Nieuwsflits
Kentering in denken over schizofrenie
Psychose is een veel voorkomende en niet noodzakelijkerwijze
pathologische ervaring. Het verloop wordt mede bepaald door
psychologische en maatschappelijke processen, eventueel in interactie
met achterliggende genetische kwetsbaarheid. Deze inmiddels
wetenschappelijk onderbouwde visie heeft consequenties voor
diagnostiek, voorlichting en behandeling. Dat bleek uit de
Trimboslezing 2003 die op 14 januari door Jim van Os werd gehouden in
muziekcentrum Vredenburg en die in zijn geheel gewijd was aan `De
Nieuwe Psychose'.
De Trimboslezing 2003 was vooral een poging om een kentering zichtbaar
te maken.
"Schizofrenie is een levenslange, verwoestende ziekte, waar je nooit
meer vanaf komt." Dat is volgens Van Os in 2003 nog steeds de algemeen
geldende medische opvatting. Maar volgens hem is er sprake van een
paradigmaverschuiving. Hij wees hierbij op de vanuit het
cliëntenperspectief geschreven literatuur, waarin `herstel' een steeds
belangrijker rol is gaan spelen. Maar het begrip herstel en de
hypothese schizofrenie verhouden zich volgens Van Os buitengewoon
slecht.
Het begrip herstel wordt volgens hem omschreven als: "iets dat mensen
zelf doen, een zoektocht naar hoe om te gaan met psychische handicaps,
hoe daarop greep te krijgen en hoe het leven weer in eigen hand te
nemen. Herstellen is daarmee iets anders dan genezen. De psychische
problemen gaan niet over, maar dwingen tot een langdurig leerproces".
Van Os ging vervolgens uitgebreid in op onderzoeken naar psychotische
ervaringen, psychisch welbevinden en verschillende onderzoeken waarin
herstelgerichtheid een rol speelde. Zo werd gekeken naar onvervulde
zorgbehoeften op het terrein van werk, sociale inbedding, relaties,
seksualiteit en armoede. Naast de eenzijdige aandacht voor cognitieve
gedragstherapie is er nu ook aandacht ontstaan voor nieuwe,
herstelgerichte dynamische programma's (empowerment, self-efficacy
etc.). Maar het begint ermee om schizofrenie niet meer te zien als een
`verwoestende, invaliderende ziekte'.
De Nieuwe Psychose. Trimboslezing 2003 door Jim van Os verschijnt
begin maart bij het Trimbos-instituut.
* Henk Maurits hmaurits@trimbos.nl
Colofon
Het Trimbos-instituut is een onafhankelijk landelijk kennisinstituut
voor de GGZ en verslavingszorg met als doel de geestelijke gezondheid
van mensen te bevorderen.
Nieuwsflitsen voorziet mensen die betrokken zijn bij de GGZ en
verslavingszorg kort en bondig van informatie over activiteiten,
diensten, producten en resultaten van het Trimbos-instituut.
Nieuwsflitsen mag vrijelijk worden gekopieerd en verspreid.
Redactie
Henk Maurits (030) 297 11 38
hmaurits@trimbos.nl
Henk Verburg (030) 297 11 00
hverburg@trimbos.nl
Opmaak
Heidie Wisselo
Adreswijzigingen
Peter Stark,
pstark@trimbos.nl
Belangrijke telefoonnummers
Bestellingen 030 297 11 80
Helpdesk Preventie (LSP/LOP) 030 297 11 51
Drugs Infolijn 0900-1995
Chinese gokhulp infolijn 030 297 11 33
Trimbos-instituut
Netherlands Institute of Mental Health and Addiction
Da Costakade 45
Postbus 725 3500 AS Utrecht
Telefoon (030) 297 11 00
Fax (030) 297 11 11
Copyright © 2002 Trimbos-instituut All rights reserved.