Van der Laan: Uitbreiding kritisch blijven volgen
07/11/2002
Stemverklaring Lousewies van der Laan over de uitkomsten van de Europese top in Brussel
D66 is voorstander van de uitbreiding, maar zeer kritisch over de manier waarop die nu tot stand komt. Ik heb tegen de resolutie van het Europees Parlement over de uitkomsten van de top in Brussel gestemd vanwege het ontbreken van kritiek op de volgende fundamentele punten:
- De Kopenhagencriteria worden door de meeste kandidaatlanden niet
vervuld. Weliswaar concludeert de Commissie in haar landenrapporten
steeds dat aan de criteria voldaan wordt, maar wie de onderbouwing
leest kan niet anders dan het tegendeel constateren. Corruptie, ook
binnen het gerechtelijk systeem, langdurig voorarrest, discriminatie
van minderheden, ook door overheidsfunctionarissen en problemen met de
administratieve capaciteit nodig voor het correct uitvoeren van
EU-regelingen zijn daarvoor nog te wijdverbreid.
- De toetreding van de nieuwe landen is teveel opgehangen aan een 'big
bang' op 1 januari 2004. Niet de criteria, maar de datum is daarmee
bepalend geworden. Dat kan op zichzelf een aanvaardbare politieke
keuze zijn, maar die dient dan expliciet te worden gemaakt en niet te
worden weggemoffeld. De gekozen procedure maakt uitstel van de
toetreding van een land totdat het aan de criteria voldoet politiek
onmogelijk, terwijl daarmee bovendien het signaal wordt afgegeven dat
de criteria eigenlijk niet zo belangrijk zijn. Zo zullen ze ook na de
toetreding niet gehaald worden.
- Indien toch wordt overgegaan tot toelating van landen die niet aan
de Kopenhagen-criteria voldoen, moet dit gepaard gaan met goede
toetsingsmechanismen (met sancties) om ervoor te zorgen dat de
criteria, en het acquis, zo snel mogelijk worden overgenomen. Zoals
het er nu naar uitziet komen er wel zulke mechanismen voor de
economische criteria, maar niet voor de criteria op het gebied van
rechtsstaat, democratie en mensenrechten. D66 vindt gebreken op dat
terrein echter nog veel ernstiger dan economische gebreken. Overigens
wil D66 dat zulk een mechanisme ook zou tellen voor alle lidstaten.
- Hervorming van het voor het milieu, de Derde Wereld en de consument
rampzalige Gemeenschappelijk Landbouwbeleid blijft uit. De afspraken
gemaakt tussen Duitsland en Frankrijk zijn volstrekt onvoldoende en
brengen het risico mee dat echte hervormingen, zoals beoogd wordt door
de mid-term review, vertraagd zullen worden. De toetreding had het
begin kunnen zijn van een nieuw, groener landbouwbeleid, maar in
plaats daarvan is ervoor gekozen eerst het oude, falende
landbouwbeleid in te faseren in de nieuwe lidstaten. Het zal niet lang
duren eer ook daar de landbouw verslaafd is geraakt aan de bestaande
regelingen. Dat het GLB vanaf 2007 wel fundamenteel hervormd zal
worden is daarmee buitengewoon onwaarschijnlijk geworden.
---