Vereniging Nederlandse Gemeenten
Spoortransport gevaarlijke stoffen heeft al geruime tijd
aandacht gemeenten (22/08/02)
De VNG ondersteunt het initiatief van de gemeente Amersfoort om met de
veertien gemeenten die te maken hebben met groepsrisicos bij doorvoer
van gevaarlijke stoffen per spoor, nogmaals de aandacht te vragen voor
de veiligheid. Op 21 augustus lekte in Amersfoort een tankwagon
acrylnitril.
De vervoerder van gevaarlijke stoffen moet voldoen aan wettelijke
bepalingen, o.a. omtrent het risico. Gemeenten zijn in geval van een
calamiteit verantwoordelijk voor de handhaving van de openbare orde.
Het bevoegd gezag (veelal gemeenten) dient bij vergunningverlening
voor emplacementen waar gerangeerd wordt met gevaarlijke stoffen, te
toetsen of aan de normen van externe veiligheid wordt voldaan.
Over het transport van gevaarlijke stoffen per spoor wordt sinds 1998
overleg gevoerd met o.a. het ministerie van VROM en VenW en de NS (nu
Railned en Railinfrabeheer). Nadat in augustus 2000 een chloortrein
was ontspoord in Delfzijl, heeft begin 2001 een bestuurlijk overleg
plaatsgevonden met de Tweede Kamer. De VNG heeft er toen op gewezen de
focus niet alleen te richten op chloortransporten, maar dat een
integrale risicobenadering van belang is, waarbij alle gevaarlijke
stoffen langs het spoor worden betrokken.
De VNG heeft er bovendien op aangedrongen de emplacementen waar
gerangeerd wordt met gevaarlijke stoffen uit de binnenstad te
verplaatsen. Dit kost echter geld, dat in zeer beperkte mate
beschikbaar is. De gemeente Venlo heeft bijvoorbeeld sinds 1993
plannen om het emplacement uit te plaatsen naar een minder risicovolle
locatie buiten de stad. Op basis van een onderzoek uit 2001 is echter
gebleken dat de kosten circa 130 miljoen euro bedragen. De toenmalige
minister Pronk heeft 27 miljoen euro binnen zijn begroting kunnen
vrijmaken.
Nederland kent 14 gemeenten die te maken hebben met emplacementen waar
de risiconormen worden overschreden van gevaarlijke stoffen. Het kan
hierbij gaan om zowel een overschrijding van het zogenoemde
groepsrisico - cumulatieve kansen waarbij grote groepen mensen
overlijden in geval van een calamiteit - als ook het plaatsgebonden
risico, de kans waarbij één persoon overlijdt. Gemeenten kunnen aan de
hand van de risiconormen van het ministerie van VROM bepalen of zij
het rangeren binnen de gemeente toestaan.
Amersfoort is officieel geen gemeente meer met een emplacement waar
handelingen met gevaarlijke stoffen plaatsvinden. Als gevolg van
seinstoringen in Deventer vanwege het noodweer, moest de betrokken
goederentrein, die op weg was van Rotterdam naar Duitsland, worden
omgeleid en werd in Amersfoort voor korte tijd geparkeerd. Het is aan
de organisatie Railned, de capaciteitsverdeler op het spoor, om toe te
zien op een zo veilig mogelijke routing van dit type transporten.