Nieuws
Monitor racisme en extreem-rechts: sporen van 11 september
Amsterdam, 23 januari 2002
PERSBERICHT
De terroristische aanslagen in de Verenigde
Staten op 11 september 2001 hebben schadelijke
gevolgen gehad voor de betrekkingen tussen allochtonen en
autochtonen in Nederland. Het tolerantieklimaat is in de
jaren 2001 en 2002 verslechterd.
Dit blijkt uit de vijfde rapportage van de Monitor
racisme en extreem-rechts, uitgebracht door de Anne Frank
Stichting en de Universiteit Leiden. Zoals in eerdere
rapportages is het onderzoek gericht op racistisch en
extreem-rechts geweld, extreem-rechtse formaties,
klachten over racisme en discriminatie, afhandeling van
discriminatiefeiten door het Openbaar Ministerie en
rassendiscriminatie op diverse maatschappelijke
terreinen. In de vijfde rapportage is tevens aandacht
besteed aan het racistische en extreem-rechtse gehalte
van de "LPF/Leefbaarstroming".
De onderzoekers, Jaap van Donselaar en Peter Rodrigues,
hebben sporen van "11 september" aangetroffen op vrijwel
alle terreinen die door het monitor-onderzoek worden
bestreken. Direct na de aanslagen in Amerika ontstond een
reeks van incidenten, die gericht waren tegen moslims.
Vooral moskeeën vormden het doelwit van een serie
geweldplegingen die enkele maanden aanhielden. Ook op het
in 2001 toegenomen aantal klachten over discriminatie,
racisme en antisemitisme is een stempel gedrukt. Het
publieke debat over minderheden en integratie is verhard.
Racistisch en extreem-rechts geweld
Ondanks de reeks gewelddadigheden na "11 september' is
het aantal racistische en extreem-rechtse geweldplegingen
voor het eerst sedert jaren kleiner geworden. De daling
in 2001 is het gevolg van het feit dat er met name minder
doelbekladdingen zijn geregistreerd.
Politie en justitie
Bij opsporing en vervolging van discriminatiefeiten doen
zich weerbarstige problemen voor. Het gaat met name om
geringe activiteit van de politie bij aangifte en
registratie van discriminatie. Het Openbaar Ministerie is
te passief bij internetzaken.
De "LPF/Leefbaar-stroming"
De onderzoekers menen dat de "LPF/Leefbaarstroming" niet
zonder meer als "racistisch" of "extreem-rechts" kan
worden bestempeld. Wel is vastgesteld dat deze stroming
aantrekkingskracht uitoefent op extreem-rechtse kringen.
Pogingen van rechtsextremisten om een actieve rol te
spelen zijn als regel mislukt door toedoen van de top in
de "LPF/Leefbaar-stroming", anders gezegd: extreem-rechts
wordt geweerd.
Evenwicht uitingsvrijheden en discriminatie
Opvallend is de tendens tot verruiming van de vrijheid van meningsuiting. Hierdoor krijgen uitingsdelicten als racistische belediging en aanzetten tot rassenhaat een andere begrenzing dan voorheen: er kan meer gezegd worden. Ook de uitingsvrijheid voor extreem-rechts is vergroot, doordat enkele aanvankelijk verboden demonstraties na tussenkomst van de rechter doorgang vonden. Een nieuw evenwicht tussen uitingsvrijheden en uitingsdelicten zal gevonden moeten worden binnen de grenzen van de internationale mensenrechtenverdragen.
De volledige tekst van de monitor is te vinden op www.annefrank.nl. Kijk onder 'nieuws'.
De gedrukte monitor is te bestellen bij de Anne Frank Stichting (m.kranstauber@annefrank.nl) en kost EUR 18.