Nieuwjaarstoespraak 2003 burgemeester Jan de Ruiter
Dames en heren,
Vorig jaar mocht ik hier voor de eerste keer staan en een
nieuwjaarstoespraak houden. We kennen elkaar nu wat beter en u hebt
begrepen dat ik niet zo lang van stof ben.
U kunt echter ook weten dat ik het wel degelijk plezierig vind om bij
enige gelegenheid wat te mogen zeggen. Ik zal twee dingen proberen:
iets langer van stof te zijn en geen stenen te gooien, zoals vorig
jaar. Op een bevroren vijver zouden deze toch geen rimpelingen
veroorzaken.
Het is niet ongebruikelijk dat je bij dit soort gelegenheden vanuit
een bepaald thema spreekt. Het is ook niet ongewoon dat je wat terug
kijkt op het voorbije jaar.
Politiek en maatschappelijk gesproken hebben we een zeer bijzonder
jaar achter de rug. Ook wel een jaar dat zorgen geeft voor de
toekomst. Een jaar waar de themas veiligheid en waarden en normen veel
aandacht hebben gehad. Echter een aandacht die mij niet altijd
bevredigde.
Maar eerst een paar citaten:
1. de gemeente dient haar wettelijke taak volledig te kunnen
uitvoeren en uitbouwen, en zelf de verantwoordelijkheid te dragen
voor haar beheer. Daarom wordt gestreefd naar herstel van de
gemeentelijke zelfstandigheid op financieel terrein;
2. een actieve grondpolitiek waardoor de gemeente tijdig de
beschikking krijgt over de benodigde terreinen;
3. nauwere samenwerking van school en ouders;
4. tegengaan van baldadigheid onder de jeugd, o.a. door bevordering
van de oprichting van schooltuinen, kinderspeeltuinen, sportvelden
en gymnastieklokalen. Hulp aan jeugdorganisaties;
5. bevorderen van de samenwerking op cultureel gebied. Streven om
zoveel mogelijk de gehele bevolking in het culturele leven te
betrekken;
6. versterking van de burgerzin, in samenwerking met de culturele
organisaties;
7. herziening van de gemeentelijke indeling, waardoor meer
levenskrachtige gemeenten ontstaan. Uit: De Grote Inzet,
urgentieprogram v.d. PvdA voor de gemraadsverk 1946
Wie weet waar deze citaten uit zijn, van welk jaar en welke politieke
richting mag zijn vinger opsteken.
Waarom deze citaten?, om te laten zien dat een aantal zaken zijn die
volop op onze politieke agenda staan dit bijna 60 jaar geleden ook al
stonden, alleen toen na een vernietigende wereldoorlog.
Veiligheid, waarden en normen en het woordje respect houdt velen bezig. In vaak oordelende zin wordt dan gesproken en in vage termen gevraagd om verandering. Zoals met veel zaken begint verandering, zeker verbetering bij jezelf. Ook als het om respect gaat. Respect voor een ander kan niet los worden gezien van enig zelfrespect. Net zoals veiligheid of besef van normen niet los kan worden gezien van besef van eigen veiligheid en/of waarden en normen. Ik bedoel, wie zelf weinig respect ontvangen heeft en/of waardetoekenning geniet, zal dit ook niet makkelijk naar anderen aan de dag leggen. De hardheid van onze samenleving, het ontbreken van respect heeft te maken met de wijze waarop wij die samenleving hebben ingericht.
Vlak na de oorlog was aan alles gebrek, aan materiele en immateriele
zaken. Gebrek aan woningen maar zeker ook aan respect. Vooral bij de
jeugd, die was voor galg en rad opgegroeid. Te jong volwassen geworden
en opgevoed met de verkeerde waarden en normen. Deze jeugd stond voor
een zware opgave: het land weer opbouwen en een toekomst vorm geven.
De wederopbouw gaf geen ruimte voor luxe of ontspanning er moest
gewerkt en er kon beperkt geleefd worden. Deze Spartaanse periode
kreeg haar reactie in de jaren 60 met provo, flower power etc. Waarden
en normen raakten op drift, de samenleving in beweging en
maatschappelijke veranderingen kregen volop ruimte. De jeugd werd
zelfbewust etc etc.
De maatschappelijke veranderingen gingen zeer snel, de politieke
ontwikkelingen konden dit in de verre verte niet bijhouden. Gelukkig
hebben we geen wereldoorlog achter de rug, maar hoe actueel zijn de
punten uit 1946:
Ad 1 financiele zelfstandigheid hebben gemeenten heden ten dage nog
steeds niet;
2. is actieve grondpolitiek in discussie en wetgeving in bespreking,
maar wij hebben nog onvoldoende mogelijkheden;
3. is nauwe samenwerking tussen ouder en school geweldig actueel;
4. zijn de tuinen verdwenen, de sportvelden ruim aanwezig, maar hulp
aan de verenigingen nog steeds van groot belang;
5. is samenwerking op cultureel gebied voor deze gemeente geen item,
ik zeg is;
6. is versterking van de burgerzin bijzonder actueel, maar in
samenwerking met culturele organisaties voor Zevenaar misschien
wat minder actueel dan de rest van het land;
7. en gemeentelijke herindeling staat voor de deur.
Dames en heren,
De veranderingen in onze westerse samenleving zijn al eeuwen geleden
in een stroomversnelling gekomen. En ook bij de vorige eeuwwisselingen
vroeg men zich af of het einde der tijden niet nabij was. Ook nu is er
relatief breed de idee dat het vermeende verlies van waarden en normen
tot een respectloze samenleving zal leiden die Sodom en Gomorra zullen
doen verbleken. Dit milleniumfatalisme deel ik niet. Ik wil hiermee
niet zeggen dat alles wel los zal lopen en we rustig kunnen gaan
slapen. Integendeel, ik wil onderstrepen dat we ons uiterst zorgen
moeten maken. Maar ik maak me vooral dan zorgen als we alleen terug
zien en veronderstellen dat het vroeger zo veel beter was en een terug
keer naar die goede oude tijden wenselijk is.
Waar het mijns inziens om gaat, is dat we weliswaar met de zorg van
vandaag toch positief naar de dag van morgen kijken. Om zo vanuit het
positieve het negatieve te lijf te gaan.
Als we nu de punten van ca 60 jaar terug nog even naar voren halen,
die met allerlei andere opvoedingsproblemen aangevuld kunnen worden,
moeten we niet de jeugd en de ouders kapittelen, maar onszelf, wij die
deze consumptieve samenleving hebben gewild en geen kans meer zien die
goed te sturen. Actief maatschappelijk bewustzijn en verstandig
maatschappelijk actief zijn is dus gewenst. Niet over problemen praten
maar ze aanpakken, niet over politiek klagen maar er actief in worden,
niet waardevrij kritiseren, maar normatief acteren!
Nu wat dichter bij huis komen.
Zevenaar is de mooiste gemeente in de Liemers en een van de schoonste
van het land. Maar dit zeggen is niet verstandig, verstandig is met
mensen die daar wat aan kunnen, nee moeten doen overleg voeren en
plannen uitvoeren om dit zo te houden, en waar mogelijk te verbeteren.
We moeten dus vanuit een visie doelen stellen en deze via concrete
plannen verwezenlijken. We hebben een roerig jaar achter de rug waar
veel energie is gaan zitten in onrust en onzekerheid wat ons allemaal
overkwam. Dit jaar moeten we de hand nog weer meer aan de ploeg slaan.
Met elkaar en in vertrouwen. Zonder elkaar kunnen we niets realiseren
en zonder vertrouwen krijgt niets een start. Vertrouwen is niet een
kwestie van krijgen, maar van verdienen en van geven.
Ook voor dualisering van het lokale bestuur draait alles om
vertrouwen.
Wethouders die na de knip de vergadering verlaten, samenwerking tussen
de griffier en de secretaris, ambtenaren die raadsfracties behulpzaam
zijn, fracties die samen als raad de stad besturen, een goed gevoel
hierbij staat of valt bij de veiligheid van vertrouwen. Zoals gezegd
dit vertrouwen is geen gegeven, dit moet verdiend worden, verkregen
worden door constructieve samenwerking. Ik wil graag veel energie
behouden om die samenwerking te stimuleren en te versterken.
Ter afsluiting nog een korte blik terug, niet abstract filosofisch
maar concreet:
Op 29 december waren we in Bommersheuf bij het jaarlijks concert van
de Stedelijke Muziekvereniging Zevenaar. Samen met het trioGabberim
werd een gevarieerde en hoog kwalitatieve uitvoering gegeven. Dankzij
de vele vrijwilligers en het enthousiaste en dankbare publiek was
Bommersheuf weer een fantastische culturele ontmoetingsplek
14 december waren we getuige van het kerstconcert van de muziekschool
ook in Bommerheuf; eveneens een fantastisch optreden en een volle
zaal. Bijzonder hier was ook de vorm van kritiek die begin en slot van
de middag hadden als aansporing naar de raad voor besluitvorming een
paar dagen later.
In het begin van het jaar om precies te zijn 24 februari presenteerde
Crescendo een mooie cd; met de veelzijdige Marsz Teunis werd ik
plezierig misbruikt.
Op 19 mei in de Andreaskerk bracht Zevenaar Muziekstad haar jaarlijks
terugkerend programma met als hoogtepunt de gospelzangeres uit de VS.
1 juni bezocht ik de Vrije Academie, opende de
overzichtstentoonstelling en raakte onder de indruk van de unieke
grafische afdeling.
En toen was er hartje zomer met het geweldige hoogtepunt het
LANDJUWEEL
Jaarlijks zijn er de bijeenkomsten van schutterijen en carnaval waar
de culturele onderdelen altijd hoog scoren; en is een indrukwekkende
gebeurtenis de processie in Oud Zevenaar. Uniek was ook het
fantastische muziek/ toneel stuk bij het jubileum van de Nachtuulen
opgevoerd bij de St Martinuskerk deze zomer. Twee avonden een keur van
amateurs die professioneel acteerden met een geweldig decor.
En dit alles muzikaal gebracht door jong en oud; dat heeft grote
indruk gemaakt, dat is cultuur van een bijzonder nivo en ik realiseer
me dat dit geen vanzelfsprekendheid is; dit is gegroeid door inzet van
veel vrijwilligers en niet te vergeten het aanwezig zijn van goede
voorzieningen.
Het zou een groot verlies zijn als dit verloren, zelfs aangetast
raakt.
Voor het nieuwe jaar spreek ik de hartgrondige wens uit, dat ondanks
financiele ingrepen er alles aan wordt gedaan om dit grote aanbod van
kwaliteit niet te laten verschralen.
Ik wens u en de uwen gezondheid, creativiteit en de kracht om positief
vooruit te blijven zien, ook als het wat moeilijker wordt.
Ik dank u voor uw aandacht.