Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut

Het weer nader verklaard

Noodweer in Berlijn (10 juli 2002)

Afgelopen week werden grote delen van Duitsland getroffen door noodweer. De Deutscher Wetterdienst heeft verschillende noodweerwaarschuwingen (Unwetterwarnungen) gegeven. Dinsdag kreeg de westelijke helft van het land te maken met zware onweersbuien en woensdag werd de oostelijke helft getroffen. Vooral het gebied rond Berlijn kreeg het zwaar te verduren. Zeven mensen vonden hier de dood door de bliksem en omgevallen bomen.

De onweersbuien ontstonden in het overgangsgebied tussen zeer warme tropische lucht in het oosten en veel koelere zeelucht ten westen van de scheidingslijn. Woensdagochtend trok het front vanuit Frankrijk Duitsland binnen en reikte tot over ons land. Daardoor viel er woensdag in de oostelijke helft van ons land langdurig regen, in totaal zo'n 20 mm. De heftigste verschijnselen deden zich echter verder oostwaarts voor waar de temperatuurtegenstellingen uitzonderlijk groot werden. Zo werd het in het oosten van Duitsland 36 graden, terwijl het in het westen niet warmer was dan 18 graden.

Onder dergelijke omstandigheden kunnen zich enorme onweerswolken ontwikkelen die 10 tot 15 kilometer hoogte in de atmosfeer kunnen reiken. Zulke complexen geven aanleiding tot zeer grote bliksemacitiviteit, zware windstoten, grote hagelstenen en slagregens. Volgens de Duitse Meteorologische Dienst zin er in de regio Berlijn- Brandenburg in zeker vijftig jaar tijdens een zomers onweer niet zoveel bliksems geregistreerd. De zwaarste windstoot werd geregistreerd bij de Wannsee bij Berlijn: 152 km/uur. In de stad werden windstoten van circa 120 km/uur gemeten. De toename van de wind voorafgaand aan het onweer ging zo snel dat veel mensen ondanks de dreigende lucht verrast werden en in de problemen raakten. Naar schatting zijn zo'n 1200 bomen geveld, waardoor het openbare leven tijdelijk werd ontwricht.

Ook de regenintensiteit was zeer groot. In luttele minuten vielen enkele tientallen millimeters en plaatselijk werd 73 mm opgevangen. Ons land is aan het noodweer ontsnapt, maar ook hier zijn zulke heftige verschijnselen mogelijk. Op zomerdagen met grote temperatuurtegenstellingen en een naderend onweersfront kunnen zich gemakkelijk onweersgebieden ontwikkelen die aanleiding kunnen geven tot heftige verschijnselen, waarbij het weer plotseling omslaat. In ons land gebeurde dat onder meer op 7 juni 1997 (zwarte zaterdag), toen veel watersporters na een mooi begin van de dag onaangenaam werden verrast. Mocht er in ons land zo'n situatie dreigen dan waarschuwt het KNMI daarvoor door middel van een weeralarm, dat dan wordt verpreid via de media en internet.

Onweer en bliksem in het weer nader verklaard

Index het weer nader verklaard

Laatste wijziging: 12 juli 2002

Vragen en reacties:
Harry Geurts, PR & Voorlichting KNMI
Copyright © KNMI