RAMPENBESTRIJDINGSPLAN SMIT & ZOON TER INZAGE IN INFORMATIEWINKEL
datum: 14 januari 2003
Van donderdag 16 januari tot vrijdag 14 februari kunnen inwoners van
Amersfoort reageren op het rampenbestrijdingsplan dat gemaakt is voor
de looistoffenfabrikant Smit & Zoon. Dit plan is voor de wettelijke
periode van vier weken ter inzage gelegd in de gemeentelijke
informatiewinkel in de Observant, Stadhuisplein 7.
Rampenbestrijdingsplannen zijn een uitwerking van het gemeentelijke rampenplan voor een organisatie of bedrijf. Ze bevatten informatie over mogelijke rampen/incidenten die zich in dat bedrijf zouden kunnen voordoen. Er staat in hoe dan gehandeld moet worden om de ramp te bestrijden en de gevolgen te beperken en op te vangen. Het doel van een rampenbestrijdingsplan is om de samenwerking tussen de verschillende betrokken operationele diensten (brandweer, politie en geneeskundige dienst) en de gemeente goed te regelen: wie moet wat doen als zich een calamiteit voordoet of dreigt voor te doen?
Worst Case Scenario's Smit & Zoon
Bij de aan de Neonweg gelegen looistoffenfabrikant Smit & Zoon wordt
gewerkt met gevaarlijke stoffen. Smit & Zoon maakt stoffen waarmee je
bepaalde eigenschappen toekent aan leer. Stoffen die leer bijvoorbeeld
harder of juist zachter maken. Het zijn niet de looistoffen zelf die
een risico in zich dragen. Het zijn de gebruikte grondstoffen (fenol
en formaldehyde: dit zijn chemicaliën) en hulpgrondstoffen (zwavelzuur
en natronloog: dit zijn 'bijtende' stoffen). Het bedrijf voldoet aan
de wettelijke veiligheidseisen en de eisen die de vergunningverlener,
het Gewest Eemland, aan hem stelt. In het rampenbestrijdingsplan zijn
drie mogelijke calamiteiten of 'scenario's' uitgewerkt. Daarbij is
steeds uitgegaan van het zogenoemde 'worst case scenario': wat is de
grootst mogelijke calamiteit die zich daar zou kunnen voordoen en wat
zouden de ergste gevolgen daarvan kunnen zijn?
Stadsberichten
De drie scenario's in het plan voor Smit & Zoon betreffen een grote
brand; een ongeval met gevaarlijke stoffen en een brand in één of meer
van de 4 naast het bedrijf gelegen visolietanks, waarbij brandende
olie in de Eem stroomt. In het ergst denkbare scenario - dat van een
grote brand - beslaat het effectgebied waarvoor (ernstige )
gezondheidsrisico's dreigen maximaal 1.600 meter. Binnen het
effectgebied kan er sprake zijn van irritatie van de luchtwegen en -
bij langer, onbeschermd verblijf - longoedeem. Onder uitzonderlijke
omstandigheden (maximaal scenario, ongunstige weersomstandigheden en
langdurig, onbeschermd verblijf) kunnen er tot op 2.800 meter afstand
van het bedrijf longaandoeningen optreden. In dit scenario is de
bevolking echter snel gealarmeerd doordat een grote brand gepaard gaat
met stankoverlast.
In de directe omgeving van het bedrijf (kleine effectencirkel met een
straal van 100 meter) is er ook gevaar voor verbranding. Ook als zich
een ongeval met gevaarlijke stoffen voordoet op het bedrijfsterrein
van Smit & Zoon vormt dit een gevaar voor de direct omwonenden: binnen
een straal van 100 meter kunnen ernstige irritatie, chemische
brandwonden en longschade optreden. Omwonenden en directies van
omliggende bedrijven die binnen die kleine effectencirkel vallen (in
totaal 15 adressen), ontvangen uiterlijk woensdag 15 januari een
Stadsbericht Extra van Amersfoorts burgemeester, A. van Vliet-Kuiper.
In dit Stadsbericht informeert de burgemeester hen welke calamiteiten
zich zouden kunnen voordoen en hoe zij - afhankelijk van het soort
calamiteit - het beste handelen.
De overige inwoners van Amersfoort worden via een speciale pagina in
de Stadsberichten in het huis-aan-huisblad de Stad Amersfoort van
woensdag 15 januari uitgebreid geïnformeerd. Hierbij zal ook aandacht
worden besteed aan de algemene richtlijn 'wat te doen als de sirene
gaat'. In Nederland is afgesproken dat de sirene het signaal is dat
burgers:
- naar binnen moeten gaan (of binnen moeten blijven);
- ramen en deuren moeten sluiten;
- mechanische ventilatie moeten uitschakelen;
- de rampenzender moeten aanzetten. In Amersfoort is dit Radio M
Utrecht (etherfrequentie 100.1 FM, kabelfrequentie 93.6)
Inventarisatie
De rampenbestrijdingsplannen zijn gemaakt in vervolg op de
'inventarisatie van mogelijke effecten bij calamiteiten met
gevaarlijke stoffen' in het Gewest Eemland: een grootscheeps onderzoek
dat het ingenieursbureau DHV in 2000 en het voorjaar van 2001 in
samenwerking met de Regionale Brandweer Eemland verrichtte. Dat
onderzoek bracht organisaties en bedrijven in kaart die bij een
calamiteit mogelijk een gevaar voor de veiligheid zouden kunnen
opleveren, bijvoorbeeld door de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen.
Hieruit bleek tevens voor hoeveel Amersfoortse organisaties plannen
moesten worden gemaakt om beter voorbereid te zijn op mogelijke
calamiteiten.
Een van de aanbevelingen in het onderzoeksrapport was om voor 5
Amersfoortse bedrijven/instellingen naast een bereikbaarheidskaart en
een aanvalsplan ook een rampenbestrijdingsplan te maken. Naast Smit &
Zoon, ging het om de kleefstoffenfabrikant Rohm and Haas, de beide
Amersfoortse ziekenhuislocaties van Meander Medisch Centrum en het
Spoorwegemplacement. De plannen voor Rohm and Haas en Meander Medisch
Centrum lagen in oktober 2002 ter inzage en zijn inmiddels afgerond.
Het plan voor het Spoorwegemplacement nadert zijn voltooiing en zal
deze winter nog ter inzage worden gelegd. Tenslotte werkt de brandweer
aan een basisrampenbestrijdingsplan voor de LPG-stations in de
gemeente, dat naast een algemeen deel voor ieder van de veertien
stations een bijlage met plattegronden en bijzonderheden bevat. Dit
plan is naar verwachting eind dit jaar klaar.
Wegwerken achterstand op schema
Het maken van de aanbevolen 234 bereikbaarheidskaarten en 30
aanvalsplannen verloopt volgens plan. Voor deze arbeidsintensieve
operatie is vanaf 2001 vier jaar uitgetrokken. Per 1 januari jl. was
de helft van de te maken bereikbaarheidskaarten en aanvalsplannen af.
Ook het wegwerken van de achterstand met betrekking tot de
gebruiksvergunningen - waarvoor eveneens vanaf 2001 vier jaar is
uitgetrokken - ligt goed op schema. Begin januari was voor 50 % van de
vergunningsplichtige instellingen een vergunningsaanvraag in
behandeling, danwel afgehandeld. De gemeenteraad heeft voor deze
inhaalslag, het beheer en onderhoud van de plannen, versterking van de
repressieve dienst en adviesverlening rond gebruiksvergunningen
structureel een bedrag van gemiddeld ¤ 727.000 per jaar
uitgetrokken.