Agenda / Studium Generale
Wo 29 januari/ lezing door dr. M. Smits / 11.45-13.00 uur, blauwe zaal,
auditorium
Monsterbezwering
De culturele domesticatie van nieuwe technologieën
Genetische voeding, kernenergie, klonen, xenotransplantatie. Nieuwe
technologieën maken vaak extreme reacties los. Wat de één onthaalt als
brenger van heil en voorspoed, ziet de ander als een aanslag op onze
natuur en beschaving. Waarom is dit zo?
Bijdragen van filosofen om dit verschijnsel te begrijpen zijn vaak tot
één van de twee uitersten te herleiden.
Voor een beter begrip stelt Martijntje Smits een `monstertheorie'
voor. Een monster is een dubbelzinnig wezen door de verbinding van
botsende culturele categorieën; zoals organisme en machine, mens en
dier, man en vrouw, natuur en cultuur. Ook onze samenleving kent zulke
monsters: technologische innovatie blijkt een rijke bron van
dubbelzinnige fenomenen die op gespannen voet staan met de bestaande,
symbolische orde.
Een historische beschouwing van de beleving van plastics en plastic
afval toont aan dat de monstertheorie een coherente verklaring kan
geven voor de maatschappelijke reacties. Deze theorie geeft ook zicht
op alternatieven om technologische monsters te temmen. Uitbannen of
omarmen is op de lange duur geen optie. Een vorm van pragmatische
monsterbezwering mogelijk wel.
Dr. Martijntje Smits is ingenieur en filosoof. Ze is als universitair
docent verbonden aan de opleiding Techniek en Maatschappij van de
TU/e.