Nederlands Uitgeversverbond

Vacaturebank.nl: rubriek personeelsadvertenties is databank

In Copyright Notice nr. 3-2002 werd gemeld dat volgens de Groningse voorzieningenrechter een krant noch de afzonderlijke onderdelen van een krant beantwoordt aan de wettelijke definitie van een databank. Inmiddels heeft Hof Leeuwarden zich uitgesproken in hoger beroep. Het hof heeft blijkens de uitspraak van 27 november 2002 concreet getoetst of de rubriek personeelsadvertenties als onderdeel van de zaterdagedities van de kranten is aan te merken als een databank in de zin van de wet. Betwist werd dat is voldaan aan de volgende onderdelen van de wettelijke definitie van een databank: systematische of methodische ordering, afzonderlijke toegankelijkheid en substantiële investering.

Ten aanzien van de eis van systematische of methodische ordening hebben de dagbladuitgevers in hoger beroep aangevoerd dat de situatie inmiddels is gewijzigd ten opzichte van die in eerste aanleg: alle dagbladen in kwestie indexeren sinds kort in de zaterdagedities de grotere vacatureadvertenties (op alfabet of in rubrieken), terwijl op de voorpagina wordt vermeld op welke pagina de index te vinden is.

Het hof is van mening dat hiermee aan het vereiste van systematische of methodische ordening is voldaan (reden waarom de rechtbank in eerste aanleg het beroep op het databankenrecht afwees). Het hof tekent hierbij aan dat de omstandigheid dat - ondanks bedoelde indexering en/of rubricering - doorgaans nog enig aanvullend blader-, zoek- en leeswerk verricht zal moeten worden om de betreffende vacatureadvertentie te vinden, niet aan het boven weergegeven voorlopig oordeel afdoet. Anders dan de voorzieningenrechter in eerste aanleg lijkt aan te nemen, impliceert het vereiste van systematische of methodische ordening niet de (afzonderlijke) eis van het snel en efficiënt kunnen raadplegen van de opgeslagen informatie. In de onderhavige zaak is naar het voorlopige oordeel van het hof geen sprake van een zodanig gebrekkige of ontoereikende ordening, dat op die grond moet worden geconcludeerd dat niet is voldaan aan redelijkerwijs aan ordening in wettelijke zin te stellen eisen. Naar het voorlopig oordeel van het hof voldoen de rubrieken personeelsadvertenties van de zaterdagedities van de onderhavige kranten al met al aan het vereiste van systematische of methodische ordening.

Wat de afzonderlijke toegankelijkheid betreft, overweegt het hof dat volgens de Memorie van Toelichting met deze eis wordt bedoeld dat de verschillende onderdelen van de databank - werken, gegevens of andere elementen - per stuk kunnen worden opgevraagd, met andere woorden dat de databank volledig te doorzoeken is. Naar het oordeel van het hof voldoen de personeelsadvertenties in de zaterdagedities aan het vereiste van afzonderlijke toegankelijkheid. Dat substantieel moet worden geïnvesteerd in de samenstelling en vervaardiging van de krant werd ook als evident aangenomen.

De vacaturebank moet zich dus onthouden van inbreuk op de databankrechten van de dagbladen door het opvragen en/of hergebruiken van een substantieel deel van de vacatureadvertenties of samenvattingen daarvan, van de zaterdagedities van de dagbladen.

Het Hof hoefde nu niet meer toe te komen aan de stelling dat een krant als zodanig als een databank kan worden aangemerkt. De uitspraak in eerste aanleg en de uitspraak in eerste aanleg inzake Euroclip (zie ook Copyright Notice nr. 3-2002) zijn wat dat betreft nog niet weerlegd. Het lijkt erop dat, wil de uitgever zich op het databankenrecht beroepen, een minimale vorm van indexering/rubricering wel is vereist. Wat dat betreft zouden tijdschriftuitgevers die werken met een duidelijke inhoudsopgave sterker staan.