Hoger Onderwijs kind van de rekening
UTRECHT, 20020917 -- Het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) is verbijsterd over de onderwijsbegroting. De ambitie om van Nederland een van de meest competitieve kennissamenlevingen te maken is voorgoed verleden tijd. Voorzitter Linda van Beek: 'Staatssecretaris Nijs onderschat de gevolgen van de forse bezuinigingen in het Hoger Onderwijs'. Vooral een succesvolle opstart van Bachelor/Master en het accreditatiestelsel vergt een financiële injectie, die door de bezuinigingen uitblijft. '"Nederland Kennisland" wordt hierdoor een wrange woordgrap,' aldus Van Beek.
De efficiencytaakstelling van ¤ 143 miljoen verspreid over vier jaar dwingt de instellingen tot bezuinigingen. Instellingen krijgen bijvoorbeeld 3,9 procent minder vergoeding per ingeschreven student. Het is de vraag of de instellingen deze bezuinigingen kunnen dragen; waarop bezuinigd wordt laat Nijs verder in het midden. Van Beek: 'De hogescholen en universiteiten krijgen de zwarte piet toegespeeld.'
De bezuinigingen brengen de kwaliteit van het Nederlandse Hoger Onderwijs in gevaar. De overheid trekt op organisatorisch en financieel vlak de handen terug van het onderwijs hetgeen de nodige gevolgen met zich meebrengt. Van Beek: 'Het kabinet moet zijn verantwoordelijkheid nemen voor het Hoger Onderwijs.'
Studenten de dupe
In tegenstelling tot wat Nijs heeft toegezegd, zullen studenten de negatieve gevolgen van de bezuinigingen ondervinden. Het volgen van extra vakken alsmede de toegankelijkheid van het Hoger Onderwijs komen in het geding. Torenhoge collegegelden als gevolg van collegegelddifferentiatie zullen financiële drempels opwerpen om een opleiding te volgen. Nu al gaan er vanuit de instellingen geluiden op het collegegeld structureel te verhogen om de financiële malaise te ondervangen. Van Beek: 'Nijs noemt zichzelf de staatssecretaris van levenslang leren, maar weerspreekt dit door de toegankelijkheid en het leerrecht te beperken.'
Kwaliteitsbewaking
Accreditatie van opleidingen is een voorwaarde om de kwaliteit van het hoger onderwijs bij verdere deregulering op peil te houden. Voor de opbouw van een gedegen accreditatiestelsel zijn investeringen nodig. De Commissie Kwartiermakers heeft aangegeven hiervoor jaarlijks ¤ 3,3 miljoen nodig te hebben. Nu de roep om investeringen groter is dan ooit, heeft Nijs het reeds toegekende bedrag nog eens verlaagd tot ¤ 1,7 miljoen. De proefaccreditaties in het HBO hebben uitgewezen dat nog het nodige werk verzet moet worden. Met de drainage van
¤ 1,6 miljoen lijkt een goed accreditatiesysteem al voor het begin een zachte dood te zijn gestorven.
Marktwerking
Universiteiten en hogescholen worden gedwongen als bedrijven de markt op te gaan. Nijs denkt er over instellingen een privaatrechtelijke status te verlenen. Opleidingen met een lage vraag vanuit studenten en bedrijfsleven komen dan op losse schroeven te staan. 'Veel opleidingen hebben geen meetbare economische waarde, maar zijn onmisbaar voor een maatschappij die meer wil zijn dan een bedrijf,' aldus voorzitter Van Beek.
Internationalisering
Het Bachelor/Master systeem is gedoemd te mislukken zonder afdoende internationale afstemming: internationale samenwerkingsverbanden zijn noodzakelijk. Vanaf 2005 verdwijnen de hiervoor bestemde stimuleringsactiviteiten van jaarlijks ¤ 1,4 miljoen. Door de verantwoordelijkheid in dit stadium te leggen bij de instellingen en ze niet financieel te steunen zal het doel van Bachelor/Master - internationalisering - niet bereikt worden.
Het ISO adviseert de verrassingsenveloppe van ¤ 340 miljoen te besteden aan Hoger Onderwijs. Van Beek: 'De maatschappij zal nu meer dan ooit moeten aangeven welke waarde men hecht aan hoger opgeleiden, want met het inslaan van deze weg is "Nederland Kennisland" verder weg dan ooit.'
Het ISO (Interstedelijk Studenten Overleg) is de grootste landelijke studentenorganisatie en vaste overlegpartner van de Minister van Onderwijs. Bij het ISO zijn ongeveer 160.000 studenten aangesloten.
Ingezonden persbericht