december 2002
'De Ramp van '53' eerste tentoonstelling Nederlands fotomuseum
'De Ramp van '53 door de ogen van de media'
19 januari - 9 maart 2003
Het Nederlands fotomuseum presenteert zich voor het eerst aan het publiek met de tentoonstelling De Ramp van '53 door de ogen van de media. In deze tentoonstelling ligt het accent op de beeldvorming van de watersnoodramp. Radioverslagen, kranten en tijdschriften, Polygoon-journaals, foto's uit de eerste dagen na de watersnood en de speciale uitgave De Ramp worden voor het eerst samengebracht. Naast de originelen is het materiaal ook te zien in een nieuwe geavanceerde interactieve presentatie. Het nationale karakter van het onderwerp, het gebruik van de fotografie in verschillende media en de mogelijkheid historisch onderzoek en foto's uit de eigen collectie te presenteren met de nieuwste presentatie-techniek heeft het Nederlands fotomuseum doen besluiten deze tentoonstelling te ontwikkelen. Daarnaast wordt de collectie van het fotomuseum niet alleen door de tentoonstelling zichtbaar voor publiek, maar ook door digitale ontsluiting via het web en doordat bezoekers foto's kunnen kopen.
1 februari 1953, de dag van de watersnoodramp. Nu, 50 jaar later, organiseert het Nederlands fotomuseum de tentoonstelling 'De Ramp van '53 door het oog van de media'. De benadering van de ramp als mediagebeurtenis levert een indringend beeld op. In plaats van slachtoffers, ondergelopen hectares en berichten over hulpverlening, wordt de bezoeker geconfronteerd met pogingen tot de verslaggeving van een dergelijke rampzalige gebeurtenis in die dagen. Veel fotografen zijn die eerste dagen naar het rampgebied getrokken, in opdracht of geheel uit eigen beweging. De insteek van de tentoonstelling is hoe de media 50 jaar geleden met deze nationale ramp omging en welke beelden van toen het collectieve visuele geheugen van nu hebben bepaald. Naast de indrukwekkende foto's worden al de verslagen van de eerste dagen na de ramp, zowel in gesproken en geschreven woord als in beeld, gepresenteerd in een supersonische interactieve presentatie met (bewegend) beeld en geluid. De nieuwe Engraph multimedia machine maakt met één druk op de knoop razendsnel dit materiaal zichtbaar. Op deze wijze krijgt de bezoeker de gelegenheid voor het eerst al het fotografisch materiaal, zowel ooit als nooit gepubliceerd, bij elkaar te zien.
'De Ramp van '53 door het oog van de media' is de eerste tentoonstelling van het nieuwe Nederlands fotomuseum. Het Nederlands fotomuseum is een samengaan van het Nederlands Foto Instituut, het Nederlands Fotoarchief en het Nationaal Fotorestauratie Atelier en richt zich op de fotografie in de breedste zin van het woord. De redenen voor de keuze van deze tentoonstelling zijn dat het een Nederlands onderwerp betreft dat van grote invloed is geweest op de ontwikkeling van de maatschappij en de inrichting van Nederland, dat de fotografie als een onderdeel van de media en de beeldcultuur wordt gezien en dat het de mogelijkheid biedt historisch onderzoek op geheel eigen en nieuwe wijze te presenteren. Daarnaast wil het museum met deze presentatie de collectie zichtbaar maken voor publiek. Hiertoe doet het fotomuseum ook mee met het nationale digitaliseringsproject Het Geheugen van Nederland van de Koninklijke Bibliotheek en wordt bezoekers voor het eerst de mogelijkheid geboden een foto uit de collectie te kopen.
Samenstelling
De tentoonstelling is samengesteld en ontworpen door Frank den Oudsten en Lenneke Büller (Amsterdam) en mede-ontworpen door ZEE (bureau grafisch en architectonisch ontwerpen) uit Rotterdam.
De interactieve presentatievorm Engraph is ontworpen door Frank den Oudsten.
Sponsoren
De tentoonstelling is mogelijk gemaakt door het VSB Fonds, de Mondriaan Stichting en de Provincie Zuid-Holland.
Engraph multimedia machine is een presentatie-database waarmee publiek op snelle en makkelijke wijze uiteenlopend materiaal -van foto tot hele films- op het scherm kan toveren. In De Ramp van '53 wordt deze machine voor het eerst gebruikt in een tentoonstelling en kunnen bezoekers Polygoonjournaals oproepen, radiotoespraken beluisteren van koningin Juliana of minister-president Drees, kranten en tijdschriften elektronisch doorbladeren en opnames van diverse fotografen bekijken. Alle informatie is zodanig geordend dat het op verschillende manieren te doorzoeken is: op tijdstip, locatie, fotograaf, krant etc. De beelden uit de Engraph worden geprojecteerd op een groot scherm en op deze wijze geïntegreerd in de tentoonstelling.
Digitalisering van de collectie
De collectie van het Nederlands fotomuseum wordt thematisch ontsloten binnen het digitaliseringsproject Het Geheugen van Nederland van de Koninklijke Bibliotheek. Dit betreft een website met digitale collecties van diverse erfgoedinstellingen en richt zich op een breed publiek en onderwijs. Het thema de watersnoodramp maakt onderdeel uit van de 13.000 negatieven en afdrukken en albumbladen van het fotomuseum die gescand worden. Februari 2003 zal dit onderdeel van Het Geheugen van Nederland openbaar worden via het web: www.hetgeheugenvannederland.nl
Andere onderwerpen in de collectie die ontsloten worden als onderdeel van het Geheugen van Nederland zijn de illegale fotografie tijdens de Duitse bezetting en de aanleg van de Deltawerken.
De collectie is ook te bezoeken via nfa.seeandgetit.nl Op deze site zal in januari 2003 het onderdeel 'watersnoodramp' openbaar worden gemaakt.
Zondag 19 januari 2003
Rondleiding door De Ramp van '53 door de samensteller van de tentoonstelling en de ontwerper van de Engraph, Frank den Oudsten (om 14 uur).
Extra open maandag 27 januari (11-17 uur) in het kader van het International Film Festival Rotterdam.