Genoom van malariamug en -parasiet in kaart gebracht
Baanbrekend Nijmeegs-Deens malaria proteoom onderzoek
Na het humane genoom, en dat van lagere organismen als gist en de worm, is nu ook het genoom van de malaria parasiet (Plasmodium falciparum) en van de mug (Anopheles) die malaria overbrengt in kaart gebracht. Het Britse wetenschappelijk tijdschrift Nature publiceert de resultaten op 3 oktober in een speciale editie over het malaria genoomonderzoek. Een dag later verschijnt het Amerikaanse Science met een special over de genetische kaart van de malariamug.
De informatie die uit de genetische code kan worden gedestilleerd, de
genen en de daarvan afgeleide eiwitten - het proteoom- zal leiden tot
een beter inzicht in de complexe levenscyclus van zowel de parasiet
als van de mug. "Een zeer gedetailleerde kennis van de
malaria-eiwitten en hun plaats en functie in de parasiet is de enige
garantie dat het de wetenschap eens zal lukken de ´wereldziekte nummer
1´ - waaraan jaarlijks miljoenen volwassenen en kinderen in de derde
wereld sterven - te controleren en uiteindelijk zelfs uit te roeien
met behulp van nieuwe medicijnen en vaccins", meent de Nijmeegse
moleculair-bioloog en mede-auteur van één van de artikelen, prof. dr.
Henk Stunnenberg. Een Nijmeegs-Deense combinatie onder zijn leiding
had een belangrijk bijdrage aan het internationale malaria
genoomonderzoek. In de Naturepublicatie brengen zij een kwart van het
proteoom (eiwitsamenstelling) in kaart. De groep maakte gebruik van
hoog gevoelige en ultra moderne `mass spectrometry' in het Center for
Experimental Bioinformatics, het laboratorium van de gerenommeerde
massaspectrometrist prof dr Matthias Mann in Odense, Denemarken. Dr.
Edwin Lasonder van het Nijmeegse team van moleculair biologen heeft
deze high-tech analyse techniek toegepast op malariaparasieten.
De verwerking van de enorme vloed aan meetgegevens werd
geïnterpreteerd in samenwerking met malariaspecialisten van de
universiteiten van Nijmegen (prof. dr. Robert Sauerwein en dr. Wijnand
Eling) en Leiden (dr. Andrew Waters) en met ondersteuning van
medewerkers van het Britse Wellcome Trust Sanger Centrum. Het Sanger
Centrum heeft ook internationale bekendheid gekregen met zijn bijdrage
aan de ontrafeling van het menselijke genoom.
Analysis of the Plasmodium falciparum proteome by high-accuracy mass
spectrometry´, Edwin Lasonder, Yasushi Ishihama, Jens S. Andersen,
Adriaan Vermunt, Arnab Pain, Robert W. Sauerwein, Wijnand Eling, Neil
Hall, Andrew P. Waters, Hendrik G. Stunnenberg & Matthias Mann, .
Nature, vol. 419, 3 oktober 2002
2-10-2002
* Achtergrondinformatie
* Nature 3 oktober