IP/03/43
Brussels, 14 januari 2003
Commissie vraagt lidstaten economische en sociale hervorming te
versnellen
Als de Europese Unie een concurrerende economie op wereldvlak wil
worden, moeten de lidstaten meer inspanningen doen om de hervormingen
door te voeren. In haar verslag voor de voorjaarsbijeenkomst van de
Europese Raad (21 maart) ziet de Commissie duidelijke aanwijzingen dat
de hervormingen van de voorbije vijf jaar belangrijke structurele
veranderingen hebben opgeleverd. Het verslag over de economische,
sociale en milieuvernieuwing in Europa stelt dat de doelstellingen
weliswaar duidelijk binnen bereik blijven, maar dat nog niet vaststaat
dat ze zullen worden gehaald. Op bijna alle gebieden zijn weliswaar
vorderingen gemaakt, maar deze moeten worden versneld en gecoördineerd
om het resultaat op te leveren dat de staats- en regeringsleiders drie
jaar geleden op de Europese Raad van Lissabon hebben afgesproken. Dit
jaar moet vooral worden vermeden dat in de huidige conjunctuur
investeringen in kennis en innovatie verwaarloosd worden. Integendeel:
een versterking van de kennis en innovatie is van cruciaal belang voor
een duurzame groei, banen en het milieu.
Bij de presentatie van het verslag aan Europees Parlement in
Straatsburg verklaarde voorzitter Romano Prodi: "De strategie van
Lissabon blijft de juiste benadering voor een uitgebreide Europese
Unie. Het is de beste manier om te bereiken wat onze burgers het meest
nodig hebben -- welzijn, meer en betere banen, een sterkere sociale
samenhang en een schoner milieu -- en ervoor te zorgen dat deze op
duurzame wijze voor toekomstige generaties tot stand komen. De
voorjaarsbijeenkomst van de Europese Raad moet aantonen dat hij in
staat is om dit proces ook in tijden van slechtere economische
omstandigheden tot een goed einde te brengen. Wij moeten nu voor de
uitbreiding een doorslaggevende verandering tot stand brengen.
Volgens Prodi zijn de huidige uitdagingen een reden te meer om voort
te gaan eerder dan het langzamer aan te doen. "Lissabon is de beste
manier om de nieuwe lidstaten te integreren. Het is de beste manier om
de economische prestaties te verbeteren", aldus de
Commissievoorzitter.
Werkgelegenheid
Ondanks de toenemende werkloosheid zijn er sterke aanwijzingen dat de
hervormingen van de afgelopen vijf jaar aanzienlijke structurele
veranderingen hebben opgeleverd in vele, maar niet alle, Europese
arbeidsmarkten. Sinds 1996 zijn er meer dan 12 miljoen nieuwe banen
bijgekomen, met nog steeds een toename van 500.000 banen in 2002.
Desondanks zijn de resultaten zeer uiteenlopend en zijn de
hervormingen niet in alle lidstaten even grondig doorgevoerd.
Derhalve zijn bijkomende inspanningen (vooral van de lidstaten die nog onvoldoende hebben bijgedragen tot de toename van de werkgelegenheid)nodig dat de Unie haar tussentijds streefcijfer inzake werkgelegenheid van 67 % van de bevolking in de werkende leeftijd tegen 2005 haalt. En ze is nog ver verwijderd van haar doelstellingen om tegen het einde van het decennium minstens 50 % van de oudere werknemers aan het werk te houden of de gemiddelde werkelijke pensioenleeftijd met vijf jaar op te trekken - twee essentiële factoren om tegen 2010 de volledige werkgelegenheid te bereiken.
Hervorming van de producten-, diensten- en kapitaalmarkten
Grote delen van de interne markt hebben het de afgelopen tien jaar
goed gedaan. In andere hebben de voordelen van de interne markt minder
effect gehad. Daarom is de strategie van Lissabon gericht op domeinen
zoals de dienstensector, overheidsopdrachten, energie, financiële
diensten, de modernisering van de concurrentieregels, en ook een
aantal belastingaspecten. Het afgelopen jaar werd echter
overeenstemming bereikt over omvangrijke hervormingen op vele van die
gebieden.
De lidstaten moeten er nu voor zorgen dat de afgesproken regels en
nieuwe beleidsmaatregelen werkelijk worden uitgevoerd en toegepast.
Dit betekent dat elke lidstaat op een aantal belangrijke gebieden meer
inspanningen moet leveren om de overeengekomen maatregelen correct en
tijdig uit te voeren zodat de Unie het volledige potentieel van de
interne markt kan benutten.
Kennis, innovatie en een dynamisch bedrijfsleven
De bedrijven investeren onvoldoende in kennis en innovatie. Het voorstel voor een Gemeenschapsoctrooi - een bewijs van het belang dat de Unie hecht aan innovatie - is nog steeds geblokkeerd.
Ondanks de huidige druk op de nationale begrotingen dienen de
lidstaten de voorwaarden te scheppen voor meer investeringen in
onderwijs, onderzoek en de kenniseconomie, want die zijn essentieel
voor de groei op middellange termijn. Er moeten fiscale stimulansen en
een aangepaste regelgeving komen zodat ook de privé-sector in die
prioriteiten investeert. Bruggen slaan tussen kennis en de markt en
het juiste kader voor innovatie creëren, is de nieuwe uitdaging inzake
concurrentievermogen. Hier is een meer gecoördineerde en consequente
aanpak nodig.
Sociale samenhang
Bij gebrek aan actuele gegevens kan nog geen nauwkeurig beeld worden
gevormd van de vorderingen in de aanpak van armoede en sociale
uitsluiting. Enerzijds draagt de verbetering van de werkgelegenheid,
met name de vermindering van de langdurige werkloosheid en van het
aantal werkloze gezinnen, duidelijk bij tot een grotere sociale
samenhang.
In de meeste lidstaten is een hervorming en modernisering van de
socialebeschermingsstelsels aan de gang. Die stelsels staan nog steeds
centraal in de versterking van de samenhang in de hele Unie.
Het is echter bijzonder zorgwekkend dat de lidstaten nog onvoldoende inspanningen hebben geleverd om hun socialebeschermingsstelsels op lange termijn betaalbaar te houden en de kwaliteit ervan veilig te stellen, vooral omdat hun bevolking verder veroudert, of om de ongelijkheden tussen vrouwen en mannen terug te dringen.
Milieu en duurzame ontwikkeling
Door de mens veroorzaakte en natuurrampen - zoals de recente ramp met
de "Prestige" - tonen aan dat er opnieuw aandacht moet worden besteed
aan de uitvoering van de agenda van de Unie voor duurzame
ontwikkeling.
Hoewel enige vooruitgang is geboekt, moeten maatregelen voor een
verdere vermindering van de uitstoot van broeikasgassen en een
verbeterde luchtkwaliteit bij voorrang worden behandeld.
Prijsmechanismen en belastingstelsels moeten de bredere kosten van de
economische activiteit voor de maatschappij beter verrekenen. Dit
bevordert de duurzaamheid op lange termijn en de invoering van schone
technologieën, wat zowel voor de economie als voor de maatschappij
potentiële voordelen oplevert. Dit zal mede het concurrentievermogen
stimuleren en er toe bijdragen dat de internationaal afgesproken
doelstellingen worden gehaald.
De Unie heef een leidersrol op zich genomen in de bevordering van
duurzame ontwikkeling op wereldschaal en was de jongste jaren de
drijvende kracht achter de opstelling van een internationale agenda.
De belangrijke beslissingen die in 2002 op wereldniveau zijn genomen
met de start van de ontwikkelingsagenda van Doha, de conferentie van
Monterrey over ontwikkelingshulp en de wereldtop over duurzame
ontwikkeling in Johannesburg moeten nu in de praktijk worden gebracht.
De uitbreiding
De nieuwe lidstaten zijn steeds beter vertrouwd met de logica en de
werkmethoden van Lissabon. Op grond daarvan nemen zij thans vele
beleidsmaatregelen; zij moeten verder en sneller bij het proces worden
betrokken.
De uitbreiding vergt geen complete herziening van de strategie van
Lissabon of een afzwakking van haar belangrijkste doelstellingen --
die doelstellingen zijn er voor de hele Unie en niet voor individuele
landen. Zij blijven gelden voor een Unie met 25 of meer lidstaten.
Voorjaarsbijeenkomst van de Europese Raad - kiezen voor groei
De Europese Raad moet fungeren als spilpunt in de vorming van het
economisch, sociaal en milieubeleid. Tijdens zijn voorjaarsbijeenkomst
mag hij zich niet laten leiden door de druk van de omstandigheden en
de uitdagingen op korte termijn, maar moet hij zich concentreren op
maatregelen die onze vooruitzichten op middellange termijn kunnen
verbeteren en ervoor zorgen dat de beslissingen stroken met de
doelstellingen op lange termijn. Hij moet, in samenwerking met het
Europees Parlement, de richting en het tempo van de toekomstige
werkzaamheden aangeven.
Daartoe worden van de lidstaten en de EU-instellingen twee zaken
verwacht: de voorwaarden scheppen voor meer investeringen in kennis en
innovatie, en tegelijk de reeds afgesproken hervormingen uitvoeren en
versnellen.
De Europese Raad krijgt, op basis van het voorjaarsverslag, een
bijzondere gelegenheid om de prioriteiten vast te leggen in drie van
de belangrijkste beleidsinstrumenten voor de uitvoering van de
strategie van Lissabon: de globale richtsnoeren voor het economisch
beleid, de herwerkte werkgelegenheidsrichtsnoeren en de strategie voor
de interne markt.
Daarbij moet de Europese Raad er met name voor zorgen dat:
kennis en innovatie gestimuleerd worden. Dit houdt in dat het
ondernemerschap wordt aangemoedigd, de kennisindustrie
gestimuleerd en de socialebeschermingsstelsels gemoderniseerd. Dit
moet onderbouwd worden met effectieve investeringen in onderwijs,
levenslang leren en onderzoek. Zowel openbare als particuliere
financiering op Europees en nationaal niveau moeten daarbij in
aanmerking worden genomen.
Definitieve beslissingen worden genomen over de resterende
Lissabon-hervormingen. Dit betekent dat de afgesproken
hervormingen van de producten-, kapitaal- en arbeidsmarkten worden
doorgevoerd en belangrijke milieumaatregelen worden genomen, en
dat verder werk wordt gemaakt van de modernisering van de
socialebeschermingsstelsels. Tijdens zijn voorjaarsbijeenkomst
moet de Europese Raad de termijnen bepalen en de taken verdelen
zodat alle maatregelen op EU-niveau vóór de verkiezingen voor het
Europees Parlement in juni 2004 worden goedgekeurd, ook de
maatregelen die de Commissie tegen juni van dit jaar nog moet
indienen. Voor de goede afloop daarvan dienen niet alleen de
regeringen, maar een hele reeks belanghebbenden waaronder de
sociale partners zich te engageren.
de interactie tussen de strategie van Lissabon en het
macro-economisch beleid wordt versterkt. Dit betekent dat de
coördinatie van het economisch beleid moet worden verbeterd,
overeenkomstig de recente voorstellen van de Commissie over
begrotingscoördinatie en dat in de globale richtsnoeren voor het
economisch beleid meer rekening moet worden gehouden met de
doelstellingen van Lissabon.
Rol en verantwoordelijkheden - Vergaderingen van de Raad en
noodzakelijke wetgevingsbesluiten / richtsnoeren om vooruitgang te
boeken met Lissabon
Prioriteiten Raad Doelstelling
Kansen scheppen door kennis en markthervormingen Concurrentievermogen
Doorbraak inzake het Gemeenschapsoctrooi voor de
voorjaarsbijeenkomst van de Europese Raad in 2003.
Overheidsopdrachten (juni 2003)
Actieplan voor een verhoging van de investeringen in O&O (december
2003)
Definitieve goedkeuring tegen maart 2004
Een strategie inzake goed ondernemingsbestuur
Richtlijn openbaar overnamebod
Vervoer, Telecommunicatie en Energie Definitieve goedkeuring tegen
juni 2003
Gemeenschappelijk Europees luchtruim
Openbare-dienstcontracten voor personenvervoer
Toegang tot havendiensten
Toekenning van luchthavenslots
Energiepakket
Vervoer via transeuropese netwerken;
Definitieve goedkeuring tegen december 2003
Tweede spoorpakket
Europese eenheid voor veiligheid en informatie betreffende
netwerken
Informatie openbare sector
Prijsstelling van vervoersinfrastructuur (met inbegrip van een
wijziging van het Eurovignet) (midden 2004)
Economische en financiële zaken Overeenkomst voor de
voorjaarsbijeenkomst van de Europese Raad
Belastingpakket
Energieheffing
Actieplan voor financiële diensten
Definitieve goedkeuring tegen juni 2003
Prospectusrichtlijn
Pensioenrichtlijn en uitbreiding van het Lamfalussy-proces tot
banken, verzekeringen en conglomeraten
Definitieve goedkeuring tegen maart 2004
Richtlijn beleggingsdiensten
Transparantierichtlijn
Werkgelegenheid, sociaal beleid, gezondheid en consumentenbescherming
Pakket farmaceutische regelgeving (december 2003)
Onderwijs, cultuur en jeugd Programma's ERASMUS World en eLearning
(november 2003)
Werkgelegenheid en sociale zaken Werkgelegenheid, sociaal beleid,
gezondheid en consumentenbescherming
Werkgelegenheidsrichtsnoeren voor 2003
Uitzendkrachten (december 2003)
Bijgewerkte verordening inzake coördinatie van sociale zekerheid
(december 2003)
De druk op het milieu verlichten Milieu
Economische en financiële zaken
Definitieve goedkeuring tegen maart 2004
Pakket klimaatverandering
Milieu-aansprakelijkheid
Pakket kwaliteit van de lucht
Energieheffing (januari 2003)
Economisch beleidskader Economische en financiële zaken Globale
richtsnoeren voor het economisch beleid 2003
Nadere inlichtingen:
http://europa.eu.int/comm/lisbon_strategy/index_en.html