Nitraatopname in zoute en zuurstofarme bodem
Bodemverzilting is een belangrijk probleem in de landbouw. Men
veronderstelt verondersteldt dat in aanwezigheid van zout
(natriumchloride) een verlaagde nitraatopname de groei en ontwikkeling
van landbouwgewassen zou kunnen remmen. Michael Rubinigg onderzocht
enkele fysiologische aspecten van de nitraathuishouding, en daaraan
nauw verwante onderwerpen, in planten die aan zoute en overstroomde
grond blootgesteld zijn. Zijn voornaamste belangstelling ging uit naar
het gevolg van hoge zoutconcentraties in de wortelzone op de
nitraatopname. Omdat relatief zoutgevoelige plantensoorten geen
geschikte instrumenten zijn om de effecten van natriumchloride op de
nitraatopname te onderzoeken, werd de zeer zouttolerante halofyt
Plantago maritima als modelplant gebruikt. Het blootstellen van deze
plant aan verhoogde zoutconcentraties in de wortelzone had tot gevolg
dat de netto opnamesnelheid van het anion nitraat achteruitging. Door
het 15N-nitraatisotoop als tracer te gebruiken toonde Rubinigg aan dat
de lagere nitraat netto-opnamesnelheid bijna volledig veroorzaakt werd
door een verminderde nitraatinflux. Een andere belangrijke conclusie
was dat de 15N netto-translocatiesnelheid naar de spruit ten opzichte
van de nitraat netto-opnamesnelheid omlaag ging. Gebaseerd op deze
resultaten concludeerde hij dat, ten minste bij zoutconcentraties die
de groei niet remmen, het negatieve effect van natriumchloride op de
nitraatopname het gevolg was van een wisselwerking tussen het zout en
het nitraat transport systeem in de plasmamembraan van de wortel,
remming van N translocatie naar de spruit of verminderde accumulatie
van nitraat in de vacuole van de spruit, maar niet van competitieve
remming door extern chloride. Voorlopige resultaten suggereren dat de
door natriumchloride geïnduceerde verlaagde nitraatopname de oorzaak
zou kunnen zijn voor de lagere relatieve groei-snelheid. /FC
Michael Rubinigg (Leoben, Oostenrijk, 1971) studeerde in zijn geboorteland Plantkunde aan de Karl-Franzens University in Graz. Zijn promotieonderzoek deed hij, als Ubbo Emmius-bursaal, bij het Laboratorium voor Plantenfysiologie van de Rijksuniversiteit Groningen, de School of Plant Biology, Faculty of Natural and Agricultural Sciences, University of Western Australia en het Institute of Plant Physiology, University of Graz in Oostenrijk.
Datum en tijd
maandag 11 november 2002, 16.00 uur
Promovendus
M. Rubinigg
Proefschrift
Physiological aspects of n nutrition in saline and waterlogged soils
Promotores
prof.dr. J.T.M. Elzenga en prof.dr. E.J.P. Bakker
Faculteit
wiskunde en natuurwetenschappen
Plaats
Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Promotie