17-09-2002
Scania eXc de ultieme lange-afstandsmachine
Stel dat u weken achter elkaar onderweg zou zijn voor een transport,
waarbij u meestal in de cabine zou overnachten. En stel dat er geen
maximum voertuiglengte zou gelden. In wat voor soort cabine zou u dan
willen werken en leven, als u het voor het zeggen had?
Scania heeft voor de bedrijfsautotentoonstelling IAA 2002 op ware grootte een conceptauto gebouwd met een verlengde cabine waarin de chauffeur veel meer leefruimte heeft tijdens een uitzonderlijk lange rit, bijvoorbeeld over één of meer continenten.
Maar extra ruimte betekent meer dan alleen comfort en gemak. Ook de
verkeersveiligheid neemt toe wanneer de chauffeur tijdens het rijden
en rusten over meer comfort beschikt. Ook de beveiligingsaspecten
moeten zorgvuldig afgewogen worden. De reacties van de
transportindustrie op de Scania eXc zullen voor Scanias onderzoekers
een belangrijke input vormen.
Een verbeterd wegennet tussen Europa en het Verre Oosten dat inmiddels
het stadium van een utopie al lang gepasseerd is zou intercontinentaal
wegvervoer over zeer lange afstanden mogelijk maken. De chauffeurs,
die twee weken of langer onderweg zullen zijn en meer dan 12.000 km
zullen rijden, zullen hoge eisen stellen aan het comfort, de
functionaliteit en de veiligheid van hun auto.
De Scania eXc (verlengde cabine) met een nieuw interieurconcept is
ontwikkeld door Scanias afdeling styling en voertuigergonomie op basis
van tests waaraan de klanten hebben deelgenomen. De chauffeurs sliepen
minimaal 4 nachten per week in hun vrachtauto. Met gebruikmaking van
het bekende modulaire systeem hebben Scanias styling- en
ergonomiespecialisten een verlengde Topline slaapcabine gebouwd (130
cm langer). De afstand van de bumper tot de achterwand van de cabine
is even groot als bij Scanias T slaapcabine. De totale chassislengte
is dus gelijk aan die van Scanias T 4x2 trekker.
Dankzij de extra lengte is een uitzonderlijk ruim en comfortabel interieur ontstaan, dat uitstekend geschikt is voor trans- en intercontinentaal vervoer dat meerdere weken duurt. Wanneer de maximum voertuiglengte voor dit soort toepassingen zou worden gewijzigd, zouden het comfort en de veiligheid aanmerkelijk toenemen.
Vrachtautofabrikanten moeten opnieuw gaan nadenken over hoe een cabine
voor dit soort lange ritten ingericht en uitgerust moet zijn, aldus
Johan Lundén, projectleider en ergonoom. Uit de contacten met de
klanten is gebleken dat er een groot verschil is tussen hoe de
chauffeurs nu in hun cabine leven en hoe zij onder ideale
omstandigheden zouden willen leven.
Bij het ontwerpen van de conceptauto zijn wij ervan uitgegaan dat er
slechts één chauffeur is, aangezien dit in de vrachtautowereld het
meest gebruikelijk is.
De huidige lengterestricties die relatief korte cabines noodzakelijk
maken vormen de grootste belemmering voor het verbeteren van het
comfort. De cabinelengte wordt niet alleen indirect beperkt door de
wettelijke voorschriften, maar ook door de manoeuvreerbaarheid van het
voertuig. In de nieuwe cabine kan de chauffeur, als hij niet rijdt,
beter uitrusten en zich beter ontspannen, waardoor de actieve
veiligheid zal toenemen.
Werken, leven en slapen aan boord
De bestuurdersplaats is gebaseerd op een standaard Scania R cabine met
een gebogen dashboard en alle bedieningsorganen binnen handbereik. De
chauffeur heeft gemakkelijk toegang tot de leefruimte dankzij de stoel
die weggeschoven kan worden en de stuurkolom die ver naar voren kan
worden geklapt. (De bijrijdersstoel is weggelaten zodat de bezoekers
tijdens de IAA gemakkelijker kunnen instappen).
Voor dit soort vervoer is satellietcommunicatie natuurlijk onmisbaar, inclusief positiebepaling, telematica en toegang tot het Internet. (Niet aangebracht op de conceptauto die op de IAA te zien is.)
Dankzij de extra ruimte beschikt de chauffeur over een gemakkelijk toegankelijke woonkamer met een comfortabele stoel en een wegklapbaar tafeltje. De totale interieurhoogte in dit gedeelte is 230 cm.
Wat betreft de verlichting zijn er naast de hoofdverlichting in het
plafond verschillende spotjes en andere lichtbronnen verspreid over de
cabine aangebracht. De leefruimte is voorzien van extra elektrische
aansluitingen (12 en 24 V). De zijramen achter de chauffeurs- en
bijrijdersdeur en een groot dakluik laten daglicht toe in de
leefruimte, maar om beveiligingsredenen is het aantal ramen beperkt
gebleven.
Er kan een generator worden aangebracht voor extra stroomvoorziening
en verwarming en ventilatie wanneer het voertuig geparkeerd staat. In
de hele cabine is extra isolatiemateriaal aangebracht om zowel kou als
warmte buiten te houden.
Wat betreft de huishoudelijke apparatuur is de cabine voorzien van een
magnetron, koelkastje, koffiezetapparaat en wastafel met gootsteen en
stromend water, plus laatjes voor ander keukenmateriaal.
Aan de achterwand van de cabine is boven het bed een uittrekbare
flat-screen TV gemonteerd die samen met het audiosysteem en de
DVD-speler voor entertainment zorgt, ongeacht waar de chauffeur zich
bevindt.
De slaapkamer bevindt zich aan de andere kant van het tafeltje. Het
hoofdbed bestaat uit een groot springverenmatras (90x200 cm) op
comfortabele zithoogte. Dit vaste bed kan tijdens het rijden gewoon op
zijn plaats blijven en hoeft na een pauze niet opgeklapt te worden.
Onder het matras bevinden zich twee grote laden waarin de chauffeur
persoonlijke bezittingen, kleren en beddengoed kan opbergen.
Daarnaast biedt het standaard Topline bed met een breedte van 90 cm
breed, dat zich op de normale plaats boven de voorruit bevindt, een
full-size gastenverblijf.
In de opbergruimtes aan weerszijden van de cabine kan de chauffeur
gemakkelijk zijn bagage en andere zaken kwijt.
* Het kastje achter de chauffeur is bedoeld voor gereedschap en
afval en is zowel van binnen als van buitenaf toegankelijk.
* Verder naar achteren bevindt zich aan de chauffeurskant een grote
opbergruimte, die ook van buitenaf bereikbaar is. Deze
opbergruimte bevindt zich onder de comfortabele stoel in de cabine
en is ook van binnenuit bereikbaar.
* Een derde opbergruimte achter de bijrijdersdeur is van binnen
hermetisch afgesloten en uitsluitend van buitenaf bereikbaar.
Waardevolle zaken zoals geld, credit cards en belangrijke documenten kunnen worden opgeborgen in een kluis die aan de cabine vastzit.
Bewegingsruimte
Wat bij het ontwerpen van Scania eXc voorop stond was dat er een echt
grote cabine moest ontstaan op basis van Scania's modulaire concept.
De technische verfijningen zijn beperkt gebleven tot essentiële dingen
om zoveel mogelijk bewegingsruimte te creëren. Op basis van dit
cabineconcept zullen er ongetwijfeld talloze verbeteringen worden
bedacht en zullen fantasierijke truckers inspiratie opdoen om hun
eigen oplossingen te bedenken. Wij zijn zeer benieuwd naar de
reacties, aldus Johan Lundén.