ABN AMRO



Amsterdam, 17 september 2002

Economisch Bureau ABN AMRO over Miljoenennota 2003: weinig geld, veel mooie woorden
De begrotingssystematiek van Paars wordt door het nieuwe kabinet voortgezet. Op bepaalde punten is volgens het Economisch Bureau van ABN AMRO sprake van een verbetering van de systematiek. Aan de andere kant is het jammer dat veel van het beleid van het nieuwe kabinet vooral uit mooie woorden bestaat. Zo is het kabinet waar het gaat om ziekteverzuim en efficiencyverbeteringen te vrijblijvend - de aanpak wordt niet concreet gemaakt. Ten slotte legt het kabinet eenzijdig de nadruk op verhoging van het arbeidsaanbod, terwijl over een verhoging van de arbeidsproductiviteit, die toch noodzakelijk is om internationaal concurrerend te blijven en de kosten van de vergrijzing op te vangen, weinig concreets wordt gemeld.

Strak begrotingsbeleid

Het is zuur voor het nieuwe kabinet dat het bij aantreden direct met een tegen-vallende economie wordt geconfronteerd. Maar het heeft niet geschroomd maatregelen te treffen. Het feit dat het kabinet juist in de eerste jaren bezuinigt werkt op zich procyclisch, maar het laten oplopen van het tekort zou wel een erg groot beroep doen op de discipline van politici om naderhand, in betere jaren, alsnog te gaan bezuinigen. Positief is het Economisch Bureau over de iets minder conservatieve groei-raming die dit kabinet hanteert bij het opstellen van de begrotingsplannen voor deze kabinetsperiode. Dit vergroot de budgettaire ruimte voor de kabinetsperiode, waarbij de verdeling van de beschikbare middelen wordt vastgesteld bij het begin en minder afhankelijk is van de grillen van de conjunctuur. Verder worden eventuele inkomstenmeevallers vrijwel volledig ten gunste van de schuld gebracht, zodat het procyclische element uit de systematiek nagenoeg is verdwenen.

Veel nadruk op arbeidsparticipatie - te weinig op vergroting arbeidsproductiviteit

Veel nadruk legt het kabinet op een grotere deelname aan het arbeidsproces. Daarmee kan het economisch draagvlak worden vergroot. Maatregelen worden voorgesteld om het aanbod van arbeid te stimuleren in plaats van de vraag naar arbeid. Dit is structureel een goede zaak. Conjunctureel komt dit echter wat ongelukkig uit, omdat juist nu de vraag naar arbeid onder druk staat. Naar mening van het Economisch Bureau is de sterke nadruk op een grotere arbeidsparticipatie te eenzijdig. De sterke stijging van het arbeidsaanbod van de jaren negentig zal immers niet kunnen worden gecontinueerd. Om het economisch draagvlak in de toekomst te vergroten is beslist ook een sterkere groei van de arbeidsproductiviteit noodzakelijk. In verband daarmee is meer aandacht nodig voor innovatie. Producten waar meer 'kennis' in zit, moeten ons land bovendien in staat stellen in de toekomst meer op kwaliteit en naar verhouding minder op prijs te concurreren. Het belang van een hogere arbeidsproductiviteit wordt in de Miljoenennota helaas slechts met woorden beleden.