Partij van de Arbeid

27-01-2003

Rood op straat bij preventief fouilleren

Zaterdagavond 21.00 uur, VVV-gebouw voor het Centraal Station. De mobiele commandopost van de politie staat midden op het stationsplein geparkeerd als ik aan kom fietsen. Gelukkig doet mijn licht het. Collega Zati Yurdakul en ik lopen mee bij de actie preventief fouilleren van 25 januari. Er is veel, zeer veel politie op de been die in ogenschijnlijke wanorde over het plein krioelt. Bij de briefing wordt nog eens nadrukkelijk gezegd dat gewone burgers worden gefouilleerd, geen verdachten dus! Dat betekent beleefd en vriendelijk zijn, en geduldig. Allereerst een 'insluitactie' van een metrowagon. Alle passagiers werken mee, de politie is vriendelijk en professioneel: geen wapens. Dan gaat het naar de taxistandplaats bij de fietsenstalling. De chauffeurs zijn boos, niet vanwege het fouilleren, maar vanwege de vele boetes die ze zeggen te krijgen voor onschuldige verkeersovertredinkjes. Tsja. Weer niets gevonden.

Even later is het raak, een taxichauffeur die naar de kant wordt gehaald heeft traangas, een boksbeugel en een vlindermes in de wagen. Gezellige jongen zo te zien. Langs de weg worden willekeurig auto's aangehouden. De inzittenden krijgen eerst een kaartje met informatie over de acties in het Nederlands en in het Engels, dan wordt vriendelijk verzocht uit te stappen. Twee stoere jongens met dito vriendin blijken een honkbalknuppel mee te hebben op hun avondje uit. 'We gingen even een balletje slaan', is het commentaar. Geen bal te zien overigens. De knuppel ziet er ongebruikt uit. Knuppel kwijt en een boete dus.

Een taxichauffeur laat 'per ongeluk' zijn mes vallen tijdens de controle. Hij wist niet eens dat hij het bij zich had. Arme man, alweer een boete.

Op de Martelaarsgracht zijn een paar ploegjes bezig, de agenten zijn vrolijk maar niet altijd even efficiënt De buurtregisseur vertelt me dat het in dit buurtje (district Nieuwezijds) toch vooral rondpompen is van de kleine crimineeltjes. Alle politiemensen die ik er naar vraag zijn

enthousiast over de nieuwe bevoegdheid. Niet alleen omdat er wapens van straat worden gehaald, maar ook omdat ze zien dat heus niet iedereen een wapen bij zich heeft. Dat werkt relativerend.

Bij de koffie op het mobiel steunpunt praat ik met de officier van Justitie. Ook zij is enthousiast maar vindt het te vroeg veel te zeggen over de effectiviteit. De hoop is dat het uiteindelijk een preventief effect heeft, dat mensen hun wapen thuis laten of in de achterbak. Onder mijn ogen wordt bij een Marokkaans jongetje een mes van 20 cm uit de jas gevist. Ik ben de enige die ervan schrikt. Slechts een boete, want het is een mes dat niet specifiek als wapen gemaakt is.

Mijn conclusie van de avond: het blijft een nare bevoegdheid, want onschuldige burgers worden ermee lastig gevallen. Maar de professionaliteit van de politie en het begrip van het publiek stellen enigszins gerust. We moeten waakzaam blijven en als er klachten komen moeten we die zeer serieus nemen. Het blijft afwachten of het uiteindelijk wat uit zal halen, maar ik ben minder pessimistisch dan voorheen.

Lodewijk Asscher