De invoering van het metrieke stelsel in Nederland tussen 1793 en 1880
Datum 18-11-2002
Tijd van 15:30 tot 16:30 uur
promovendus Drs. J.M.A. Maenen
promotores Prof. Dr. H. de Schepper
copromotores Dr. G.A.M. Beekelaar
faculteit Faculteit der Letteren
beschrijving De invoering van het metrieke stelsel in Nederland en
elders is een moeizaam proces geweest dat soms tientallen jaren
aansleepte. De kleinhandel bleek het grootste obstakel voor de
invoering van nieuwe maten en gewichten, speciaal bij de verkoop van
losse producten. Dat is een van de conclusie van drs. J.M.A. Maenen in
zijn promotie-onderzoek.
Het decimale metrieke stelsel kwam tot stand tijdens de Franse
Revolutie en werd in Nederland bij wet van 21 augustus 1816 per 1
januari 1820 ingevoerd. Er was echter een groot verschil tussen de
wettelijke en de praktische uitvoering van deze verandering. De nieuwe
maten en gewichten werden in fasen ingevoerd, te beginnen met de
lengtematen en gewichten, gevolgd door de verschillende inhoudsmaten.
De bevolking en de handel werden voorgelicht met behulp van
herleidingtabellen en boekjes waarin het metrieke stelsel werd
besproken, terwijl het systeem al vanaf 1 januari 1817 op de scholen
werd onderwezen. Tot 1823 werden handelaren en winkeliers die de wet
overtraden met rust gelaten; daarna werden ze echter voor de rechter
gebracht. Veel winkeliers werden veroordeeld, meestal tot een boete
van 10 gulden en inbeslagname van de gevonden oude maten en gewichten.
Er waren problemen in andere sectoren, zoals de medische wereld, de
internationale handel die speciaal in Amsterdam was gevestigd en in
verschillende takken van nijverheid.
biografie Drs. J.M.A. Maenen (Nijmegen) is sinds 1993 in dienst bij de
Stichting Uitzicht als onderzoeksmedewerker bij Nieuwe Geschiedenis
aan de Katholieke Universiteit Nijmegen.
contactpersoon Communicatie
email han.maenen@wanadoo.nl
telefoon 024 - 361 22 30
Katholieke Universiteit Nijmegen