DELOITTE & TOUCHE

Toezichthouders cruciaal voor herstel vertrouwen

'Aanstelling externe accountant door commissarissen' Deloitte & Touche: Toezichthouders cruciaal voor herstel vertrouwen

Amsterdam, 29 oktober 2002: De aanstelling van externe accountants dient te geschieden door de Raad van Commissarissen of het Audit Committee. Versterking van de toezichthoudende rol door de Raad van Commissarissen is daarbij van groot belang. Daarmee wordt de onafhankelijkheid van accountantscontrole benadrukt en de schijn van belangenverstrengeling vermeden. Ook pleit Deloitte & Touche voor een geïntensiveerde kwaliteitsbeoordeling op accountantscontroles onder verantwoordelijkheid van een externe, onafhankelijke toezichthouder. Dit maakte Deloitte & Touche bekend bij de presentatie van haar jaarcijfers over 2001/2002 in Amsterdam. Met de nieuwe onafhankelijkheidsregelgeving die voor Nederland op 1 januari 2003 ingaat en een scherpere interne selectie bij het aanvaarden van nieuwe opdrachten zijn volgens Deloitte & Touche hiermee belangrijke voorwaarden aanwezig het geschonden vertrouwen in de beroepsgroep te herstellen.

In de huidige situatie wordt de externe accountant weliswaar formeel veelal benoemd door de Raad van Commissarissen of de aandeelhouders, maar in feite is het meestal de Raad van Bestuur of de directie die de accountantskeuze bepaalt. De accountant moet vervolgens de financiële verantwoording van diezelfde Raad van Bestuur controleren. Volgens prof. Roger Dassen, vakdirecteur accountancy van Deloitte & Touche, is dat 'zeker vanuit het oogpunt van perceptie een ongewenste situatie omdat de accountant daarmee de schijn van afhankelijkheid tegen heeft.' Voorts benadrukt Deloitte & Touche het grote belang van intensieve betrokkenheid van commissarissen bij de externe verslaggeving door ondernemingen en de communicatie daarover aan hun stakeholders. Dassen: 'Commissarissen (of audit committees) dienen in hun toezichthoudende rol nadrukkelijk te worden betrokken bij belangrijke afwegingen in het verslaggevingsproces. Denk aan de keuze voor bepaalde waarderingsgrondslagen of de verwerking in het jaarverslag van belangrijke issues. Dat stelt overigens hoge eisen aan de deskundigheid en beschikbaarheid van de commissarissen, alsmede aan de dialoog met en de informatieverschaffing aan de commissarissen vanuit zowel de Raad van Bestuur als de accountant.' Deloitte & Touche zoekt thans actief de discussie met directies en commissarissen op dit punt. Een dergelijke betrokkenheid is volgens Dassen 'noodzakelijk om het publieke vertrouwen in de kwaliteit en transparantie van de verslaggeving door ondernemingen te herstellen.'

Kwaliteitscontrole door onafhankelijke toezichthouder

Door onprofessioneel gedrag van enkele accountants is in de afgelopen tijd een beeld ontstaan dat het met de kwaliteit en de onafhankelijkheid van de gehele beroepsgroep slecht is gesteld. Meer openheid is voor herstel van dat vertrouwen van groot belang. In dit kader is Deloitte & Touche voorstander van geïntensiveerde kwaliteitsbeoordeling op accountantscontroles onder verantwoordelijkheid van een externe onafhankelijke toezichthouder, om daarmee de accountantscontrole onbetwist te maken voor strikte toepassing van professionaliteit, ethiek en regelgeving. In geval van 'onprofessioneel gedrag' dient volgens Deloitte & Touche door de onafhankelijke toezichthouder hierover openheid van zaken te worden gegeven. 'Bij publieke twijfel over de kwaliteit van de beroepsuitoefening, denk aan een aantal kwesties in het kader van de parlementaire enquête naar de Bouwfraude, dient een dergelijke toezichthouder snel en adequaat een onderzoek in te stellen naar mogelijke beroepsfouten. Ogenschijnlijke aarzeling bij de aanpak van vermoedens van professionele misstanden zijn schadelijk voor het publieke vertrouwen en uiteindelijk ook niet goed voor de belangen van de betrokken accountants, die ook gebaat zijn bij beoordeling door een deskundige en snel opererende externe instantie', aldus Dassen.

In de toelichting op de visie van Deloitte & Touche op de verantwoordelijkheid van de externe accountant staat Dassen stil bij de maatschappelijke verwachtingen die verder gaan dan alleen een oordeel over de getrouwheid van de jaarrekening. 'Denk aan de verantwoordelijkheid voor het signaleren van fraude (die overigens al voor een belangrijk gedeelte door de beroepsgroep wordt ingevuld), maar ook aan de oordelen over rechtmatigheid en doelmatigheid die in met name de overheidssfeer steeds meer moeten worden gegeven. Het beroep is er naar de mening van Deloitte & Touche aan toe om die verantwoordelijkheden kritisch te herijken, omdat de maatschappelijke verwachtingen veelal verder gaan dan de huidige regelgeving. Wel zal de discussie over die herijking in een breed maatschappelijk kader moeten worden gevoerd, want intensivering van de verantwoordelijkheden van accountants op deze gebieden zonder serieuze bespiegeling van het kostenaspect kan op termijn alleen maar tot teleurstelling leiden.'

Ten aanzien van de nieuwe onafhankelijkheidsvoorschriften die vanaf 1 januari 2003 gaan gelden, verwijst Deloitte & Touche naar eigen aanvullende strikte interne instructies ter vermijding van ongewenste combinaties van controle-opdrachten en adviesdiensten en van belangenverstrengeling van haar medewerkers. In het belang van behoud van kwaliteit houdt Deloitte & Touche vast aan haar 'multidisciplinaire dienstverlening'. Vakdirecteur Dassen: 'Bij het uitvoeren van een optimale accountantscontrole is het betrekken van andere experts op het gebied van belasting, pensioenen en IT, onmisbaar.' Volgens Deloitte & Touche moet voorkomen worden dat de kwaliteit sneuvelt als gevolg van de ontstane beeldvorming en 'daarom ook zal Deloitte & Touche binnen de grenzen van de nieuwe accountantsregelgeving blijven vasthouden aan haar huidige multidisciplinaire concept', aldus
Dassen.

Deloitte & Touche is met 7500 medewerkers en met kantoren in heel Nederland de grootste organisatie op het gebied van accountancy, belastingadvies, consultancy en juridische dienstverlening. Over 2001/2002 is een jaaromzet behaald van 602 miljoen Euro. De wereldwijde Deloitte Touche Tohmatsu-organisatie heeft vertegenwoordigingen in 140 landen. Over het boekjaar 2000/2001 werd een omzet behaald van 12,4 miljard
US Dollar.

/ - / - / - / - / - / - /