College ter Beoordeling van Geneesmiddelen
Nieuws en publicaties
---
Geneesmiddelen Bulletin
Juli 2002
Tacrolimuszalven (Protopic®) geregistreerd
Tacrolimuszalven (Protopic®) geregistreerd
Achtergrond. Tacrolimus 0,03% en 0,1% zalven (Protopic®) zijn
geregistreerd voor de behandeling van matige tot ernstige atopische
dermatitis bij volwassenen, die niet afdoende reageren op
conventionele behandelingen of deze behandelingen niet verdragen.¹
Bij kinderen vanaf 2 jaar wordt alleen de laagste concentratie
toegepast. Tacrolimus is in Europa de eerste geregistreerde lokale
immunomodulator voor atopische dermatitis. Hoe het precieze
werkingsmechanisme hiervan is bij atopische dermatitis, is niet
bekend. Tacrolimus remt de calciumafhankelijke signaal
transductie-paden in T-cellen, waarbij de transcriptie en synthese
van diverse cytokinen wordt verhinderd.
Tacrolimuszalf dient twee maal daags aangebracht te worden. Bij
volwassenen (>16 jaar) zal men starten met 0,1% 2 dd gedurende
maximaal 3 weken, waarna wordt overgegaan op 0,03% 2 dd. Het wordt
aanbevolen de frequentie van aanbrengen te verminderen naarmate het
klinisch beeld verbetert. De behandeling wordt gecontinueerd totdat
het eczeem is verdwenen. Verbetering wordt meestal na één week
behandeling gezien. Indien na twee weken geen verbetering wordt
waargenomen, moeten andere therapeutische opties worden overwogen.
Het is niet bekend of afbouwen van de medicatie het optreden van
recidieven zou verminderen omdat in alle klinische onderzoeken de
toediening abrupt werd gestaakt.
Tijdens het gebruik van tacrolimuszalf moet blootstelling aan
zonlicht worden geminimaliseerd, en gebruik van zonnebank en
lichttherapie worden vermeden.
De behandeling met tacrolimus zalf kan gepaard gaan met een
verhoogd risico van herpes simplexinfecties. Daarnaast is het
onbekend of bij gebruik van tacrolimus zalf gedurende een periode
langer dan twee jaar lokale immunosuppressie kan optreden, hetgeen
kan resulteren in infecties en huidmaligniteiten. Aangezien
atopische eczeem een chronische aandoening is, die soms jarenlange
behandeling behoeft, dienen hier zo spoedig mogelijk gegevens over
te worden gepubliceerd. De fabrikant is door de CPMP (de
wetenschappelijke commissie van de EMEA) verplicht hiertoe
langetermijn-onderzoeken bij zowel volwassenen als kinderen uit te
voeren. Voorlopig kan tacrolimuszalf worden gebruikt voor
behandeling op korte en intermitte-rend lange termijn. Ongeveer 50%
van de patiënten heeft na aanvang van het gebruik van
tacrolimuszalf last van huidirritatie op de plaats van aanbrengen.
De plasmaconcentraties na lokale toediening zijn laag en van
voorbijgaande aard. De absorptie neemt af naarmate de huid geneest.
Bij zowel volwasse-nen als kinderen met een gemiddeld behandeld
lichaamsoppervlak van 50%, is de systemische blootstelling van
tacrolimus uit zalf ongeveer 30-maal lager dan bij orale
immunosuppressieve doses na lever- of niertransplantatie.
Methode. Er zijn vijf vergelijkende fase III-onderzoeken verricht
bij in totaal 2.113 patiënten (drie bij volwassenen en twee bij
kinderen). De onderzoeken die in de VS zijn uitgevoerd, waren
vehiculum gecontroleerd (12 weken onderzoek) en de Europese
onderzoeken hadden hydrocortison-butyraat voor volwassenen (>16
jaar) en hydrocortison acetaat voor kinderen (2-15) op de actieve
onderzoeksgroep (3 weken durende onderzoeken). Hydrocortisonacetaat
is geen optimale actieve controle, gezien de matige effectiviteit
bij matig tot ernstig atopisch eczeem. De Europese onderzoeken bij
volwassenen toonden geen significant verschil aan bij de
behandeling van atopisch eczeem tussen tacrolimus zalf 0,03% of
0,1% en hydrocortison-butyraat. Daarentegen was de hogere
concentratie effectiever dan de lagere, en trad genezing bij 0,1%
sneller op. Toediening tweemaal daags is daarnaast effectiever dan
toediening eenmaal daags.
In de Europese onderzoeken bij kinderen werd 2-3 keer zovaak het
gewenste effect bereikt in de tacrolimuszalfgroepen in vergelijking
met de hydrocortisongroep. Tacrolimuszalf mag alleen worden
voorgeschreven door dermatologen en artsen die ruime ervaring
hebben met de behandeling van atopische dermatitis met
immunomodulatoren.
drs mw E.J. van Zuuren
¹. Epar Protopic
http://www.eudra.org/humandocs/humans/epar/protopic/protopic.htm
Top pagina