AutoRai

30-7-2002

UV-technologie helpt krassen in de autolak voorkomen

DaimlerChrysler heeft een extreem harde blanke coating ontwikkeld die goed bestand is tegen onder andere de roterende borstels van wasstraten. De nieuwe coating heeft bovendien een aanzienlijk betere chemische resistentie dan conventionele autolakken.

Technici van het Research Centrum in Ulm spreken van een coatingsysteem; de beschermende toplaag van het innovatieve systeem heeft namelijk een andere samenstelling dan lak en vereist een compleet andere applicatiemethode.

De lak van een auto is gewoonlijk uit vier lagen opgebouwd. De eerste drie lagen van het nieuwe systeem zijn exact dezelfde als in een conventionele lakopbouw. Allereerst wordt het metaal met grondlak (primer) behandeld, vervolgens met spuitplamuur (filler), daarna volgt de eigenlijke kleurlak. Het enige verschil tussen het oude en het nieuwe systeem is de transparante toplaag. Bij het conventionele systeem wordt de toplaag in een oven gemoffeld bij een temperatuur van circa 130°C. De uitharding van de nieuwe, krasvaste blanke toplaag die een geheel andere chemische samenstelling heeft gebeurt echter door middel van ultraviolet (UV) licht.

UV-licht zorgt dat de korte ketenmoleculen van het bindmiddel zich fijnvertakt aaneenrijgen en een extreem compacte beschermlaag vormen. Conventionele blanke lakken bestaan daarentegen uit langere ketenmoleculen die tijdens de filmvorming een relatief open structuur vormen, wat in een zachter moleculair netwerk resulteert.

De nieuwe blanke coating biedt diverse voordelen. Wat autobezitters natuurlijk vooral zal aanspreken, is de grotere krasbestendigheid. Daarnaast verloopt de applicatie milieuvriendelijker: het UV-procédé vereist minder schadelijke oplosmiddelen en kost minder energie dan een conventioneel lakprocédé. Bovendien levert het nieuwe systeem productie- en kostenvoordelen op voor de autofabrikant, aangezien de hardingstijd wordt teruggebracht van circa 30 minuten voor een conventionele lak tot ongeveer twee minuten voor het UV-procédé. Dit betekent niet alleen een verkorting van de productietijd maar ook minder ruimtebeslag, omdat er geen grote moffelcabines meer nodig zijn.

De ontwikkeling van deze nieuwe blanke coating is slechts een eerste stap. De onderzoekers in Ulm zijn nu bezig om het UV-procédé in praktijk te brengen. Daarbij wordt nauw samengewerkt met collegas van de fabriek in Sindelfingen. Het aanbrengen en harden van deze innovatieve coating op een vlak stuk carrosserieplaat is tamelijk eenvoudig. De toepassing op grote, gewelde oppervlakken zoals motorkappen, spatschermen of portieren is echter heel wat moeilijker. Projectmanager Thomas Raith legt uit waarom: We moeten eerst de ideale intensiteit van het UV-licht bepalen en deze vervolgens zorgvuldig op ieder afzonderlijk component met zijn specifieke ruimtelijke geometrie toepassen, om te zorgen dat alle delen van het oppervlak dezelfde hoeveelheid licht ontvangen. Bij onvoldoende blootstelling aan UV-straling blijft de coating te zacht, terwijl hij bij een te hoge dosis broos wordt.

Een tweede moeilijkheid is dat een UV-lamp het licht ongelijkmatig verspreidt. De kern van de lichtbundel is veel helderder dan de buitenste zones, waardoor zelfs vlakke carrosseriedelen nooit helemaal gelijkmatig aan UV-licht zouden worden blootgesteld. Het research-team in Ulm heeft voor dit probleem een ingenieuze oplossing bedacht, waarbij een computergestuurde robothand de lamp vasthoudt en de lichtbundel in nauwkeurige banen over het component beweegt.

DaimlerChrysler heeft nog niet besloten of alle gelakte carrosseriedelen in de toekomst met UV-licht worden gehard, of dat een dual core methode zal worden toegepast waarbij de UV-straling met een moffelprocédé wordt gecombineerd. Productietechnisch zijn dual core systemen doelmatiger, aangezien een thermisch hardingsproces gemakkelijker aan de binnenkant van een carrosserie kan worden toegepast met zijn complexe geometrie. Het UV-coatingsysteem zou dan alleen kunnen worden gebruikt voor de zwaarbelaste exterieurdelen, zoals de motorkap, de achterklep en de portieren. De onderzoekers in Ulm streven ernaar om de UV-technologie gereed te maken voor serieproductie.