LEI
persbericht / nr. 1698
15-juli-2002
Grotere rol voor varkenshouders bij risicobeheersing
De voeders voor varkens bestaan voor een belangrijk deel uit
restproducten uit de voedings- en genotmiddelenindustrie. Ze worden
grotendeels in mengvoer verwerkt maar voor een belangrijk deel ook op
de varkensbedrijven zelf verwerkt. Dat leidt tot een duurzamere
toepassing (minder afval) maar ook tot grotere risico's op het gebied
van voedselveiligheid en kwaliteit van varkensvlees. De aandacht voor
de kwaliteitsborging van het voer kwam tot voor kort vooral van buiten
het primaire varkensbedrijf en was sterk productgericht. Voor een
goede risicobeheersing is een grotere betrokkenheid van de
varkenshouder zelf van belang en een meer procesgerichte, preventieve
benadering. In opdracht van het Ministerie van LNV onderzocht het LEI
in samenwerking met het RIKILT en SIRNED de bestaande
kwaliteitszorgsystemen in de varkensvoerketen en de aangrijpingspunten
voor verbetering.
Veel moderne varkensbedrijven gebruiken meerdere grondstoffen en
voersoorten tegelijkertijd van verschillende leveranciers. In sommige
gevallen mengt het bedrijf deze zelf in de juiste verhoudingen. Van
een deel van de grondstoffen is de herkomst en kwaliteit bekend en
gewaarborgd, van een ander deel zijn oorsprong en risico's nauwelijks
in kaart gebracht. In alle gevallen spelen er aanzienlijke risico's
vanaf het moment dat de grondstoffen op het varkensbedrijf worden
verwerkt. Voor een goede risicobeheersing op bedrijfsniveau is het
nodig dat de boer zich betrokken voelt bij het probleem en de
oplossing ervan. Hij moet voedselveiligheid leren zien als een
maatschappelijk vraagstuk dat om meer dan alleen maar een technische
benadering vraagt. Het moet een plaats krijgen in zijn
bedrijfsstrategie en -management. Dat vraagt ondermeer om een
positieve instelling van zijn sociale omgeving. Individueel is zo'n
omslag moeilijk te realiseren; een aanpak in ketenverband biedt meer
perspectief. De bestaande GMP- en HACCP-regelingen voor
kwaliteitsborging van voeders spelen zich voornamelijk af op het
niveau van de diervoederindustrie. Hoewel er al enkele
varkensbedrijven een HACCP-erkenning hebben zijn de regelingen nog
onvoldoende toegesneden op de gang van zaken op het varkensbedrijf.
Nieuwe initiatieven sluiten beter aan bij het bedrijfsproces en het
maatschappelijk karakter van de problemen. Een voorbeeld hiervan vormt
de zogenaamde 'dubbele garantstelling', waarbij voerleveranciers
enerzijds en gebruikers van restproducten uit de verwerkende industrie
anderzijds over en weer hun product garanderen en eisen stellen aan de
wijze waarop het product wordt gebruikt. Transparantie en een goede
communicatie hierover in samenspel met regelmatige controle kan een
belangrijke bijdrage leveren aan een meer proces- en bedrijfsmatige
benadering van het vraagstuk van risicobeheersing.
---
Risicobeheersing op bedrijfsniveau, een casus in de varkensvoerketen.
Bekijk het rapport: 5.02.05.