Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen
persbericht
Nummer:
1
Directie:
voorlichting
09-01-2003
Status:
informatie
Voorstel tweede fase voortgezet onderwijs:
Meer ruimte en keuzemogelijkheden voor scholen
Scholen, leraren en leerlingen krijgen binnen de tweede fase van het
voortgezet onderwijs meer ruimte en meer keuzemogelijkheden. Er komen
meer keuzevakken en minder verplichte vakken. Deelvakken worden
vervangen door hele vakken. De examenvoorschriften worden drastisch
beperkt. Dit zijn enkele belangrijke punten uit het voorstel 'Ruimte
laten en keuzes bieden in de tweede fase havo en vwo' dat minister Van
der Hoeven vandaag ter informatie aan de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Het voorstel is de uitkomst van overleg tussen het ministerie en
vertegenwoordigers van de onderwijsorganisaties (organisaties van
leraren, schoolleiders, schoolbesturen). De organisaties gaan nu het
voorstel met hun leden bespreken. De reacties worden verwerkt in het
definitieve voorstel dat in het voorjaar 2003 aan de Tweede Kamer
wordt voorgelegd ter besluitvorming.
Het voorstel bouwt voort op de hoofdlijnen uit de notitie
'Continuïteit en vernieuwing in de tweede fase havo/vwo van januari
2002 (zie persbericht 1, d.d. 18-01-2002). Deels is het nieuw. Er ligt
meer nadruk op de keuzevrijheid en vertrouwen in het vermogen van
scholen, leraren en leerlingen om zelf oplossingen aan te dragen. Het
vrij complexe en versnipperde systeem van vakken en deelvakken wordt
vervangen door een eenvoudiger systeem van volledige vakken, met een
min of meer gestandaardiseerde omvang. Het doel is dat er herkenbare,
aantrekkelijke en haalbare vakkenpakketten ontstaan, waarbinnen
variatie mogelijk is. De variatie maakt het ook aantrekkelijker voor
leerlingen. Voor scholen wordt het makkelijker een en ander te
organiseren en er komt meer ruimte voor alternatieve werkvormen
(bijvoorbeeld stages), verdieping of praktisch werk. Leraren krijgen
meer ruimte om eigen keuzen te maken binnen het vak.
Profielen
De vier profielen (natuur en techniek, natuur en gezondheid, economie
en maatschappij en cultuur en maatschappij) blijven. De mogelijkheid
om profielen te combineren wordt vergroot. Elk profiel kent een
gemeenschappelijk deel, een profielspecifiek deel en een vrij deel.
Het aantal verplichte vakken binnen het gemeenschappelijk deel en het
profieldeel wordt wat kleiner. Het vrije deel wordt daarmee groter.
Gemeenschappelijk deel
Nederlands en Engels blijven zowel voor havo als vwo verplicht. In het
vwo zijn de beide deeltalen Frans 1 en Duits 1 vervangen door één
volledige tweede moderne (vreemde) taal (Frans, Duits, Spaans,
Russisch, Italiaans, Fries, Turks of Arabisch). Doordat er nu veel
meer uren beschikbaar zijn, kan het vak goed worden vormgegeven.
Leerlingen die een derde of eventueel vierde moderne vreemde taal
willen volgen, kunnen hiervoor kiezen binnen het vrije deel. Voor
sommige groepen leerlingen (bijvoorbeeld dyslectische leerlingen) kan
de school de tweede vreemde taal vervangen door aardrijkskunde. In het
havo is er in het gemeenschappelijk deel geen ruimte voor een
volledige tweede moderne vreemde taal. Leerlingen die meer talen
willen volgen kunnen dit doen binnen het vrije deel. Algemene
natuurwetenschappen wordt binnen het gemeenschappelijk deel straks
alleen gevolgd door leerlingen zonder bètaprofiel. Het omgekeerde
geldt voor maatschappijleer. Dit vak is juist bestemd voor de
leerlingen met bètaprofiel. Culturele en kunstzinnige vorming 1 en
lichamelijke opvoeding blijft verplicht voor alle leerlingen.
Profieldelen
Op dit moment kennen de profielen natuur en gezondheid en economie en
maatschappij vier vakken. In het profiel natuur en techniek zijn het
drie grotere en in het profiel cultuur en maatschappij vijf kleinere.
In het nieuwe voorstel wordt dit vereenvoudigd. In elk profieldeel
havo en vwo komen er drie volledige vakken: wiskunde, een 'kernvak' en
een ander vak passend binnen het profiel. Alleen het profiel cultuur
en maatschappij havo wijkt hiervan af, doordat wiskunde niet verplicht
is maar in het vrije deel kan worden gekozen. Binnen dit havo-profiel
is een tweede moderne vreemde taal wel verplicht. Het aantal uren
wiskunde is voor alle profielen gelijk getrokken. Voor de leerlingen
met een 'wiskundeknobbel' komt er een nieuw vak 'voortgezette
wiskunde' dat binnen het vrije deel kan worden gevolgd.
Het vrije deel
Het vrije deel bestaat uit twee te kiezen examenvakken en een geheel
vrij deel. De keuze van het examenvak is in principe aan de leerling,
maar de school hoeft niet alle keuzemogelijkheden aan te bieden. Ook
mag de school een bepaald keuzevak verplicht stellen bij een bepaald
profiel. Zo kunnen bijvoorbeeld twee profielen met elkaar worden
gecombineerd.
Het geheel vrije deel wordt ook echt vrij. Het mag worden gevuld met
niet-examenonderdelen, maar verplicht is dat niet. Het mag ook worden
besteed aan bijvoorbeeld extra tijd voor de examenvakken.
Zie ook:
schema wijzigingen havo
schema wijzigingen vwo
brief aan de Tweede Kamer
rapport Ruimte laten en keuzes bieden in de tweede fase havo en vwo
Ministerie van OCenW
Europaweg 4
Postbus 25000
2700 LZ Zoetermeer
T: 079 323 23 23
F: 079 323 23 20
E: info@minocw.nl