Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Postbus 90801
Aan de Voorzitter van                                                                2509 LV Den Haag
Anna van Hannoverstraat 4
de Tweede Kamer der Staten-Generaal                                                  Telefoon (070) 333 44 44
Binnenhof 1A                                                                         Telefax (070) 333 4033
2513 AA `s Gravenhage 



Uw brief                                          Ons kenmerk
B&GA/GAB/2001/77872


Onderwerp                                          Datum
Onderzoek 'gemeentelijk ontheffingenbeleid'        28 oktober 2002

./. Bijgaand treft u de onderzoeksrapportage: `Gemeentelijk ontheffingenbeleid' aan van de Inspectie Werk en Inkomen. Dit onderzoek is aan u toegezegd in het kader van de monitoring van de afspraken in het kader van de `Agenda voor de Toekomst'(BZ/ACT/01/19845).

Het onderzoek `gemeentelijk ontheffingenbeleid' is een vervolg op het in 1999 verschenen onderzoek naar de werking van de activeringsinstrumenten in de bijstandswet `Activeringsinstrumenten in de Abw'(TK 1999-2000, 23 972). Uit het onderzoek `Activeringsinstrumenten in de Abw' bleek dat in 1999 42% van de bijstandsgerechtigden volledig ontheven waren van de arbeidsverplichtingen, en tevens dat 24% van de bijstandsgerechtigden niet (voldoende) werd gecontroleerd op het naleven van de arbeidsverplichtingen ( de zgn. de facto ontheffingen). De Inspectie constateert dat het aantal bijstandsgerechtigden dat formeel volledig is ontheven van de arbeidsverplichtingen tussen 1999 en 2001 is gestegen naar 51%, en het aantal de facto ontheffingen is gedaald naar 7% van de bijstandsgerechtigden. In totaal is het aantal cliënten dat niet aan de arbeidsverplichtingen wordt gehouden tussen 1999 en 2001 procentueel gedaald van 66% in 1999 naar 58% in 2001.
De toename van het aantal formele ontheffingen kan voor een groot gedeelte worden verklaard door de afname van het aantal de facto ontheffingen. Dit resultaat geeft aan dat gemeenten de afgelopen jaren hebben geïnvesteerd in het beter zicht krijgen op de samenstelling van hun cliëntenbestanden.




---

Dit onderstreept het belang van de afspraken die in september 2001 tussen SZW en VNG zijn gemaakt om een terugdringing van het aantal ontheffingen te realiseren. De conclusies uit het onderzoek `Gemeentelijk ontheffingenbeleid' verhogen mijn motivatie om de met de `Agenda' ingeslagen weg de komende periode te vervolgen. Ik zal de gemeenten daar ook op aanspreken. Inzet is en blijft een daling van het aantal formele ontheffingen met 50% over de gehele looptijd (2001-2004) van de Agenda voor de Toekomst. De conclusies uit dit onderzoek geven een eerste inventariserend beeld. Beleidsmatige conclusies zijn aan de orde als de Agenda van de Toekomst ­ook na het aanloopjaar 2001 verder in uitvoering wordt genomen. Ik vertrouw er op dat met de financiële impuls die van Rijkszijde aan gemeenten beschikbaar wordt gesteld, gemeenten in staat zijn om met extra inspanningen een sluitende keten van reïntegratie, inclusief een adequate handhaving van de arbeidsverplichtingen vorm te geven en tevens hun regierol verder te versterken.
De Staatssecretaris van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid,
(M. Rutte)