European Commission
IP/02/1055
Brussel, 15 juli 2002
De Commissie en het ESA zetten een overlegplatform op voor wereldwijde
monitoring voor milieu en veiligheid via satellieten
Philippe Busquin, EU-Commissaris voor onderzoek en Antonio Rodotà,
directeur-generaal van het Europees Ruimtevaartagentschap (ESA) hebben
heden officieel een breed overlegproces met belanghebbenden geopend
dat de Europese behoeften moet bepalen tot versterking van de
wereldwijde monitoring voor milieu en veiligheid (GMES) via
satellieten. Satellieten kunnen voor de EU een hulpmiddel vormen bij
het bewaken van de klimaatverandering, het beheersen van
internationale crisissituaties en het bestrijden van natuurrampen. 250
deelnemers, die gebruikers, leveranciers en onderzoekers
vertegenwoordigen, hebben beleidsopties onderzocht om de Europese
capaciteit voor mondiale monitoring tegen 2008 te verbeteren. GMES
zal met een combinatie van technologieën in de ruimte, in de lucht en
op de grond de Europese activiteiten op het gebied van
satellietobservatie en teledetectie bundelen. GMES streeft naar betere
benutting van de bestaande en geplande capaciteit en infrastructuur in
Europa en naar ontwikkeling van mechanismen voor betere vergaring en
verspreiding van informatie. Gegevens van ENVISAT en van andere
observatiesystemen in de ruimte, in de lucht, op het vasteland en op
zee zullen het voor Europese onderzoekers, particuliere ondernemingen
en overheidsdiensten mogelijk maken milieuverontreiniging beter te
traceren, op noodsituaties te reageren, grensoverschrijdende reacties
op rampen te verbeteren, vluchtelingenstromen te volgen, de
hulpverlening te vergemakkelijken en troepen voor vredeshandhaving
buiten Europa te ondersteunen.
Commissaris Busquin verklaarde: "GMES vormt voor Europa zowel een
technologische als een organisatorische uitdaging. Hier is een goed
voorbeeld van de wijze waarop Europa dankzij betere samenwerking bij
onderzoek technologieën kan ontwikkelen die bijdragen tot verbetering
van de kwaliteit van het bestaan en tot het voorzien in behoeften met
betrekking tot de veiligheid. Via GMES zullen wij bijvoorbeeld de
tenuitvoerlegging van het visserijbeleid van de EU ondersteunen door
betere bewaking van de ontwikkeling en migraties van de visstand."
De heer Rodotà wees op de onafgebroken inspanningen van het ESA in het
kader van GMES. Het ESA zal een begin maken met het opzetten van
operationele diensten die thans in bepaalde prioritaire
gebruikersbehoeften kunnen voorzien met behulp van de huidige
aardobservatiecapaciteit. De implementatie van het GMES-initiatief
heeft dus een zeer concrete vorm gekregen. Het ESA is bovendien met de
Europese Commissie volop in discussie over de meest geschikte vorm van
organisatie om de duurzaamheid op lange termijn van het
GMES-initiatief te garanderen.
De bijeenkomst van vandaag is de eerste van een reeks die de dialoog
moet bevorderen tussen beleidsmakers en de talrijke organisaties die
bij monitoring en bij het verstrekken van informatie voor milieu- en
veiligheidsdoeleinden zijn betrokken. Het forum moet eind 2003 een
verslag opleveren dat de beleidsmakers aanbevelingen verstrekt voor de
komende stappen.
GMES stimuleert het vermogen van Europa om via observatiesystemen in
de ruimte en op de grond verkregen informatie op te vragen en te
verwerken met andere geografische of sociaal-economische gegevens.
Daarmee wordt gehoor gegeven aan de beleidsmakers die steeds meer
bezorgd zijn om vrije en onafhankelijke toegang tot informatie over
milieu en veiligheid op mondiaal, regionaal en lokaal niveau. GMES is
gericht op ondersteuning van het EU-beleid op gebieden zoals duurzame
ontwikkeling, klimaatverandering en gemeenschappelijk buitenlands en
veiligheidsbeleid.
Op mondiaal niveau moet GMES nieuwe controlemiddelen aanreiken om bij
te dragen tot nauwkeurige monitoring van de implementatie van
internationale overeenkomsten, zoals het Kyoto-protocol inzake
klimaatverandering, en overeenkomsten op het gebied van veiligheid en
internationale hulpverlening. GMES moet tevens voor de lokale
overheden een hulpmiddel vormen om problemen precies te lokaliseren
(b.v. erosie van de kustlijn, milieubelasting) en beter te reageren op
rampen (b.v. overstromingen, modderstromen, lawines en bosbranden). Op
Europees niveau moet GMES nieuwe objectieve gegevens leveren tot
ondersteuning van een aantal uiteenlopende EU-beleidsgebieden,
waaronder regionale ontwikkeling, vervoer, landbouw, uitbreiding,
ontwikkelingshulp en buitenlands beleid.
GMES vormt een essentieel onderdeel van de Europese
ruimtevaartstrategie(1)
die door de Commissie en het Europees Ruimtevaartagentschap (ESA) is
uitgestippeld. Samen met het satellietnavigatiesysteem GALILEO moet
GMES een belangrijke pijler worden van het Europese ruimtevaartbeleid
dat het resultaat vormt van de steeds nauwere samenwerking tussen
beide organisaties.
De Raad van de EU en de ministerraad van het ESA hebben allebei in
november 2000 hun steun toegezegd aan het GMES-initiatief en zowel
GMES als het satellietnavigatiesysteem GALILEO als een topprioriteit
en testcase aangewezen voor de tenuitvoerlegging van de Europese
ruimtevaartstrategie.
GMES werd tevens voorgesteld in de mededeling van de Commissie aan de
Europese Raad van Göteborg in juni 2001(2)
, met het doel het systeem voor 2008 op te zetten. Het idee werd
verder ontwikkeld in de mededeling "Grote lijnen van een
GMES-actieplan van de EU (aanloopperiode 2001-2003)"(3), waarin nader
wordt ingegaan op de doelstellingen, algemene uitvoeringsbeginselen,
organisatie en eerste prioriteiten.
Voor het ESA vormt GMES de kern van een nieuw
vijfjarenprogramma-element (het "GMES Service element"), waaraan de
ministerraad van het ESA in november 2001 zijn volle steun heeft
toegezegd. Het voorziet in de levering van operationele informatie,
uitgaande van de huidige Europese observatiecapaciteit, voor de
thematische prioriteiten die reeds in het kader van GMES zijn
vastgelegd. Een eerste aanbestedingsprocedure voor die diensten zal in
september 2002 van start gaan.
GMES vormt tevens een essentieel onderdeel van de prioriteit "lucht- &
ruimtevaart" van het zesde kaderprogramma voor onderzoek van de EU
(KP6 2002-2006) en zal worden opgenomen in de uitnodigingen tot
indiening van voorstellen die eind 2002 moeten verschijnen.
Het GMES-initiatief zal eveneens worden gepresenteerd op de wereldtop
voor duurzame ontwikkeling die in september 2002 in Johannesburg,
Zuid-Afrika, zal plaatsvinden.
Voor nadere informatie over het Europese ruimtevaartbeleid en GMES:
http://europa.eu.int/comm/space/index_en.html
http://www.esa.int
(1)
COM(2000)597 en ESA/C(2000)67, herz.1.
(2)
COM(2001)31.
(3)
COM(2001)609 def.