen een bredere bestuurlijke aanpak van
criminaliteit wordt geplaatst, om de subsidiariteit en
proportionaliteit te waarborgen.
Het bureau BIBOB zal de gegevens die het voor zijn onderzoek nodig
heeft, onder meer kunnen putten uit persoonsregistraties van politie,
justitie, belastingdienst en bijzondere opsporingsdiensten en uit de
registers van de Kamers van Koophandel en uit het systeem Vennoot van
het ministerie van Justitie. Belangrijk element van de screening is
dat het ook zakelijke relaties van de aanvrager betreft, om zo
versluieringsconstructies bloot te kunnen leggen. Vooralsnog zal de
adviserende taak van het bureau BIBOB zich beperken tot aanbestedingen
op het terrein van de bouwnijverheid, milieu en ICT en tot
vergunningverlening op het gebied van de horeca, de prostitutie- en
escortbranche coffee- en smartshops, transport, milieu, bouw,
opiumverloven en woningcorporaties.
Als daar aanleiding voor is, kan ook iedere subsidieregeling
aangewezen worden.
Naast de adviestaak zal het Bureau de bestuursorganen begeleiden bij
een juiste toepassing. Hiervoor zullen de gebruikelijke middelen,
zoals een helpdesk, worden ingezet.
Gezien het ingrijpende karakter van de wet, is voorzien in een breed
opgezette begeleidingscommissie en in een evaluatie reeds na drie
jaar. Het WODC zal de ontwikkelingen tijdens deze drie jaar monitoren.
De wet zal naar verwachting 1 september in werking treden. Tegelijkertijd met de wet zal het Besluit BIBOB van kracht worden.
---