Wageningen Universiteit

Persbericht

2 januari 2003, nr. 002

Een symposium op het raakvlak tussen wetenschap en samenleving

Milieusysteemanalyse zoekt antwoord op milieuvraagstukken

Op 1 juli 2002 werd de Wageningse hoogleraar prof. Leen Hordijk benoemd tot Directeur van het gerenommeerde International Institute for Applied Systems Analysis (IIASA) in Oostenrijk. Rond het afscheid van prof. Hordijk als leider van de Leerstoelgroep Milieusysteemanalyse en als directeur van het Wagenings Instituut voor Milieu- en Klimaatonderzoek (WIMEK) wordt een symposium georganiseerd met de titel: Environmental Systems Analysis: Environmental Research at the Edge of Science and Society. Het symposium wordt op 8 januari 2003 gehouden in Congrescentrum "De Reehorst", Bennekomseweg 24 te Ede.

De leerstoelgroep heeft een programma samengesteld waar tien internationaal vooraanstaande wetenschappers hun licht laten schijnen op wat er in de afgelopen tien jaar bereikt is in de systeemanalytische milieuwetenschappen en wat ons in deze eeuw nog allemaal te wachten staat. Woorden als Tovenarij en het schatten van de toekomst worden hierbij niet geschuwd.

Onze samenleving is complex en we hebben te maken met een groot aantal ontwikkelingen, veranderingen en problemen. Verstedelijking van Nederland gecombineerd met grote druk op de natuurlijke omgeving, grensoverschrijdende luchtverontreiniging en mondiale klimaatverandering zijn hier goede voorbeelden van. Om de kwaliteit van onze samenleving en onze omgeving te behouden is het noodzakelijk om een aantal vragen te beantwoorden zoals: wat is de oorzaak van de ontwikkelingen en milieuproblemen? Hoe ziet de toekomst er uit? Hoe kunnen we invloed uitoefenen op deze ontwikkelingen en de veranderingen sturen om de genoemde problemen op te lossen? Wat kunnen beleidsmakers, de commerciële sector of burgers zelf doen? Bij het beantwoorden van bovenstaande vragen speelt de wetenschap een belangrijke rol. In het verleden werd daarbij vaak ingezoomd op specifieke onderdelen van het hele systeem (bv. economie, ecologie, sociologie). De laatste 10 jaar is duidelijk geworden dat deze disciplinaire aanpak de bovenstaande vragen niet in voldoende mate kan beantwoorden. Studies die het gehele maatschappelijke en natuurlijke systeem analyseren blijken onmisbaar te zijn. Het integreren van kennis uit de natuurwetenschappelijke en maatschappijwetenschappelijke hoek biedt nieuwe inzichten.
Op het eerste gezicht lijkt bijvoorbeeld de aanleg van nieuwe wegen, stuwdammen en kappen van bos logisch om economische vooruitgang te boeken; bij een meer geïntegreerde blik blijkt dat de verliezen (sociaal-cultureel, ecologisch én economisch) de baten vaak ver overstijgen, ten koste van het welzijn van grote bevolkingsgroepen en toekomstige generaties.

De laatste jaren heeft deze systeembenadering op zowel nationaal, Europese en mondiale schaal belangrijke ontwikkelingen doorgemaakt en interessante successen geboekt. Een groot aantal internationale conventies, beleidsmaatregelen en technologische ontwikkelingen zijn in belangrijke mate gebaseerd op of voortgevloeid uit de milieusysteemanalytische aanpak. Zo is het Europese verdrag over grensoverschrijdende luchtverontreiniging direct gebaseerd op systeemanalytische modelstudies. Milieusysteemanalyse heeft de problemen en mogelijke oplossingen waar we met zn allen voor staan zichtbaar gemaakt.