Persbericht Trimbos-instituut

GGZ-verpleegkundige bij huisarts vervult belangrijke brugfunctie

Utrecht, 19 november 2002. De functie van de GGZ-verpleegkundige in de huisartspraktijk is zeer divers en wordt heel verschillend ingevuld. Naast consultatie aan de huisarts nemen de verpleegkundigen ook een deel van de GGZ-taken van huisartsen over, net zoals de praktijkverpleegkundigen dit doen op somatisch gebied. De taken van de GGZ- verpleegkundigen bestaan uit het begeleiden van doorverwijzingen van cliënten, het motiveren van cliënten voor verdere hulpverlening en zelf cliënten kortdurend begeleiden of behandelen. Ze vormen een belangrijke brug tussen de eerste en tweedelijnszorg.

Dat zijn enkele van de conclusies uit het onderzoek naar de functie van de GGZ-verpleegkundige in de huisartspraktijk, dat is uitgevoerd door het Trimbos-instituut op initiatief van de Verpleegkundige Advies Raad van de GGZ-Den Bosch. Op 25 november wordt het onderzoeksrapport De functie van de GGZ-verpleegkundige in de huisartsenpraktijk. Gids in GGZ-zaken, gepresenteerd en aangeboden aan Carla Raben, voorzitter van de Federatie voor Verpleegkundigen in de Geestelijke Gezondheidzorg. Dat gebeurt tijdens het minisymposium `de functie van de GGZ-verpleegkundige in de huisartspraktijk' in de kapel van de GGZ Den Bosch.

De GGZ-verpleegkundige in de huisartspraktijk is nog een betrekkelijk nieuwe functie. Het ministerie van VWS stimuleert vanaf 1999 versterking van de eerstelijns-GGZ. Sindsdien is het aantal huisartspraktijken met een GGZ-verpleegkundige snel toegenomen, maar over de precieze inhoud van de functie, hun taken, de taakafbakening en de samenwerking met andere disciplines was nog weinig bekend. Dat is nu in kaart gebracht door GGZ-verpleegkundigen uit drie verschillende regio's het woord te geven in zogenoemde focusgroepen en door individuele interviews met huisartsen, algemeen maatschappelijk werkers, eerstelijnspychologen, psychiaters en doktersassistenten. Daarnaast hebben tien ervaren sociaal-psychiatrisch verpleegkundigen (SPV-ers), die zitting hielden in een of meer huisartsenpraktijken, gedurende twaalf weken hun taken geregistreerd.

Daaruit bleek dat in ongeveer 30% van de geregistreerde cliëntcontacten één gesprek met de GGZ-verpleegkundige voldoende was, in een kwart van de gevallen werd doorverwezen naar de eerste lijn waarvan 11% naar de huisarts, 9% naar de eerstelijnspsycholoog, en 6% naar het maatschappelijk werk. In 19% van de gevallen werd doorverwezen naar de tweede lijn en met een kwart van de cliënten hielden de GGZ-verpleegkundigen zelf nog contact, soms in afwachting van behandeling/begeleiding elders.

Uit de onderzoeksresultaten blijkt dat de GGZ-verpleegkundigen een belangrijke brugfunctie vervullen tussen de eerste- en tweedelijn. Ze treden op als bemiddelaar en als 'gids' zowel voor de cliënten als voor de huisarts. Dit houdt in dat ze bijvoorbeeld cliënten motiveren voor een behandeling, meezoeken naar de juiste behandelaar en de hulpverlener voorbereiden op de komst van een cliënt. Verder geven ze de huisarts informatie over de mogelijkheden van hulpverlening in de tweedelijn.
De samenwerking en taakafbakening met de huisarts is zeer divers: van uitsluitend schriftelijk overleg over consultatievragen, tot samen cliënten bezoeken, en begeleiding van cliënten. De samenwerking van de GGZ-verpleegkundige met andere disciplines uit de eerstelijn is nog summier. Over en weer is er behoefte aan meer informatie over elkaars taken en functie.

De belangrijkste verschillen met het werk in de tweede lijn is dat de GGZ-verpleegkundigen bij de huisarts cliënten met een bredere psychosociale en psychiatrische problematiek en ook verslavingsproblemen tegenkomen. Bij het verhelderen en inschatten van de problematiek gaat het vooral om grove inschattingen. De GGZ-verpleegkundige is meer bezig met het motiveren van cliënten, met advies en informatie en minder met begeleiding. Bovendien vinden de GGZ-verpleegkundigen dat zij in de eerste lijn meer solistisch werken en meer administratieve taken moeten vervullen.

Het onderzoeksrapport bestaat uit een beschrijving van de situatie, met citaten en praktijkvoorbeelden en met enkele cijfers ter illustratie.
De functie van de GGZ-verpleegkundige in de huisartspraktijk. Gids in GGZ zaken. Door Maartje Bosman en Jacomine de Lange. Uitgave Trimbos-instituut, tel. 030-2971180, bestellingen onder vermelding van Trimbos-reeks 2002-04, prijs 14 euro (inclusief verzendkosten). ISBN 90-5253-408-X

---

____

Voor nadere informatie: Henk Maurits (030 - 297 11 38) of Harald Wychgel (030 - 297 11 16), voorlichters Trimbos-instituut.

Bezoekadres: Da Costakade 45, Utrecht.
Postadres: Postbus 725, 3500 AS Utrecht.
Telefoon (030) 297 11 00
Fax: (030) 297 11 11

---