KENMERK P E R S B E R I C H T
20020414/589
DATUM 21 november 2002
EXAMENS LOSSER VAN HET ONDERWIJS
Leerlingen en studenten leren op school en daarbuiten, ze leren tij-
dens de schoolperiode maar ook tijdens hun verdere leven en loop-
baan. Examens moeten dat binnen- en buitenschoolse leren bevorde- NASSAULAAN 6
ren en registreren. Examens komen daarmee wat losser te staan van 2514 JS DEN HAAG
het gevolgde onderwijs; beoordeling en onderwijsuitvoering worden TELEFOON 070 310 00 00
onafhankelijker van elkaar. FAX 070 356 14 74
De ontwikkeling naar praktijk- en competentiegericht beroepsonder- E-MAIL SECRETARIAAT@ONDERWIJSRAAD.NL
wijs (en voortgezet onderwijs) vraagt om een examensysteem dat WEBSITE WWW.ONDERWIJSRAAD.NL
leren in verschillende omgevingen kan verbinden en op een samen-
hangende manier kan beoordelen.
Zeker verderop in de onderwijsloopbaan (mbo, hbo, wo) is een grote-
re afstand tussen onderwijs en examens mogelijk en wenselijk. Voor
het zelfvertrouwen van kwetsbare groepen leerlingen in het vmbo is
echter een directere verbinding tussen onderwijs en examens aan-
trekkelijker.
Dit stelt de Onderwijsraad in zijn advies Examinering in ontwikke-
ling. Een ontwikkelingsperspectief voor examens in het voortgezet
onderwijs, middelbaar beroepsonderwijs en hoger onderwijs dat is
aangeboden aan de minister en staatssecretaris van Onderwijs.
De raad beveelt de minister aan examens voor alle onderwijssoorten in één
kader in onderlinge samenhang te behandelen. Deze samenhang is nodig om
aan te sluiten bij zowel de doorlopende leerloopbaan van de leerling en de
student, die op meerdere plaatsen en tijdstippen leert, als bij maatschappelij-
ke belangen en eisen van de arbeidsmarkt.
Voor de verbetering van doorstroommogelijkheden tussen diverse onderwijs-
sectoren, zoals de doorstroom van vmbo naar mbo naar hbo, zijn leertrajec-
ten met flexibelere instroom- en kwalificatiemomenten nodig. Daartoe is in
alle vormen van beroepsonderwijs (vmbo, mbo en hbo) behoefte aan geïnte-
greerde beoordelingen van school en praktijk. Deze beoordelingen kunnen
tevens leiden tot verbindingen tussen de algemeen vormende vakken en
beroepsgerichte vakken. De raad pleit voor een mix van examenvormen:
levensechtere examenvormen gaan traditionelere vormen vervangen of aan-
vullen. De ontwikkeling naar competentie- en praktijkgericht onderwijs ver-
langt een zekere afstand tussen leerweg en examen en vraagt een grotere
verscheidenheid in examenvormen zoals schriftelijk examen, demonstratie,
simulatie, werkvoorbeelden. Daarbij horen `standaarden' of afspraken die de
examinering transparant maken en die het vertrouwen van de samenleving,
vervolgopleidingen en het bedrijfsleven in examenresultaten garanderen.
Door het afnemend veld - de vervolgopleidingen en branches - te betrekken
bij het bepalen van de inhoud en de afname van de examens neemt het ver-
KENMERK
20020414/589
Pagina 2
trouwen in diploma's eveneens toe. Bovendien kan hiermee voorkomen wor-
den dat de vervolgopleidingen en branches bovenop bestaande schooldiplo-
ma's extra toetsen stapelen. Deze toelatingstoetsen kunnen de toegankelijk-
heid van opleidingen voor studenten verminderen en afbreuk doen aan de
waarde van en het vertrouwen in diploma's. De waarde van het examensys-
teem moet behouden blijven en daartoe is in mbo, hbo en wo een zekere
afstand van het gegeven onderwijs nodig.