Socialistische Partij

`Te laat en te weinig'
Erik Meijer kritisch over plannen Europees Landbouwbeleid

17-07-2002 o `Een terechte breuk met het verleden, maar nog lang geen oplossing voor de slachtoffers'. Zo noemt Erik Meijer, SP'er in het Europees Parlement, het op 10 juli door Eurocommissaris Fischler aangekondigde nieuwe landbouwbeleid.

Meijer licht toe: "De kern van Fischlers plannen is dat boeren in de Europese Unie vanaf 2004 een vast bedrag aan inkomenssteun ontvangen. Dit zou het einde zijn van het aan productie gekoppelde subsidiesysteem. Wel zal de inkomenssteun in zeven jaar met 20 procent verminderen. Met het vrijgekomen geld zal aandacht besteed worden aan plattelandsontwikkeling.
Tientallen jaren lang was het landbouwbeleid de voornaamste activiteit van de Europese Unie, en nog steeds gaat de helft van het geld daarheen. Nationale parlementen en Europees Parlement praten daar wel over, maar over beslissingen gaan alleen de 15 ministers van landbouw. Alles was gericht op steeds grotere boerenbedrdijven, steeds meer opbrengst per hectare en het opjagen van de export. Om dat te bereiken is in Nederland een groot deel van het oude cultuurlandschap verwoest door grootschalige ruilverkavelingen en zijn de kleine boeren vrijwel volledig kapotgemaakt."

"In Nederland wordt al jaren geklaagd dat ons land de kleine boeren in het zuiden van Europa subsidieert en dat onze eigen boeren eindeloos veel formulieren moeten bijhouden om hun inkomen binnen te krijgen. En straks komen misschien vele miljoenen kleine Poolse boeren de EU binnen, met ingrijpende gevolgen voor prijzen, subsidies en arbeidsomstandigheden. Reden genoeg om nu wat te veranderen. Het nieuwe beleid wordt aangekondigd als een beloning voor kwaliteit en voedselveiligheid, gericht op een betere bescherming van milieu en consument. Het in stand houden en verbeteren van het platteland zou minder afhankelijk worden van het najagen van een steeds intensiever productie. De SP heeft zo'n ommekeer steeds nagestreefd. Maar wat nu wordt voorgesteld is eigenlijk te laat en te weinig. En voordat er iets van terechtkomt zullen de plannen waarschijnlijk flink worden afgezwakt."

"Landbouworganisaties en boerenvertegenwoordigers in het EP zijn boos. Begrijpelijk, want de kans dat opnieuw grote groepen boeren kapotgaan is helaas groot. Niet alleen de kleine boeren in Frankrijk, Spanje en Griekenland, maar zelfs grotere boeren in Nederland die tegenwoordig sterk afhankelijk zijn van bij de bank geleend geld. In verhouding tot hun werk en het geld dat erin omgaat valt hun inkomen tegen, en voor sommigen kan dat inkomen flink dalen. De boeren kunnen alleen bestaanszekerheid krijgen als men durft te breken met de logica van de vrije markt, en ze in plaats daarvan worden beloond voor landschapsbeheer, milieubescherming en gezond voedsel."

"Maar het tegendeel gebeurt. De EU blijft vrije concurrentie op een wereldmarkt nastreven. Dan blijven schaalvergroting, verdere uitputting van de bodem en exportsubsidies nodig om goedkoper te kunnen leveren dan de Amerikanen en andere concurrenten van buiten de EU. Bescherming tegen Amerika, dat de eigen boeren subsidiëert maar van de EU eist dat die daarmee ophoudt en importen toelaat, blijft uit omdat men geen ruzie wil met de Wereld Handels Organisatie. Voorlopig blijft er nog veel mis met de Europese landbouw, zodat milieuorganisaties, consumentenorganisaties en kritische boeren alle reden houden voor actie."