Tuinbouw tegen rol Shell en ExxonMobil in aardgasveld Groningen
LTO Nederland en het Productschap Tuinbouw (PT) willen niet dat Shell
en ExxonMobil een exclusieve toegang krijgen tot het aardgasveld in
Groningen. Deze oligopolisten kunnen absoluut niet voor de
voorzienings- en leveringszekerheid zorgdragen zoals dat ongeveer 35
jaar met succes door Gasunie is gedaan, schrijven beide organisaties
in een brief aan de Vaste Commissie voor Economische Zaken van de
Eerste en de Tweede Kamer.
Het aardgas in de bodem van Groningen is voor de tuinbouw van groot
belang vanwege de flexibele beschikbaarheid. Op ieder gewenst moment
kan de capaciteit van het aardgas in dit veld gewijzigd worden. Dat is
uniek in Europa en belangrijk voor afnemers met een sterk wisselende
afname, zoals de tuinbouw. LTO en PT zijn zeer beducht voor
prijsstijgingen voor deze flexibele leveringen als Shell en ExxonMobil
de zeggenschap krijgen over het aardgas in Groningen.
Op dit moment zijn de Staat, Shell en ExxonMobil in onderhandeling
over de splitsing van Gasunie in een transport- en verkooptak. De
plannen die nu voorliggen geven Shell en ExxonMobil de cruciale
tussenschakel in het Groningenveld die nu nog door Gasunie (50 procent
staatseigendom) wordt ingenomen. Indien Shell en ExxonMobil inderdaad
de exclusieve toegang zouden krijgen tot dit veld (inclusief de
flexibiliteit), mag van deze ondernemingen niet worden verwacht dat
zij bij het commercialiseren van het Groningen-gas nog op enigerlei
wijze rekening zullen houden met het grote publieke belang van dit
natuurlijke monopolie. Het kan en mag niet zo zijn dat Shell en
ExxonMobil via de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) met zichzelf
gaan onderhandelen over de tarieven en de condities van dit gas, zo
schrijven LTO en PT aan de beide Kamers. Dit draait alleen maar uit op
hogere prijzen en geen oog voor publieke taken, zoals leverings- en
voorzieningszekerheid.
PT en LTO stellen voor dat een onafhankelijke systeembeheerder het
gastransport en leveringszekerheid moet waarborgen met gebruikmaking
van de flexibiliteit van het gasveld. De elektriciteitssector is
daarin al voorgegaan. Tennet (100 procent Staat) regelt het transport-
en distributiesysteem al naar gelang de vraag naar elektriciteit.
Gastransport Services (GTS), de transportpoot van Gasunie, kan met
deze publieke taken belast worden, zo staat in de brief. Beide
organisaties pleiten voor een versterkte rol van de toezichthouder
(DTe) in deze zaak. DTe wordt nu gedwongen zijn houding aan te passen
ten nadele van de verbruikers. Dit onderstreept nog eens het belang
van echt onafhankelijk toezicht.
De glastuinbouw neemt per jaar ongeveer 4,5 miljard kuub gas af en is
met circa tien procent van het binnenlands gasverbruik één van de
grootste afnemers van gas in Nederland. De totale
glastuinbouwproductie ter waarde van 5,5 miljard euro per jaar wordt
voor driekwart uitgevoerd en moet op markten in volledige concurrentie
worden afgezet. Het gehele Nederlandse glastuinbouwcomplex verschaft
zon 150.000 volledige banen.