NAi
NAi-persbericht, 11 november 2002
TATIRAMA
een blik op architectuur door Jacques Tati
tentoonstelling in de Balkonzaal en Gaanderij van 16 januari t/m 27
april 2003
Het Nederlands Architectuurinstituut (NAi) opent 2003 met een
tentoonstelling waarin architectuur en film samenkomen. Alle aandacht
richt zich op de legendarische Franse filmmaker Jacques Tati
(1907-1982), bekend van succesvolle films als "Les vacances de
Monsieur Hulot", "Mon Oncle" en "Trafic". In deze films levert Tati op
een humoristische manier kritiek op de schaalvergroting, de
standaardisering en monocultuur van de moderne architectuur. De
tentoonstelling "Tatirama" is te zien in het kader van het
Internationaal Filmfestival Rotterdam (IFFR). Eerder maakte het NAi in
aansluiting op het IFFR succesvolle tentoonstellingen als "Clip City"
(2002) en "Hollywood aan de Maas" (2001).
Jacques Tati De films van de beroemde Franse filmmaker Jacques Tati
zijn vaak in verband gebracht met de ontwikkeling van de moderne
architectuur. In "Mon Oncle" uit 1958 bijvoorbeeld, wordt de draak
gestoken met alles wat nieuw en vernieuwend is. De geestige
hoofdpersoon Monsieur Hulot, die in een typisch traditioneel Frans
huis woont, krijgt te maken met de moderne wereld van zijn zwager,
directeur van de plasticfabriek Plastac. De woning van deze broer is
voorzien van allerlei technische vernuftigheden: kastjes gaan vanzelf
open en dicht, de fontein begint automatisch te spuiten als de deurbel
gaat en de inrichting is hypermodern. Toch is Tati niet alleen
kritisch over de moderniteit. Hij heeft ook bewondering voor de
verbeteringen die de architecten uit de jaren vijftig en zestig
nastreefden.
architectuur door de ogen van Tati Deze dubbelzinnige houding van Tati
ten opzichte van de moderne architectuur, is het uitgangspunt voor de
tentoonstelling die van 16 januari tot en met 27 april 2003 in het NAi
te zien is. In de tentoonstelling worden de beelden uit de vijf
beroemdste films van Tati ("Jour de Fête", "Les Vacances de Monsieur
Hulot", "Mon Oncle", "Playtime" en "Trafic") gerelateerd aan de
uitspraken van de befaamde architect Le Corbusier.
In 1943 schreef Le Corbusier het "Handvest van Athene", waarin hij
zijn visie op de ontwikkeling van de moderne architectuur vastlegde
aan de hand van vijf thema's: wonen, werken, verkeer, recreatie en
historisch erfgoed. Deze thema's zijn samen het ordeningsprincipe van
de tentoonstelling. De ideeën van Le Corbusier zijn van grote invloed
geweest op de architectuur en stedenbouw na de Tweede Wereldoorlog. In
Frankrijk wordt deze wederopbouwperiode gekenmerkt door technologische
en wetenschappelijke vooruitgang. Dit uit zich in massaconsumptie,
ontwikkeling van buitenwijken, een nieuwe verhouding tussen werken en
vrije tijd en tussen transport en afstand.
Film was voor Jacques Tati het middel bij uitstek om vanuit het
menselijk perspectief een heldere observatie te geven op de nieuwe
aspecten van het moderne leven. Aan de ene kant was Tati positief over
de ideeën van de moderne architecten. Aan de andere kant was hij
kritisch op de uitwerking ervan. In zijn films, die wel gemaakt lijken
te zijn rondom de thema's van Le Corbusier, drijft Tati de discussie
over de moderniteit op de spits.
decors van Jacques Lagrange Spottend en humoristisch bewegen de
hoofdpersonen zich in een hypermoderne omgeving.
Tati schreef en "ontwierp" zijn films niet alleen. Jacques Lagrange is
vanaf 1953 tot aan de dood van Tati de vaste decorontwerper van de
films. Tati heeft Lagrange altijd voor het grote publiek verborgen.
Het is uniek dat de tekeningen nu, in relatie tot de filmbeelden
getoond worden. Uit de tekeningen blijkt dat Tati en Lagrange niets
aan het toeval overlieten. Alles werd zorgvuldig bedacht en ontworpen.
Zowel Tati als Lagrange hadden daarbij oog voor het detail.
Architectonisch hoogtepunt binnen het oeuvre van Tati is de Villa
Arpel. Deze moderne villa werd speciaal voor "Mon Oncle" ontworpen en
gebouwd door Jacques Lagrange. Villa Arpel, met al haar gimmicks en
gadgets is een icoon geworden van de modernistische architectuur. Toch
waren Tati en Lagrange zelf niet reactionair. Met de Villa Arpel
wilden zij slechts laten zien dat in naam van de modernisering
vergissingen werden gemaakt. Speciaal voor de tentoonstelling is een
maquette van Villa Arpel gemaakt op een schaal van maar liefst 1:10.
samenstelling De tentoonstelling is samengesteld door de Mission de
préfiguration de la Cité de l'architecture et du patrimoine/ Institut
français d'architecture (Ifa), in Parijs. Het NAi paste concept en
ontwerp aan. De opening van "Tatirama" valt samen met het programma
van het International Film Festival Rotterdam (IFFR).
---
meer informatie NAi publieksinformatie
Voor nadere informatie en beeldmateriaal kunt u zich wenden tot de
afdeling communicatie van het NAi (Astrid Karbaat, Edwin Pelser), tel
010-4401271, fax 010-4366975, e-mail: press@nai.nl.
---
NAi
Nederlands Architectuurinstituut - Museumpark 25 - 3015 CB Rotterdam
tel. 010-4401200 - fax 010-4366975 - e-mail
veranderd: maandag 25 november 2002
Nederlands Architectuurinstituut