Commentaar SP-bestuur op de uitslag van de Kamerverkiezingen
Een korte samenvatting van het verkiezingsresultaat van 22 januari.
* We zijn voor de vierde keer op rij gegroeid bij Kamerverkiezingen.
* Dit keer van 5,9% naar 6,3% van alle uitgebrachte stemmen. Dat
zijn meer dan 600.000 mensen.
* Die zijn samen goed voor negen zetels, net geen tien.
* We zijn nu in de Tweede Kamer de vierde partij van het land,
achter CDA, PvdA en VVD.
* Dat zijn ook de enige drie partijen die, naast ons, stemmenwinst
boekten. Meer dan wij, zodat zij ook zetels wisten te winnen.
* Het CDA, dat net als wij op 15 mei zijn grootste succes ooit
haalde, haalt nu een zetel meer; de VVD vier (wat nogal bescheiden
is, na het geweldige verlies van vorige keer).
* De PvdA pakt beter uit en maakt met een winst van 19 zetels bijna
haar historische verlies van vorig jaar goed.
* In historisch perspectief bekeken zien we, in vergelijking met de
toestand voor 15 mei 2002, dat alleen CDA en SP groter zijn dan
toen.
* Ondertussen is de afstand in ledental met de Grote Drie
sensationeel kleiner geworden. Op 22 januari stond onze
ledenteller op 38.524, op 23 januari 38.836. De kloof met de VVD
is kleiner dan 8.000 geworden. Nog een jaar dus, om nr. 3 te
worden.
Nooit eerder waren we zo dicht bij een record-stijging. De sympathie
voor onze partij nam totaal nieuwe vormen aan. Waar enkele jaren terug
onze vijver van potentiële kiezers nog relatief klein was, kan zich nu
één op de drie stemmers voorstellen ooit hun stem op de SP uit te
brengen! In peilingen aan de vooravond van de campagnestart stonden we
op een verdubbeling van ons zeteltal. We waren het gesprek van de dag,
we waren er klaar voor, hadden erg geschikte kandidaten en we hadden
er zin in.
In het zicht van de finish werden we echter ingehaald door de
daverende Bos-trein die, met de wind in de rug van de overdonderende
media-aandacht, massaal kiezers die met ons sympathiseren,
terughaalde. Bos deed dat met opmerkelijke standpunten (soms wel heel
erg lijkend op de onze!) en de strategische vraag: wie wil je dat de
grootste partij wordt en de minister-president mag leveren? Daar
konden we (nu) nog niet tegen op. Heel jammer, maar het was niet
anders.Uiteindelijk lukt het ons niet om de sterk gegroeide sympathie
in zetelwinst te realiseren.
Daar staat tegenover het besef dat we het blijkbaar in ons hebben om,
onder omstandigheden, nog veel groter te worden dan we nu zijn. De
stelling dat we nooit zijn opgericht op klein te blijven is nu voor
iedereen helder geworden. Nu iedereen het kan denken, kan het ook
gebeuren. Wanneer? Dat weten we nog niet. Maar inspirerend is het wel!
En nu?
Een sterke SP is de beste garantie voor een socialere PvdA, zeiden we.
Nu gaat dat blijken. We hebben alle beloften van Wouter Bos
opgeschreven. Van het schrappen van de verhoging van de nominale
ziektekostenpremie tot en met de belofte te werken aan herstel van het
uitgangspunt dat de sterkste schouders de zwaarste lasten zullen
moeten dragen. Van de belofte van een zorgstelsel met
inkomensafhankelijke premies tot de toezegging tot steun aan ons
aangekondigde wetsvoorstel voor recht op 'zorg op tijd'. Van de
belofte om de Spoorwegen weer van ons te maken tot de uitspraak dat
niet langer privatiseren maar moderniseren de norm zal moeten zijn.
Van de belofte dat we alsnog proberen af te komen van de wapenorder
van de eeuw (JSF-bommenwerpers waarvoor geen vijand te vinden is) tot
uitspraken over het niet achter Amerika aanlopen waar het gaat om een
nieuwe oorlog tegen Irak.
Als we Bos aan zijn beloften weten te houden dan zal dat een zegen
voor het land zijn. Zonder onze sterke positie, ook in de aanloop naar
de verkiezingen, zou de PvdA deze beloften nooit gedaan hebben. Dat
mogen we werkelijk als een groot succes claimen.
Als Bos zijn beloften breekt in ruil voor een pluche op het pluche
voor de PvdA in het kabinet Balkenende-2, dan weet hij dat een groot
aantal kiezers hem dat zwaar zal aanrekenen en alsnog bij de volgende
verkiezingen de overstap zal maken naar de partij waar hun sympathie
al ligt. In die zin zijn het voor een groot deel geleende stemmen
waarop de overwinning van de PvdA gebaseerd is.
De volgende kans: 11 maart.
Dan gaat het om Provinciale Staten en een nieuwe Eerste Kamer. Het
moment om de volgende stap vooruit te zetten. Het zit er in, aan ons
om het er ook uit te halen!
Tiny Kox,
Algemeen secretaris SP