Onderwerp: persbericht
Nummer: 46
Datum: 19 november 2002
Inlichtingen bij Martijn van de Ven (tel: 070-3383344), Casper van Ewijk (tel: 070-3383400), of Dick Morks (tel: 070-3383410)
Meer aandacht nodig van pensioenfondsen voor risico's en
pensioenafspraken
De keuze van pensioenfondsen voor een grotere aandelenportefeuille is
te eenzijdig ingegeven door het streven naar een hoger rendement. Hun
huidige zwakke financiële positie onderstreept dat zowel de
pensioenfondsen als hun toezichthouder onvoldoende aandacht hebben
besteed aan het risico van een grotere aandelenportefeuille en aan de
consequenties daarvan voor het pensioencontract en voor de stabiliteit
van het pensioenstelsel.
Dit volgt uit het Preadvies Pensioenvermogen vanuit
macro-perspectief van Casper van Ewijk en Martijn van de Ven,
onderdirecteur respectievelijk medewerker van het Centraal Planbureau. De
Koninklijke Vereniging voor de Staathuishoudkunde heeft dit Preadvies
vandaag gepubliceerd.
De pensioenfondsen hebben sinds het begin van de jaren negentig hun
aandelenbezit fors uitgebreid. Daardoor hebben de pensioenfondsen sterk
geprofiteerd van de stijging van de aandelenkoersen in de jaren negentig
en hun beleggingsrendement verhoogd. De daling van de aandelenkoersen in
de afgelopen jaren heeft echter duidelijk gemaakt dat de verandering in
het beleggingsbeleid niet zonder risico's was. Het vermogen van
pensioenfondsen is na het jaar 2000 aanzienlijk geslonken, waardoor de
welvaartsvastheid van de huidige en toekomstige pensioenen niet langer
verzekerd is. Meer aandacht voor de risico's van het beleggingsbeleid had
problemen kunnen voorkomen.
Pensioenfondsen staan nu voor de keuze om hun financiële positie te
versterken door hun premies te verhogen, of door de pensioenen niet
langer (volledig) te indexeren. Momenteel is niet duidelijk geregeld wie
de rekening moet betalen, de premiebetalers, of de gepensioneerden. Het
gemiddelde pensioencontract zou de financiële bijsluiter niet halen. Van
Ewijk en Van de Ven pleiten er daarom voor dat pensioenfondsen expliciete
afspraken maken over de verdeling van risico's over de verschillende
betrokken groepen: werknemers, werkgevers, gepensioneerden en toekomstige
generaties.
Dergelijke
afspraken zijn ook noodzakelijk om duidelijkheid te verschaffen over de
manier waarop pensioenfondsen in de toekomst met tegenvallende
ontwikkelingen zullen omgaan. Berekeningen van Van Ewijk en Van de Ven
illustreren namelijk dat de benodigde vermogensdekking bijzonder gevoelig
is voor de lange termijn ontwikkeling van het rendement en van de reële
lonen. Door de vergrijzing zal bovendien de afhankelijkheid van
beleggingsopbrengsten groter worden, omdat het aantal werkenden zal
afnemen in verhouding tot het aantal gepensioneerden.
Het Preadvies Pensioenvermogen vanuit macro-perspectief is
(gratis) beschikbaar als PDF-file op de website van het Centraal
Planbureau
(www.cpb.nl).