European Commission

IP/02/1421

Brüssel, den 3 Oktober 2002

Onderzoek: Satellietproject van de Commissie voor het opsporen van luchtverontreiniging in steden vanuit de ruimte

Kleine stofdeeltjes vormen nu een van de grootste bedreigingen voor de gezondheid van de mens door luchtverontreiniging. Een nieuwe techniek voor de meting van de concentratie van stofdeeltjes in stadslucht met behulp van sensoren in satellieten heeft een veel betere kosten/batenverhouding dan de traditionele meting vanaf het aardoppervlak. De eerste tests met dit systeem, dat is ontwikkeld door elf partners bij het door de Europese Commissie gefinancierde project ICAROS-NET (Integrated Computational Assessment of urban air quality via Remote Observation Systems NETwork netwerk voor de geïntegreerde computer-evaluatie van de luchtkwaliteit in steden via teledetectie-systemen) zullen op 15 oktober 2002 in Athene worden gepresenteerd. ICAROS-NET is in september 2001 van start gegaan en heeft een looptijd van drie jaar. De satelliet-sensoren zullen de luchtverontreiniging meten met een zeer hoge resolutie in gebieden met een doorsnede van 30 meter door te bepalen welk percentage van het licht door de stofdeeltjes wordt geblokkeerd. Uit een eerste inventarisatie blijkt dat de AOT (Aerosol Optical Thickness), een maat voor het optische effect van deeltjes in de lucht, in Athene gestaag is toegenomen. De resultaten zullen bijdragen tot een betere milieubeleidsvorming in Europa en een effectievere toepassing van internationale milieuverdragen.

"ICAROS-NET zorgt voor een gebruikersvriendelijk systeem voor de bepaling van de luchtkwaliteit. Het zal voor de overheid zeer nuttig zijn bij het nemen van de juiste beslissingen op het gebied van het milieu", zei EU-commissaris voor onderzoek Philippe Busquin. "Het zal zorgen voor een eenvoudiger integratie van gegevens uit verschillende bronnen, ook van nieuwe meetgereedschappen in de toekomst, waardoor de beleidsmakers de beschikking krijgen over consistente informatie. De integratie van gegevens over de luchtkwaliteit uit satelliet-sensoren zal in heel Europa bijdragen tot betere maatregelen en minder verontreiniging. Dit project is een uitstekend voorbeeld van de soorten diensten die beschikbaar kunnen komen als resultaat van het initiatief van de Commissie voor de opbouw van een systeem voor wereldwijde monitoring voor milieu en veiligheid (Global Monitoring for Environment and Security GMES).

De Commissie geeft leiding aan een team van tien andere partners uit Griekenland, Duitsland, Hongarije en Italië bij het driejarige project ICAROS-NET voor de ontwikkeling van een intelligent netwerksysteem voor de meting en het beheer van de luchtkwaliteit. Dit zal zo flexibel zijn dat het op stedelijk, regionaal en grensoverschrijdend niveau kan worden gebruikt. Voor de oplossing van milieuproblemen in verband met luchtverontreiniging zijn gecoördineerde internationale maatregelen nodig en het systeem ICAROS-NET zal door alle EU-lidstaten en de kandidaat-lidstaten in Midden-Europa kunnen worden gebruikt.

ICAROS-NET zal vier gebieden gebruiken als proefterrein voor de validering van het systeem. Athene in Griekenland, een stedelijk gebied met grote milieuproblemen, is het eerste. Daarnaast zullen er in Boedapest (Hongarije) en München (Duitsland) op stadsschaal en in Lombardije (Italië) op regionale schaal tests worden gedaan. Bij deze tests zullen niet alleen de meetmogelijkheden van het systeem worden gevalideerd, maar zullen ook de prestaties worden geëvalueerd van het telematicanetwerk dat is opgezet om een geïntegreerde meting en prognose van de luchtverontreiniging in de hele EU mogelijk te maken.

Sensoren op satellieten kunnen gegevens opleveren over zowel de gezondheid van de vegetatie in het geïnventariseerde gebied als de hoeveelheid stofdeeltjes in de lucht. Door de informatie van de satelliet-sensoren te integreren met gegevens van meetinstrumenten op het aardoppervlak en computermodellen voor de verspreiding van verontreiniging zal ICAROS-NET een consistent beeld kunnen geven van de luchtverontreiniging boven een groot geografisch gebied. De verkregen informatie kan vervolgens in een volledig compatibel beslissingsondersteunend systeem voor het beheer van het stadsmilieu worden ingebracht. Deze informatie zal in heel Europa kunnen worden gebruikt.