VERENIGING VOOR ZOOGDIERKUNDE

Zoogdieren geef je de ruimte

PERSBERICHT

ZOOGDIEREN GEEF JE DE RUIMTE !

AFSLUITING JUBILEUMJAAR 'VZZ 50 JAAR' / PRESENTATIE MANIFEST

Vereniging voor Zoogdierkunde en Zoogdierbescherming Arnhem, 14 november 2002

De Vereniging voor Zoogdierkunde en Zoogdierbescherming (VZZ) organiseert, ter afsluiting van een succesvol jubileumjaar, op 23 november a.s. te Arnhem een speciaal evenement voor leden, vrienden en andere geïnteresseerden.Een belangrijk onderdeel van het feestprogramma is de presentatie van het Manifest 'Zoogdieren geef je de ruimte!'. Het Manifest zal worden aangeboden aan de directeur-generaal Natuurbeheer van het Ministerie voor Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, dr A.N. van der Zande.

Uitgangspunt van het Manifest is dat Nederland verandert en dat daarbij ook aandacht gegeven moet worden aan onze wilde zoogdieren. Die aandacht moet gebaseerd zijn op feiten, zoals de VZZ die zelf verzamelt door middel van o.a. verspreidingsonderzoek, monitoring en ecologisch onderzoek (welk voedsel hebben de soorten nodig en hoe gebruiken ze de ruimte) en als doel hebben de overleving van de zoogdiersoorten te garanderen. Het voortdurend op peil houden van deze kennis en de hierbij verkregen gegevens - veelal door de leden verzameld, maar ook resulterend uit onderzoek voor derden - beschouwt de vereniging als een van de belangrijkste middelen om haar doelstelling, de bevordering van de zoogdierkunde, te realiseren.

Deze kennis en ervaring wordt verder gebruikt om de tweede doelstelling van de VZZ, de bevordering van de zoogdierbescherming, te realiseren zoals bijvoorbeeld door het aanwijzen van de zogeheten Important Mammal Areas (IMA). Om de bescherming van deze gebieden te optimaliseren wil de VZZ een Netwerk van ZoogdierWachten oprichten. Zoogdierwachten zijn op plaatselijk niveau actief bij het signaleren van knelpunten rond de IMA's, voeren overleg, adviseren aan beheerders en geven voorlichting over wilde zoogdieren. Om zo'n netwerk daadwerkelijk van de grond te krijgen wil de vereniging een Netwerkbeheerder aanstellen. Deze netwerkbeheerder zal de aandacht vooral richten op ondersteuning van deze lokale activiteiten en coördineert de landelijke beschermingsactiviteiten van de VZZ.

Daarnaast wil de VZZ de grote hoeveelheid kennis en informatie zoals aanwezig binnen de vereniging overdragen en bereikbaar maken voor het grote publiek. Zij wil daartoe een medewerker Voorlichting & Educatie aanstellen. Daarbij is een belangrijke factor dat kennis van en omgang met wilde zoogdieren veel plezier kunnen verschaffen, zoals ook duidelijk bleek tijdens de onlangs gehouden Nationale Braakbalpluisweek. Maar niet alleen het plezier dat zoogdieren aan mensen kunnen geven wordt zo duidelijk, op deze wijze wordt ook draagvlak voor zoogdierbescherming - en ook meer in het algemeen, voor natuurbescherming - gecreëerd.

In het jubileumjaar organiseerde de VZZ een aantal activiteiten waaronder de Nationale Pluisweek: duizenden kinderen namen hieraan deel en van meer dan 2000 braakballen werd 'de code gebroken'. De kinderen konden in acht natuurmusea verspreid over het hele land uilenbraakballen pluizen en de daarin verborgen schedels en botjes van muizen determineren. Ze deden dit met veel enthousiasme en de Nationale Pluisweek kreeg veel belangstelling in de media. De week was een groot succes, evenals de ook afgelopen zomer weer georganiseerde Nacht van de Vleermuis. Dit soort activiteiten wil de VZZ in de nabije toekomst blijven organiseren en zelfs structureel uitbreiden. De uitgave van een serie populair-wetenschappelijke boeken over verschillende, min of meer algemeen voorkomende zoogdieren (konijn, steenmarter, muizen, en misschien ook wel de bruinvis) is een van de andere projecten.Daaraan wordt nu al gewerkt.

Op deze afsluitende bijeenkomst vindt ook de uitreiking plaats van de prijs voor de beste ideeën in de, voor de leden uitgeschreven, prijsvraag - 'Zoogdieren die geef je de ruimte. Bovendien wordt de 4e Scheygrondprijs uitgereikt. Diverse specialisten van de VZZ zullen vertellen over bescherming, voorlichting & educatie en onderzoek. Dr Van der Zande zal vanuit 'Den Haag' spreken over natuurbeheer en
-beleid in de jaren '10 met daarbij in het bijzonder aandacht voor wilde zoogdieren, want...

Zoogdieren die geef je de ruimte!

(einde persbericht)

Bericht voor de redactie:
Inlichtingen over dit persbericht zijn te verkrijgen bij:

Rob van Apeldoorn: 0317-478704 of 024-3296935
Kees Canters: 038-4234589
VZZ: 026-3705318

Manifest onder embargo tot 23-11-2002

m a n i f e s t 'V Z Z 5 0 j a a r'

Z O O G D I E R E N G E E F J E D E R U I M T E !

Vereniging voor Zoogdierkunde en Zoogdierbescherming Arnhem, 23 november 2002

Nederland verandert en dat heeft ook invloed op wilde zoogdieren. De VZZ heeft een centrale positie in Nederland als het gaat om deze zoogdieren. Dit maakt het niet alleen logisch maar ook noodzakelijk dat de vereniging haar maatschappelijke verantwoordelijkheid in deze neemt. Dat is de kern van de VZZ-boodschap voor de komende jaren. De VZZ vraagt daarbij voor twee zaken in het bijzonder de aandacht: zoogdieren zijn een onlosmakelijk deel van levensgemeenschappen en de beleving van zoogdieren; zoogdieren zijn ons dierbaar!

Het benadrukken van de rol van zoogdieren in levensgemeenschappen heeft alles te maken met de wens tot het behoud van biodiversiteit en dat staat tegenwoordig nauwelijks meer ter discussie! Maar wat we daarom willen doen voor het behoud van zoogdieren is nog niet zo duidelijk. Wel is duidelijk dat de beleving van zoogdieren van persoon tot persoon en van soort tot soort verschilt. De een geniet van grazende reeën of een voortsnellende haas, de ander zoekt antwoord op de vraag hoe vleermuizen regen aan zien komen of wat de verschillen zijn tussen de gewone en de tweekleurige bosspitsmuis.

Beide thema's zijn opgenomen in het Meerjarenprogramma van de VZZ. Naar aanleiding van haar 50-jarig bestaan heeft de VZZ op basis van dit Meerjarenprogramma prioriteiten gesteld. Dit heeft geleid tot vier speerpunten voor de komende jaren. Het Manifest wordt vandaag aangeboden aan de Directeur-Generaal bij het Ministerie voor Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, dr A.N. van der Zande. Dit actie- en beleidsdocument zal in de komende maanden worden gebruikt bij het werven van fondsen en/of aantrekken van sponsors. De verkregen middelen zullen worden ingezet om professionals aan het werk te zetten.

De VZZ en haar uitgangspunten
De Vereniging voor Zoogdierkunde en Zoogdierbescherming is een vereniging die mensen met belangstelling voor (wilde) zoogdieren verbindt. Veel leden beschikken over een specifieke kennis op het gebied van soorten en hun leefgebieden. Deze kennis is veelal gebaseerd op eigen onderzoek. De VZZ is een vereniging die dergelijk onderzoek stimuleert, faciliteert en publiceert. In het verleden heeft zij bewezen een grote groep - zowel amateurs als (semi-)professioneel werkzaam - op de been te kunnen krijgen, onder meer voor het bijeenbrengen van verspreidingsgegevens uit alle hoeken en gaten van het land. Door de binnen de vereniging beschikbare expertise kon - en kan nog steeds! - een duidelijke meerwaarde aan deze gegevens worden gegeven.

De VZZ is niet alleen actief op het vlak van zoogdieronderzoek maar ook op het gebied van zoogdierbescherming. Uitgangspunt bij het laatste is voor de VZZ altijd 'bescherming op basis van kennis'. De VZZ wil met de haar beschikbare kennis over verspreiding en ecologie van zoogdieren meewerken aan de bescherming van zoogdieren en hun leefgebieden. Voor een duurzame bescherming zijn overleg, wetten en regels niet genoeg, het vereist ook draagvlak onder de bevolking. Dit draagvlak kan alleen worden verkregen als er voldoende kennis onder de mensen aanwezig is over zoogdieren en hun gewoontes, maar bijvoorbeeld ook over (vermeende) risico's die de aanwezigheid van zoogdieren met zich mee kan brengen. De vereniging beschouwd daarom, naast studie en bescherming, ook het geven van voorlichting als een kerntaak. De VZZ hanteert op basis van het bovenstaande in de komende jaren bij de vormgeving van haar beleid de vier volgende speerpunten.

Speerpunt 1: Netwerk ZoogdierWachten
Op het vlak van de zoogdierbescherming wil de VZZ lokale beschermingsacties van leden maar ook van anderen die actief zijn op dit gebied, meer gaan ondersteunen dan wel zelf zulke acties gaan voeren al dan niet samen met andere organisaties. Uitgangspunt hierbij is 'beschermen op basis van kennis'. Daarbij dient de aandacht zich allereerst te richten op de bescherming van ecosystemen. Echter, ook aanvullende, specifiek op zoogdieren gerichte maatregelen kunnen nodig zijn! Dit laatste geldt met name in het dichtbevolkte West-Europa waar leefgebieden vaak (te) klein zijn en waar veel zoogdieren zijn aangewezen op samenleven met mensen. De VZZ heeft in het recente verleden 56 'Belangrijke Zoogdiergebieden' in Nederland geïdentificeerd. Zo'n aanwijzing leidt echter niet automatisch tot een adequate bescherming. Daarom zijn als (strategisch) doel en actie geformuleerd:
Doel: Het ondersteunen van acties gericht op de bescherming van zoogdieren uitgevoerd door lokale organisaties en vrijwilligers verbonden in een landelijk netwerk van zoogdierwachten. Actie: Voor het opzetten en laten functioneren van dit netwerk wil de VZZ zo spoedig mogelijk een netwerkcoördinator aanstellen.

Speerpunt 2: Voorlichting & Educatie Zoogdieren De VZZ signaleert al enige tijd een grote discrepantie tussen de aanwezige kennis over onze zoogdieren en de mate waarin deze kennis voor het publiek toegankelijk is. Voorlichting en educatie dienen daarom versterkt te worden om het draagvlak voor bescherming van zoogdieren te vergroten. Reeds bestaande landelijke activiteiten van de VZZ, zoals de 'Nacht van de vleermuis' en de 'Nationale Pluisweek', zijn zeer succesvol gebleken en verdienen het te worden voortgezet. De voorlichtingscursus over de betekenis en de rol van zoogdieren in ruimtelijke ordening en bij de uitvoering van (nieuwe) wetgeving moet worden verbeterd en verbreed. De tijd is rijp voor een serie populair-wetenschappelijke werken over zoogdieren. Tevens is van belang dat de VZZ uitstekend kan en ook wil fungeren als vraagbaak voor het publiek inzake (vermeende) gevaren veroorzaakt door zoogdieren en bij het voorkómen van schade of overlast. Doel: Entameren en coördineren van voorlichtings- en onderwijsactiviteiten om de kennis over wilde zoogdieren onder de bevolking te vergroten, het aangeven van mogelijkheden tot waarnemen en doen van onderzoek, het belichten van eventuele risico's en hoe schade te voorkomen.
Actie: Om dit speerpunt meer structureel te kunnen uitbouwen en te begeleiden wil de VZZ zo spoedig mogelijk een medewerker Voorlichting & Educatie aantrekken.

Speerpunt 3: ZoogdierOnderzoek Nederland
De VZZ heeft vanouds een intermediaire positie tussen het professionele, fundamentele en toegepaste onderzoek en 'vrijwilligers'-onderzoek. Deze positie wil zij benutten bij het formuleren van het onderzoeksprogramma ZoogdierOnderzoek Nederland (ZON). Uitgangspunt van dit programma is dat de bescherming van onze zoogdieren niet gebaseerd moet zijn op een ad hoc-benadering, maar begint met het op systematische wijze verzamelen van gegevens over verspreiding en ecologie. De VZZ beschikt reeds over een overzicht van leemten in kennis over een groot aantal inheemse zoogdiersoorten. Dit overzicht kan als vertrekpunt dienen. Vervolgens zullen ook nieuwe thema's, zoals 'zoogdieren in de stad', moeten worden verkend en worden ingebracht. De VZZ vindt het van groot belang dat bij de opvulling van de kennislacunes samenwerking en afstemming met anderen plaatsvindt, zoals met onderzoekers van universiteiten en praktijkinstituten en met terreinbeheerders.
Doel: Een impuls geven aan het onderzoek van zoogdieren in Nederland door de presentatie van het ZON: een samenhangend overzicht van onderzoeksthema's en -projecten.
Actie: De VZZ is 'penvoerder' en heeft een initiërende, bemiddelende en coördinerende rol spelen bij het schrijven van het ZON.

Speerpunt 4: Kennis op peil
Kennis en onderzoek blijven voor de VZZ pijlers voor bescherming, voorlichting en educatie. Om over een actueel overzicht van (de ontwikkelingen in) het voorkomen van zoogdieren in Nederland te kunnen beschikken zal de Vereniging actief blijven op het gebied van 'Zoogdiermonitoring', een reeds jarenlang lopend VZZ-project. De kennis over de verspreiding gecombineerd met kennis over de ecologie van zoogdiersoorten zorgt er voor dat de vereniging een belangrijke rol zal (moeten) blijven spelen bij het tot stand komen van soortbeschermingsplannen. De aansluiting van deze plannen op een ecosysteemgerichte benadering in het terreinbeheer is een onderwerp dat de VZZ actief wil nastreven. Evenals een directe betrokkenheid bij de uitwerking van soortbeschermingsplannen tot concrete maatregelen voor inrichting en beheer en het evalueren van deze maatregelen. Doel: Het op peil houden van de kennis omtrent voorkomen, verspreiding, gedrag en populatie-ecologie van wilde zoogdieren in Nederland.
Actie: Omdat deze gegevens steeds belangrijker wordt bij de uitvoering van de Habitatrichtlijn, de toepassing van de Flora- & Faunawet en bij milieueffectrapportages wil de VZZ overgaan tot een certificeringssysteem, waarbij ook databeheer, bewerking en verslaglegging veel aandacht zullen krijgen.

De toekomst: 2012 als nieuw eikpunt!
Het formuleren van deze vier speerpunten betekent voor de VZZ, naast bestendiging van reeds bestaande activiteiten, dat zij meer werk gaat maken van haar doelstelling '(de bevordering van) de bescherming van zoogdieren'. De vereniging zal het jaar 2012 hanteren als een nieuw eikpunt, wetend dat veel van haar, enthousiaste leden kennis genereren waarop bescherming kan en moet zijn gebaseerd. Leden die ook een directe rol (kunnen) spelen bij de bescherming van onze inheemse zoogdieren en daarbij de professionele ondersteuning van het VZZ-bureau goed kunnen gebruiken, onder het motto van dit jubileumjaar:

ZOOGDIEREN GEEF JE DE RUIMTE !

14 nov 02 15:56