Anti Racisme Informatie Centrum

LBR-informatie

LBR cursusfolder

Het LBR verzorgt op de praktijk gerichte workshops, trainingen en cursussen 'op maat'. Het aanbod varieert van korte workshops tot gastcolleges en uitgebreide trainingsprogramma's voor uiteenlopende doelgroepen.

Doelen en uitgangspunten
Doel van het cursusaanbod is mensen concrete handvatten te bieden om racisme en discriminatie te kunnen onderkennen en tegengaan. Aan de ene kant wordt daarbij gekeken wat je er zelf als individu aan kunt doen (bewustwording, sensibilisering, empowerment). Aan de andere kant wordt gekeken wat voor instrumenten er zijn om structurele of institutionele vormen van racisme en discriminatie aan te pakken (wet- en regelgeving, klachtbehandeling, gedragscodes, organisatieanalyse, intercultureel management).
Uitgangspunten bij het cursuswerk van het LBR zijn ervarings- en praktijkgericht leren 'op maat', het dialoogmodel en controle van de kwaliteit. (Klik hier voor meer informatie over de uitgangspunten.)

Doelgroepen
Het LBR cursusaanbod richt zich in principe op alle groepen van de samenleving. Afhankelijk van de doelgroep en hun werkcontext kan op de brede expertise gesteund worden die het LBR voor verschillende maatschappelijke deelterreinen in huis heeft, zoals onderwijs, jongeren, lokaal beleid, arbeidsmarkt, media. Op het desbetreffende terrein gespecialiseerde beleidsadviseurs zullen bij de opzet en evtueel ook de uitvoering van de cursussen betrokken worden. Voor het ontwikkelen van geschikt cursusmateriaal kan gebruik gemaakt worden van het LBR-documentatiecentrum - de grootste gespecialiseerde bibliotheek op het gebied van racisme, discriminatie en de multiculturele samenleving in Nederland.

Kosten
Per dagdeel: de richtlijn is ¤ 250,- (excl. BTW), inclusief reiskosten, exclusief materiaalkosten. Het kennismakingsgesprek en een offerte zijn gratis.

Informatie
Voor vragen en informatie over het LBR-cursusaanbod en de trainerspool kunt u terecht bij Sigrun Scheve (scheve@lbr.nl), Gé Grubben (grubben@lbr.nl) of bij de informatieafdeling (info@lbr.nl), telefonisch via tel. 0102010201.

Overzicht van het LBR - cursusaanbod

Algemeen:
· Basisbegrippen rond intolerant gedrag
· Reageren op discriminerend en racistisch gedrag · Interculturele Communicatie
· Werken met Diversiteit in Organisaties
· Gedragscodes
· Beeldvorming en vooroordelen

Specifiek:
· Interculturalisatie van onderwijs
· Media tussen politiek correct en vrijheid van meningsuiting · Discriminatie onderkennen in de hulpvraag
· Bestrijding van racisme en discriminatie op de werkvloer · Interculturele communicatie met ouders
· Zwart-wit-denken in de buurt
· De beginselen van het anti-discriminatierecht voor studenten · Europees recht en de bestrijding van rassendiscriminatie · Anti-discriminatierecht voor beginners
· Discriminatierecht voor ADB's I en II
· Methodiek Klachtenbehandeling voor ADB's

LBR - Trainerspool
Voor het verzorgen van workshops, cursussen en trainingen heeft het LBR een "pool" van ervaren trainers en begeleiders die hetzij in vaste dienst zijn hetzij op contractbasis werken. Betrokkenheid bij de doelen en de visie van het LBR, ruime ervaring met het begeleiden van groepen, de bereidheid om regelmatig stil te staan bij eigen prestaties en inzet voor kwaliteitsverhoging van het cursusaanbod kenmerken onder meer de leden van het LBR-Trainerspool. Bent u geïnteresseerd om als trainer voor het LBR te werken en beschikt u over relevante ervaring en/of kwalificaties neem dan met ons contact op.

Korte omschrijving van de inhoud

Basisbegrippen rond intolerant gedrag

Weten waar je het over hebt: 'Racisme, Discriminatie, Vooroordelen - wat is dat eigenlijk?'

Over begrippen als Racisme, Discriminatie en Vooroordelen is veel gezegd en geschreven. Te pas en te onpas worden ze gebruikt of juist met ontzetting ontkend en afgewezen. Vaak is niet duidelijk wat iemand er nou precies mee bedoelt; mensen die deze begrippen blijven gebruiken wordt soms verweten "politiek correct" te willen zijn of andere monddood te willen maken. Omgekeerd gebeurt het ook dat al te gauw van "racisme" gesproken wordt terwijl er in feite heel andere dingen spelen.
In het politieke debat, in het onderwijs, op het werk en in het alledaagse leven is het goed om te weten wat er eigenlijk bedoeld wordt met deze begrippen. Aan de hand van voorbeelden uit de dagelijkse praktijk wordt hieraan aandacht besteed. Daarbij komen juridische, historische en sociologische invalshoeken aan de orde en wordt ook gekeken naar de implicaties die met de verschillende benaderingen verbonden zijn. Tevens wordt er stil gestaan bij de subjectieve beleving en de situatie in andere landen. Doel van de cursus is om de deelnemers kennis te laten maken met verschillende definities en zienswijzen rond basisbegrippen van intolerant gedrag en doel is om meer houvast in het omgaan met beladen begrippen te geven.

Tijdsduur: 1 dagdeel
Doelgroep: divers, ook jongerenvariant
Werkwijze: korte inleidingen worden afgewisseld met opdrachten in werkgroepen, plenaire gesprekken, videofragmenten en interactieve speelvormen
Contactpersoon: Gé Grubben en Sigrun Scheve

Reageren op discriminerend en racistisch gedrag

Wie kent ze niet die situaties: grappen over collega's met een hoofddoek, vervelende opmerkingen over asielzoekers op het familiefeest, scheldkanonnades over homo's op het schoolplein. Reageren op dit soort incidenten is niet makkelijk en vergt vaak lef. Het achteraf stil staan bij en oefenen met praktijkvoorbeelden helpt om in toekomstige lastige situaties adequaat te kunnen optreden. In deze cursus gaan we met cases van de deelnemers aan de slag. Vragen die daarbij aan de orde komen zijn: wat voor mogelijkheden zijn er om te reageren, wat is effectief, wat past bij de situatie en wat past bij jezelf?
Via rollenspellen, casebesprekingen en korte inleidingen willen we hierop antwoorden zien te vinden. Het oefenen en uitproberen staat daarbij centraal. Een uitgebreide training, met een beroepsacteur als "tegenspeler", behoort tot de mogelijkheden.

Tijdsduur: 1-2 dagdelen
Doelgroep: divers, ook jongerenvariant
Groepsgrootte: 10 à 15 deelnemers
Contactpersoon: Gé Grubben en Sigrun Scheve

Interculturele Communicatie

Over cultuur en interculturele communicatie bestaan veelvoudige misverstanden die de communicatie vaak onnodig in de weg staan: zo worden mensen al te vaak als vertegenwoordiger van "hun" cultuur benaderd en niet meer als individu gezien; Ook is het gebruikelijk om de invloed van nationale culturen zwaar te overschatten terwijl tegenstrijdigheden binnen dezelfde culturen over het hoofd worden gezien; verder wordt vaak vergeten dat andere factoren zoals geslacht, leeftijd, opleiding meestaal een veel grotere rol in de communicatie spelen.
Wat is cultuur en hoe wordt de communicatie door culturele verschillen beïnvloed? Wat komt er nog meer bij kijken? Waar liggen de valkuilen en hoe kan je ze omzeilen? Hoe houd je rekening met het individu en met de culturele achtergrond van iemand? En wat voor communicatieve vaardigheden bevorderen interculturele contacten? Deze en andere vragen komen in het eerste gedeelte aan de orde. We presenteren daarbij verschillende theoretische invalshoeken (TOPOI en Shadid) naast praktijkvoorbeelden en staan onder meer stil bij onze eigen culturele achtergronden en vooringenomenheden. In het tweede gedeelte gaan we cases van de deelnemers onder de loep nemen en oefenen aan de hand van rollenspelen interculturele gesprekssituaties.

Tijdsduur: 2 dagdelen + terugkomdag (aanbevolen) Doelgroep: divers
Groepsgrootte: 10 à 15 deelnemers
Contactpersoon: Anette de Ruiter en Sigrun Scheve

Werken met Diversiteit in Organisaties


- Een kennismaking met Intercultureel Management en wat het voor mijn praktijk kan betekenen

De diversiteit aan culturen, levensbeschouwingen en lifestyles laat ook arbeidsorganisaties niet onberoerd: personeels- en aan bij de diversiteit van de markt, 'oude' regels, beelden en gewoontes zijn niet meer vanzelfsprekend, leidinggevende, teams en medewerkers krijgen te maken met nieuwe kansen, uitdagingen en problemen.

Wat komt er zoal kijken op weg naar een organisatie die wil interculturaliseren d.w.z. adequaat rekening wil houden met deze veranderingen? In de cursus willen we het interculturalisatieproces inzichtelijk maken en eerste toepassingsmogelijkheden voor de eigen organisatie onderzoeken. De volgende thema's komen daarbij aan de orde:
Wat betekend interculturaliseren voor de organisatie in het geheel, het personeelsbeleid, de organisatiecultuur, de OR/PV, leidinggevenden, teams en medewerkers?
Wat voor antwoorden bieden de verschillende benaderingen van Intercultureel Management?
Wat levert interculturalisatie op, waar liggen valkuilen en wat zijn voorwaarden voor succesvolle toepassing?
Wat kunnen we leren van de praktijk?

De cursus is bedoeld voor mensen in (arbeids-)organisaties die kennis willen maken met de basisprincipes en de praktijk van ICM om vervolgens een eerste vertaalslag naar de eigen organisatie te maken. We werken met korte inleidingen, videofragmenten, vragenlijsten leidend tot een organisatieanalyse en interactieve werkvormen.

Alle deelnemers krijgen na afloop de bij de workshop horende begeleidende brochure uitgereikt.

Afhankelijk van de deelnemers en hun organisatieachtergrond kunnen onderdelen uitgediept, toegevoegd of weggelaten worden. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om zwaartepunten te zetten bij programmaonderdelen zoals personeelsbeleid, organisatiecultuur of antidiscriminatiebeleid. Verder is het mogelijk specifieke aandacht te besteden aan sectorale bijzonderheden: bijvoorbeeld het interculturaliseren van vrijwilligerswerk, onderwijsinstellingen (link naar Anette's aanbod), de gemeentelijke overheid, commerciële dienstverlening, politie en justitie, zorginstellingen enz.

Tijdsduur: 1-2 dagdelen
Doelgroep: leidinggevenden, P&Oers, OR-leden en medewerkers van (arbeids)organisaties
Groepsgrootte: 8 à 18 deelnemers
Contactpersoon: Sigrun Scheve

Gedragscodes

Tekst omschrijving nog niet beschikbaar.
Contactpersoon: Najat Bochhah en Sigrun Scheve

Beeldvorming en vooroordelen

"Ik zie, ik zie wat jij niet ziet", kent iedereen als een spelletje, maar eigenlijk is het de praktijk van alle dag. Doorgaans zien we allemaal hetzelfde, maar omdat we allemaal onze eigen betekenis geven aan wat we waarnemen, zien we vaak toch allemaal iets anders. Deze eigen beelden maar ook de beelden die we dagelijks via allerlei kanalen van anderen ontvangen bepalen mede hoe wij tegen de ander, onze omgeving en de wereld aankijken.
Beeldvorming, letterlijk: je een beeld vormen, hoort bij mensen, maar kent ook negatieve kanten, zoals: stereotypering, stigmatisering, generalisaties en het vervallen in een wij-en-zij-denken. Middels een paar korte oefeningen maken de deelnemers kennis met het begrip 'beeldvorming' zowel in algemene als in persoonlijke zin.

Tijdsduur: 1 dagdeel
Doelgroep: divers, ook jongerenvariant
Groepsgrootte: 10 -15 deelnemers
Contactpersoon: Gé Grubben en Victor Joseph

Discriminatie onderkennen in de hulpvraag.

'Als je verder kijkt ...'
Hulpverleners onderkennen discriminatie vaak niet. Zij zijn gericht op het helpen van hun cliënten. Ze zoeken individuele oplossingen voor individuele hulpvragen. Mede oorzaak hiervan is de gebrekkige kennis van de wetgeving op dit gebied en de eigen attitudes waar het gaat om discriminatie etc. Voor het LBR was dit aanleiding om deze workshop, "Het onderkennen van discriminatie in de hulpvraag", te ontwikkelen. Dit is een workshop die niet gericht is op het vergroten van de deskundigheid op het gebied van discriminatie, maar primair tot doel heeft, de gevoeligheid voor het onderwerp te vergroten. Daarnaast is van belang dat hulpverleners zich eens vaker afvragen of discriminatie mogelijk een rol speelt in de hulpvraag van hun cliënten.

Centraal in de workshop staat het behandelen van een aantal cases. Aan de hand van kort omschreven cases moeten de deelnemers, ieder voor zich, beoordelen of er hun inziens in de omschreven situatie wel of niet sprake is van discriminatie, waarna de cases in de groep worden besproken. Voorts worden in het kort belangrijke termen, wetten en mogelijke aanpakken beschreven.

Alle deelnemers krijgen na afloop de bij de workshop horende begeleidende brochure uitgereikt.

Tijdsduur: 1 dagdeel
Groepsgrootte: min. 8 en max. 20 deelnemers
Contactpersoon: Gé Grubben

Ervaringen:
Door de individuele oordelen van de deelnemers op het bord / flip-over te zetten ontstaat er een competitiegevoel met de daarbij horende heftige discussies. Dit werkt stimulerend. Door mensen gericht aan te spreken is het ook mogelijk eenieder bij de discussie te betrekken. De training is ook geschikt voor mensen die niet zo taalvaardig zijn.

Interculturele communicatie met ouders

Dat Nederland een "wereldland" geworden is, wordt bij uitstek zichtbaar in het schoollokaal. Vooral in grote steden, maar niet alleen daar, vertoont het leerlingenbestand een voorheen ongekende diversiteit. Ten opzichte van al die leerlingen heeft het onderwijs een basisopdracht: het vormen van kinderen tot geletterde, mondige, maatschappelijk vaardige en emotioneel stabiele mensen. In dit proces hebben leerkrachten en leerlingbegeleiders een spilfunctie. Zij zijn de schakel tussen leerling en maatschappij. Ouders en verzorgers zijn op hun beurt weer onmisbare bondgenoten als schakel tussen de leerling en de school. In het ideale geval werken deze partijen samen, maar zo vanzelfsprekend is dat niet altijd. Ouders en leerkrachten denken vaak vanuit verschillende perspectieven. Om te beginnen staat bij ouders het kind centraal, terwijl dit kind voor de leerkracht deel is van een groep waarvan de leden allemaal andere belangen hebben. Daarnaast hebben leerkrachten en ouders elk zo hun eigen visie op "goed onderwijs" , "ontplooiing", "vooruitkomen in het leven" en de manier waarop recht wordt gedaan aan wat het kind aan kennis en vaardigheden meebrengt. Deze verschillen in perceptie kunnen versterkt worden wanneer ouders een andere etnische, culturele of religieuze achtergrond hebben en een andere leergeschiedenis dan die van de dominante groep. Zo kunnen misverstanden ontstaan, die nog eens uitvergroot kunnen worden als ouders en leerkrachten vanuit verschillende invalshoeken met elkaar communiceren. Interculturele communicatie is een belangrijk aandachtpunt vanwege de toenemende diversiteit binnen de leerlingpopulatie.

Tijdsduur: 2 dagdelen
Doelgroep: Lerarenopleidingen, Leerkrachten/ Leerlingbegeleiders primair/ voortgezet onderwijs
Werkwijze: Training met behulp van casuïstiek en video's Groepsgrootte: 10 - 15 deelnemers
Contactpersoon: Anette de Ruiter

Zwart-wit-denken in de buurt

Workshop waarin problemen, uitdagingen en kansen van het werken in een multiculturele buurt worden geïnventariseerd.

Omgaan met diversiteit in de buurt leidt vaak tot spanningen en verkrampingen bij mensen. Daarnaast is het een bekend gegeven, dat mensen zelden objectief zijn. Zij zijn geneigd overmatige aandacht te geven aan negatieve zaken of sluiten hun ogen hiervoor. Belangrijk is dat mensen die in een dergelijke wijk actief zijn leren te relativeren en te objectiveren. Daarnaast vereist het werken met andere etniciteiten en culturen ook vaardigheden en inzichten, welke mensen zich eigen moeten maken.

Wie veranderingen wil bewerkstelligen dient eerst een grondige analyse te maken van situatie. Dit hoeft niet d.m.v. wetenschappelijk onderzoek, aangezien de vereiste kennis vaak bij de betrokkenen aanwezig is, maar men dat zelf niet of onvoldoende erkent.

Om een beter zicht te krijgen op het geheel, gebruikt het LBR een inventarisatiemethode, waarbinnen aandacht is voor collectieve ervaringen en individuele. Aan de hand van de uitkomsten kunnen aanbevelingen worden gedaan voor een of meerdere vervolgtrajecten. Echter nog belangrijker is, dat de participanten met elkaar in gesprek raken en hun ervaringen delen. Men leert anders naar zaken te kijken, men realiseert zich dat men niet de enige is met een probleem en menigmaal komen zaken boven die anders onder de oppervlakte blijven sudderen.

Het doel van de workshop is het genereren van wensen, suggesties en aanbevelingen. Bestemd voor een vervolgtraject
deskundigheidsbevordering intercultureel werken. Uitgangspunt bij de workshop is het gegeven dat iedereen werkt in een multiculturele wijk. Er wordt voornamelijk in kleine groepen gewerkt en een individuele opdracht maakt eveneens deel uit van de workshop. Er is bewust voor deze opzet gekozen; waarbij eerst wordt geïnventariseerd wat de behoeften en wensen zijn, in plaats van het meteen aanbieden van een definitief programma. De uitkomst van de workshop zal bepalend zijn voor het eventuele vervolgtraject.
Geïnventariseerd wordt tegen welke knelpunten de deelnemers in hun werk aanlopen. Vervolgens kijken we naar:
· Waar liggen nieuwe uitdagingen en kansen.
· Welke 'tools' heb je daarbij nodig.

Het LBR brengt op grond van de ervaringen een advies uit en komt waar mogelijk met concrete voorstellen.

Tijdsduur: 1 dagdeel
Groepsgrootte: De workshop is heel geschikt voor grote groepen (vanaf 15 personen).
Werkwijze/Ervaringen: Door het werken in kleine groepen worden alle deelnemers betrokken bij de thematiek. Herkenning en erkenning staan centraal in de ervaringen van deelnemers. Deelnemers doen ook ideeën en suggesties van anderen op. De workshop is uitdrukkelijk een startpunt en vervolgactiviteiten zijn noodzakelijk. Contactpersoon: Gé Grubben

De beginselen van het anti-discriminatierecht voor studenten

Dit gastcollege is vooral bedoeld voor studenten die in hun toekomstige beroepspraktijk te maken zouden kunnen krijgen met de discriminatie van cliënten. In het college, dat vooral juridisch van aard is, wordt aandacht geschonken aan de theoretische aspecten van rassendiscriminatie, waaronder de definiëring van de term (tegenwoordig een zeer ruim begrip; zo valt ook discriminatie van asielzoekers onder het begrip). Vervolgens wordt gekeken wat voor wegen er open staan om met klachten om te gaan. Klagers kunnen zich voor hulp wenden tot Anti-Discriminatie Bureaus die door het hele land verspreid zijn, waarna ze verschillende stappen kunnen nemen: open staan het civielrecht (met name de Commissie gelijke behandeling te Utrecht), het strafrecht (aangifte doen bij de politie), terwijl men ook de burgemeester van een gemeente kan aanspreken om bestuursrechtelijke maatregelen te nemen in het geval van horecadiscriminatie. Wat hierbij de haken en ogen zijn wordt nader belicht. Er worden verschillende cases besproken om de theorie nader toe te lichten. Afhankelijk van de beschikbare tijd en de grootte van de groep kunnen studenten ook zelf het geleerde toe proberen te passen op een concreet geval.

Het is voorts mogelijk het een en ander in een breder maatschappelijk kader te zetten, terwijl ook aandacht kan worden geschonken aan de Europeesrechtelijke dimensie van deze materie.

Duur: twee tot drie uur
Doelgroep: studenten aan SJD- of SOSA-opleidingen Groepsgrootte: in nader overleg
Contactpersoon: Jacky Nieuwboer

Europees recht en de bestrijding van rassendiscriminatie

Deze cursus behandelt in kort tijdsbestek de Europese anti-discriminatiebepalingen. Allereerst wordt ingegaan op de ontwikkeling van de Europese Unie, waarbij aandacht wordt geschonken aan de bevoegdheden en werkwijze van belangrijke Europese instellingen zoals bijvoorbeeld de Europese Commissie en het Europese Hof van Justitie. Vervolgens wordt ingegaan op specifieke wet- en regelgeving, zoals artikel 13 van het EG-verdrag en de daarop gebaseerde "rasrichtlijn". Daarnaast komen de bepalingen van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens aan de orde. De cursus wordt afgesloten met een toepassing van de theorie op een casus.

Duur: 1 dagdeel
Doelgroep: ADB's en andere geïnteresseerden
Groepsgrootte: 10-15 deelnemers
Contactpersoon: Jacky Nieuwboer en Dick Houtzager

Antidiscriminatierecht voor beginners

De juridische cursus antidiscriminatierecht voor beginners behandelt in een kort tijdsbestek de strekking en de interpretatie van de belangrijkste nationale en internationale anti

-discriminatiebepalingen en jurisprudentie.
Duur: in overleg
Doelgroep: juristen
Groepsgrootte: in overleg
Contactpersoon: Aranka Kellerman

Cursus discriminatierecht voor beginners - voor ADB's Het LBR verzorgt ten behoeve van de antidiscriminatiebureaus (ADB's) al jaren cursussen voor ADB-medewerkers gericht op de klachtbehandeling. De thema's worden jaarlijks vastgesteld aan de hand van de wensen en vragen vanuit het veld. Het standaardaanbod bestaat uit:

Inhoud: Veel ADB's bieden stageplaatsen aan. Jaarlijks lopen tientallen studenten stage bij een ADB. Veelal houden zij zich bezig met klachtbehandeling. Met name voor hen maar ook voor vrijwilligers en beginnende beroepskrachten biedt het LBR deze cursus aan. De cursus is een eerste kennismaking met de voor de discriminatiebestrijding relevante antidiscriminatiewetgeving en de
klachtbehandelingsmethodiek.
Doelgroep: Beginnende ADB-medewerkers en stagiaires, max. 20 Tijdstip: Periode: september/oktober en februari/maart Duur: 1 dag
Kosten: 15 euro p.p. (incl. syllabus en lunch)
Uitvoerder: LBR
Contactpersoon: Aranka Kellerman

Cursus discriminatierecht voor gevorderden - voor ADB's Het LBR verzorgt ten behoeve van de antidiscriminatiebureaus (ADB's) al jaren cursussen voor
ADB-medewerkers gericht op de klachtbehandeling. De thema's worden jaarlijks vastgesteld aan de
hand van de wensen en vragen vanuit het veld.
Inhoud: Voor (ervaren) ADB-medewerkers is het van groot belang dat zij met het oog op een goede klachtbehandeling hun deskundigheid op peil houden en waar nodig vergroten. Nieuwe inzichten en ontwikkelingen staan centraal in deze cursus, waarin verdieping in antidiscriminatiewetgeving en jurisprudentie centraal staan.

Doelgroep: Ervaren ADB-medewerkers max. 15
Tijdstip: Periode: april/mei (jaarlijks)
Duur: 1 dag
Kosten: 45 euro p.p. (incl. syllabus en lunch)
Uitvoerder: Gastdocenten (afhankelijk van de thema's) en LBR-medewerkers
Contactpersoon: Gé Grubben

Cursus klachtbehandeling - voor ADB's
Inhoud: Klachtbehandeling vereist vele vaardigheden en een grote deskundigheid van de ADB-medewerkers. Daarnaast zijn er ontwikkelingen in de behandeling van discriminatieklachten die een regelmatige bijscholing/deskundigheidsbevordering noodzakelijk maken. Het LBR wil d.m.v. een jaarlijkse cursus handreikingen doen ter bevordering van een effectieve en deskundige aanpak van discriminatieklachten. Per cursus wordt ingegaan op een bepaald aspect van de klachtbehandeling. Het kan hierbij gaan om agogische aspecten, bijv. gesprekstechnieken, maar ook om methodische aspecten van de klachtbehandeling.

Doelgroep: ADB-medewerkers, max. 15
Tijdstip: Periode: november (jaarlijks)
Duur: 1 dag
Kosten: 45 euro p.p. (incl. syllabus en lunch)
Uitvoerder: Gastdocenten (afhankelijk van de thema's) en LBR-medewerkers
Contactpersoon: Gé Grubben