-
GroenLinks presenteert initiatiefwet bescherming klokkenluiders
21 november 2002
Ineke van Gent presenteert vandaag een voorontwerp van wet ter
bescherming van klokkenluiders in het bedrijfsleven. Openbaarmaking
van bedrijfsgeheimen kan een groot maatschappelijk belang dienen. Het
is hoog tijd dat klokkenluiders in het bedrijfsleven daarbij voldoende
bescherming krijgen.
Een klokkenluider is een werknemer die misstanden in zijn onderneming
aan de kaak stelt. Vaak zonder toestemming en in strijd met zijn
geheimhoudingsplicht. De praktijk bewijst dat klokkenluiden van groot
maatschappelijk belang kan zijn. Het gaat vaak over onderwerpen die te
maken hebben met veiligheid, gezondheid, milieubescherming, fraude en
corruptie. Klokkenluiders dwingen bedrijven tot verantwoording over
hun bedrijfsethiek en tot 'maatschappelijk verantwoord ondernemen'.
Zij dragen bij aan normen en waarden in het bedrijfsleven.
De laatste jaren zijn er verschillende 'affaires'geweest rond
klokkenluiders. Denk aan de fraude bij de Europese Commissie (Van
Buitenen); de omgang met onderzoeksresultaten door het RIVM (De
Kwaadsteniet); de veiligheid van de kernfysische dienst in Petten
(Schaap); de ongelukken met de AP-23 mijn van Defensie (Spijkers) en
de bouwfraude (Bos). Steeds legden klokkenluiders de vinger op de zere
plek. Tegelijkertijd bleek echter dat zij niet op wettelijke
bescherming konden rekenen. Voor ambtenaren is inmiddels wel een
regeling getroffen, maar in de private sector ontbreekt het nog aan
afspraken. De Stichting van de Arbeid werkt al een jaar aan
gedragsregels voor het bedrijfsleven. Maar alleen een wettelijke
regeling kan waarborgen dat integere klokkenluiders ook bescherming
krijgen.
Het voorstel van GroenLinks voorziet daar in. Klokkenluiden valt onder
de vrijheid van meningsuiting. Voor werknemers brengt het aan de orde
stellen van misstanden veel (rechts-) onzekerheid. Uit onderzoek
blijkt dat klokkenluiders niet binnen hun bedrijf kunnen blijven
functioneren. Werknemers missen de benodigde bescherming. GroenLinks
vindt dat een klokkenluider die zorgvuldig te werk gaat, bescherming
verdient. Wanneer de overheid van werknemers verlangt dat zij zich als
'goede burgers' gedragen, dan moet de overheid daar ook iets tegenover
stellen. De overheid kan er middels wettelijke bescherming aan
bijdragen dat werknemers zich vrij voelen misstanden te melden en
desnoods aan de grote klok te hangen.
In het voorstel van Ineke van Gent is gekozen voor een algemene
regeling van de vrijheid van meningsuiting van werknemers naar
burgerlijk recht. Daarbij is aangesloten bij artikel 125a
Ambtenarenwet. Dat artikel dient ter bescherming van ambtelijke
klokkenluiders. Het voorstel bevat tevens een ontslagbescherming voor
klokkenluiders. Om zorgvuldigheid te waarborgen, stelt de wet formele
en materiële eisen aan een klokkenluider die met zijn verhaal naar
buiten gaat. De rechter toetst of het maatschappelijk belang van
openbaarmaking opweegt tegen het bedrijfsmatig belang van
geheimhouding. Klokkenluiders moeten in redelijkheid kunnen menen dat
het algemeen belang openbaarmaking noodzakelijk maakt.
Het wetsvoorstel is hier te vinden.
Ineke van Gent
-
Meer weten? E-mail info@groenlinks.nl