Utrecht, 19 december 2002
Minister noemt @VO de "nieuwe DNA van de school"
---
Ontwikkeling van de school als kwaliteitsinstituut krijgt handen en
voeten
Er is de afgelopen jaren veel gesproken en geschreven over
onderwijsvernieuwingen als individualisering van het onderwijs, de
docent als studiebegeleider en de school als kwaliteitsinstituut.
Buiten het onderwijs zelf wordt er zelden bij stilgestaan dat de
scholen in het Voortgezet Onderwijs maar beperkte middelen hebben om
de vernieuwingen administratief te begeleiden en om uit die
administratie informatie te genereren op basis waarvan bijsturing
mogelijk is. Door samenwerking van driehonderd scholen uit het
Voortgezet Onderwijs is dat wat onmogelijk leek mogelijk geworden: de
oplevering van @VO, een informatiesysteem van zes miljoen Euro waarmee
docenten, administrateurs, conciërges, schoolmanagers en begeleiders
informatie kunnen delen. Deze mijlpaal wordt gevierd op het
Farelcollege in Ridderkerk. De minister van Onderwijs, mevrouw Van der
Hoeven, voert de eerste leerling in.
De driehonderd instellingen uit het Voortgezet Onderwijs hebben via
hun gebruikersvereniging Informatiebeheer Onderwijs (IbO) intensief
samengewerkt bij de realisatie van dit systeem. Meer dan 200
deskundigen van 75 verschillende instellingen hebben het ontwerp
opgesteld en meegewerkt aan het testen. Hiermee is @VO, gebouwd door
Cap Gemini, Ernst & Young, een systeem van en door het onderwijs
geworden. IOSYS BV, dat zich uitsluitend op informatiesystemen voor
het onderwijs richt, staat ervoor garant dat @VO wordt onderhouden en
doorontwikkeld. Met @VO kunnen schoolleiders naar eigen inzicht
managementinformatie samenstellen: hoe 'doet' mijn school het in
vergelijking met andere, zijn er groepen leerlingen die zich
onderscheiden en zo ja, welke, waarom zijn de examenresultaten voor
wiskunde op mijn school onder de maat? Op basis van dit soort
informatie zal er tijdig kunnen worden bijgestuurd. Ook het feit, dat
als de school er voor kiest ouders/begeleiders kunnen meekijken naar
de resultaten van hun kind, maakt tijdige bijsturing op individueel
niveau mogelijk.
Ook de efficiencyverbetering is aanzienlijk: docenten,
administrateurs, schoolmanagers en conciërges delen informatie en
vullen die aan. Tevens wordt ondersteuning geboden bij het voldoen aan
wettelijke eisen, zoals het examenbeheer en de verstrekking van
verantwoording- en bekostigingsgegevens aan lokale en landelijke
overheden. De eerste school die @VO in gebruik neemt, is het
Farelcollege in Ridderkerk, een van de scholen aangesloten bij de
Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs (CVO), waarbij in
totaal negen scholen zijn aangesloten met in totaal zo'n 21.000
leerlingen.
Verenigingsdirecteur van CVO, de heer W.P. Littooij : "de overheid
heeft in de loop der jaren om allerlei redenen grotere autonomie
toegekend aan de individuele scholen, maar vraagt hiervan wél
rekenschap. Dat is een reden waarom ik blij ben met @VO, dat met de
open structuur communiceert in een horizontale en een verticale lijn.
Hiermee is een mogelijkheid gecreëerd tot sturing in de individuele
onderwijsinstelling, en is ook met betrekking tot de
verantwoordingsplicht jegens de overheid een belangrijke stap
voorwaarts gedaan. Toch zou het Ministerie in de gaten moeten houden
dat het eigenlijk onverantwoord is, dat scholen zelf hebben moeten
zorgdragen voor de ontwikkeling van het instrument dat onontbeerlijk
is voor het uitvoeren van zo'n belangrijke taak." Dit standpunt wordt
onderschreven door de heer C.A. Mouthaan, rector van het Farelcollege,
die in zijn toespraak de euforie rond het gereedkomen van @VO tempert:
"er is pas sprake van een roze wolk als de overheid bij ICT als
hulpmiddel een meer actieve rol gaat spelen."
Ook Arne Jonges, voorzitter van de IbO, spreekbuis van het collectief
van scholen dat @VO heeft gerealiseerd, vraagt zich af of de overheid
haar strikte neutraliteit aangaande informatiesystemen in het
onderwijs kan handhaven, als zij wel om automatische
gegevensuitwisseling en verantwoording van beleid vraagt. De Minister,
mevrouw M.J.A. van der Hoeven, die op dit moment binnenkomt gaat hier
direct op in met een "ik kan u hierin niet ongelijk geven". Zij zegt
toe hierover na te denken. In haar toespraak complimenteert de
Minister in de eerste plaats de samenwerkende scholen die via de
vereniging Informatiebeheer onderwijs een systeem hebben ontwikkeld
dat staat als een huis en geheel is toegeschreven op de
onderwijspraktijk van vandaag. Het tweede compliment van de minister
is voor de vereniging CVO, die bij de invoering als proefkonijn
fungeert en waar alle scholen hun vruchten van kunnen plukken.
Minister van der Hoeven: "De vraag naar rekenschap en verantwoording
moet kunnen worden beantwoord. Autonomievergroting leidt naar vragen
over het waarom van keuzes en het resultaat. Scholen zullen zelf
bepalen welke kant hun instelling opgaat. Net als DNA de code is van
ieder van ons, zal straks @VO de code van uw school vormen. @VO wordt
de plek waar gegevens worden aangemaakt, sturing plaatsvindt, en
signalen worden afgegeven aan docenten, leerlingen en
schoolmanagement.
De school als kwaliteitsinstelling is een belangrijk gegeven. Ook de
overheid zal daaraan sturing geven met een aantal zaken die in de
toekomst beschikbaar komen, zoals bijvoorbeeld het ontwikkeltraject
'Onderwijs in cijfers', benchmarkinformatie over het onderwijs in
Nederland dat via internet ter beschikking zal worden gesteld, en het
onderwijsnummer dat het volgen van de individuele schoolcarrière van
een leerling zal vergemakkelijken.
De Minister spreekt de wens uit om in een scholenplatform de
uitwisseling van informatie met scholen onderling en richting overheid
en nodigt IbO uit, gezien haar ervaring op dit gebied hierover
voorstellen te doen.
k