Introductie
De oude Grieken maakten al melding van de heilzame werking van (zon)licht op de mens.
Sinds de industrialisatie zijn steeds meer mensen voor een groot deel van de dag verstoken van helder daglicht. Met de verdergaande industrialisering en de huidige informatiemaatschappij neemt het aantal mensen dat een groot deel van de dag in gebouwen moet doorbrengen nog steeds toe.
Het licht in deze gebouwen is, mede door de moderne trend van kleine ramen en lage verlichtingsniveaus, beduidend minder dan waar mensen in biologische zin behoefte aan blijken te hebben. Ook de energiecrisis in het begin van de jaren zeventig is van invloed geweest op het terugdringen van voldoende licht waardoor het niveau in gebouwen soms tot bijna ` biologische duisternis' is gereduceerd.
Herontdekking van licht in relatie tot gezondheid
De laatste 15 tot 20 jaar staat licht weer volop in de belangstelling in wetenschappelijke kringen. Met name zichtbaar licht dat op het netvlies van het menselijke oog valt brengt biologische effecten teweeg. Het feit dat licht, naast een noodzakelijkheid om te kunnen zien, ook biologische functies reguleert, heeft geleid tot onderzoekprogramma's aan diverse instituten en universiteiten. De vragen waar deze centra zich mee bezighouden zijn onder meer:
Welke biomechanismen worden beïnvloed door licht dat op het
oog valt
Welke mogelijkheden zijn er om licht voor curatieve en
preventieve doeleinden te benutten?
Uiteindelijk heeft het toenemend maatschappelijk belang van onderzoek
en toepassing van licht op de gezondheid, geleid tot de oprichting van
de Stichting Onderzoek Licht en Gezondheid.
Doelstelling van de Stichting
De doelstelling van de Stichting Onderzoek Licht en Gezondheid is:
de wetenschappelijke kennis van de invloed van licht op de mens te vergroten en zowel curatieve als preventieve toepassingsmogelijkheden van licht in relatie tot gezondheid te bevorderen, o.a. door:
het formuleren en (doen) uitvoeren van wetenschappelijke
onderzoeksprogramma's
het bevorderen van standaardisatie in toepassingen en in
toepassingsproducten
het communiceren van de verkregen kennis ondermeer door het
organiseren van congressen en symposia, door te publiceren en het
(laten) toepassen van deze kennis.
Primaire aandachtsgebieden
Licht en de invloed op onze stemming
Velen van ons kennen het fenomeen van ochtendhumeur, meestal beter
bekend van anderen dan van ons zelf. Er zijn aanwijzingen dat het
simuleren van de zonsopgang met kunstlicht, zelfs voor het echt wakker
worden, leidt tot een prettiger start van de dag en een beter humeur
(dawn simulation).
Ook korte dagen met lage lichtintensiteit gedurende de winter hebben
vaak een negatieve invloed op onze stemming. Soms neemt dit zulke
ernstige vormen aan dat dit leidt tot ernstige depressiviteit. We
spreken dan van SAD (Seasonal Affective Disorder) beter bekend als
winterdepressie. Een mildere vorm van SAD staat bekend als
`winterblues' (sub-SAD). Onderzoek heeft uitgewezen dat zowel
winterblues als vormen van (winter)depressie zeer goed behandeld
kunnen worden met licht.
Er zijn aanwijzingen dat lichttherapie ook mogelijkheden biedt voor de
behandeling van andere psychiatrische stoornissen.
De invloed van licht op de biologische ritmen
Veel lichaamsprocessen zoals de slaap / waakcyclus, ons eetgedrag, de
lichaamstemperatuur, de hormoonspiegel, cognitieve functies als
alertheid en concentratie enz. vertonen een vast patroon. Deze
zogenaamde circadiane (dagelijkse- of 24-uurs) ritmen worden gestuurd
door de biologische klok in de SCN (Supra Chiasmatic Nuclei) in de
hersenen. Licht is één van de belangrijkste stimuli die deze interne
processen in het lichaam synchroniseert met het dagelijkse dag /
nachtritme van ongeveer 24 uur. De boven genoemde en mogelijk vele
andere lichaamsprocessen hebben circadiane ritmiek en zijn uitermate
belangrijk voor (instandhouding van) de performance en de gezondheid.
Door de biologische klok te beïnvloeden, door op de juiste wijze en
tijd voldoende licht toe te dienen, kunnen we een positieve bijdrage
leveren aan de gezondheid en het welzijn van de werkende mens
(bijvoorbeeld bij continudiensten, inpandig werken), de ouder wordende
mens (slaap/waakstoornissen) en mensen met `jetlag' problemen. Er zijn
nog vele andere te onderzoeken toepassingen.
Telefoon
040 2475092
Fax
040 2438595
Postadres
Postbus 513, 5600 MB Eindhoven
E-mail
Algemene informatie: info@solg.nl
U kunt een e-mailbericht met vragen of opmerkingen over deze website
verzenden aan schoutens@solg.nl.
Laatst bijgewerkt: 05 oktober 2002
© Gijs Holthuis, LuxAir