Boris Dittrich: Meer privaat geld voor musea
Cultuur
Boris Dittrich
14-11-2002 - De D66-fractie in de Tweede Kamer wil private geldstromen
naar musea stimuleren. Aanstaande maandag presenteert D66 een plan van
aanpak om het schenken aan musea voor particulieren aantrekkelijker te
maken. Dittrich: Tentoonstellingsbudgetten schieten nu vaak te kort,
nieuwbouw is te duur en met aankoopbugetten van enkele tienduizenden
euros zijn Nederlandse musea geen partij meer op internationale
kunstveilingen. Ik wil dat de overheidsuitgaven aan cultuur worden
verhoogd. Maar om tot een écht breed offensief voor cultuur te komen
is de steun van private financiers onmisbaar. De overheid mag
schenkers dan best een steuntje in de rug geven.
D66 presenteert haar voorstellen aanstaande maandag, 18 november, op een bijeenkomst die de partij heeft opgezet samen met de Mondriaanstichting en de Boekmanstichting. Dit debat, dat wordt gehouden in ING House Amsterdam en heeft de titel: Buit ons toch uit!.
Meer dan driekwart van de Nederlandse musea verwacht de komende jaren
een grotere rol voor private financiering, zo bleek onlangs op een
congres van de Nederlandse Museumvereniging. Private financiers willen
ook graag betrokken worden: Buit ons toch uit, misbruik ons was de
oproep van een kunstverzamelaar aan de Nederlandse musea naar
aanleiding van zijn royale gift.
Dittrich gelooft dat musea baat hebben bij een verruiming van het
aantal financieringsmogelijkheden. Naast overheidssubsidies moeten
culturele instellingen ook andere vormen van financiering zoeken.
Daarmee verwerven deze instellingen niet alleen meer middelen, maar
ook meer vrijheid en mogelijkheden.
Meer privaat geld voor de Nederlandse musea
Een plan van aanpak
D66 wil particulieren, bedrijven en fondsen stimuleren om meer geld
aan musea te schenken. Tentoonstellingsbudgetten schieten nu vaak te
kort, nieuwbouw is te duur en met aankoopbugetten van enkele
tienduizenden euros zijn Nederlandse musea geen partij meer op
internationale kunstveilingen. Daarom moeten de overheidsuitgaven aan
cultuur worden verhoogd. Maar om tot een écht breed offensief voor
cultuur te komen, is de steun van private financiers onmisbaar. Door
private schenkingen beter te faciliteren, geeft de overheid schenkers
een steuntje in de rug.
D66 wil particuliere giften aan musea beter faciliteren met:
Koppelsubsidies
Koppelsubsidies (of: matching grants) moeten op grotere schaal worden
ingezet. Naast het stimuleren van bedrijven, kunnen koppelsubsidies
ook worden gebruikt voor het stimuleren van giften door particulieren
en fondsen. Koppelsubsidies, waarmee nu nog slechts kleinschalig wordt
geëxperimenteerd, bieden musea een premie op het succesvol binnenhalen
van private financiering. Particulieren worden uitgedaagd om meer geld
aan musea te schenken. De Amsterdamse organisatie Kunst & Meer Waarde
wist op deze wijze, met twee miljoen aan premies, in vier jaar tijd
bijna drie en een half miljoen euro aan sponsorgeld te genereren; in
de VS worden rendementen tot acht maal het premiebedrag gehaald.
Hogere belastingaftrek
De maximale belastingaftrekbaarheid van giften aan culturele
instellingen moet worden verhoogd van 10 naar tenminste 20 procent van
het belastbaar inkomen. Dat maakt het voor gulle gevers
aantrekkelijker om grote sommen geld in musea te steken. Nederland
krijgt daarmee percentages die vergelijkbaar zijn met die in andere
(EU-) landen. Ook de maximale aftrekbaarheid van giften voor bedrijven
kan worden verhoogd.
Cultureel beleggen
Cultureel beleggen blijft behouden, analoog aan groen beleggen.
Hierdoor wordt investeren in cultuur aantrekkelijk. Particulieren
worden met een heffingskorting gecompenseerd voor het relatief lage
rendement, terwijl musea tegen gunstige voorwaarden geld kunnen lenen
om bijvoorbeeld een kostbaar schilderij te kopen. De regering wilde
deze regeling, die nog maar sinds voorjaar 2002 bestaat, opheffen; D66
heeft dat met een amendement voorkomen.
Informatie
Bedrijven, particulieren en fondsen zijn zich nog niet altijd bewust
van het belang van hun giften aan culturele instellingen. Dat is
mogelijk de reden dat cultuur, als bestemming voor giften, in
Nederland laag scoort. Een gerichte voorlichtingscampagne, waarin het
pakket aan (fiscale-) mogelijkheden en voordelen wordt gepresenteerd,
kan hier verandering in brengen.
Geen commercialisering
Private financiers moeten de overheidsfinanciering van cultuur niet
vervangen, maar versterken. D66 wil duidelijkheid over de
overheidsbijdrage aan cultuur en stelt voor om de Rijksuitgaven vast
te leggen op 1 procent van de Rijksuitgaven (nu ca. 0,7 procent). Door
de Code Cultuursponsoring, die nu geldt voor bedrijfssponsoring, uit
te breiden naar particulieren wordt voorkomen dat private financiering
tot uitwassen leidt, zoals een al te nadrukkelijke aanwezigheid van de
financier in het museum en onwenselijke invloed op het artistiek
beleid.