Beter alternatief voor onder meer ACE remmers bij behandeling hoge bloeddruk
Hoge bloeddruk (hypertensie) wordt vaak pas in een laat stadium opgemerkt, wanneer het al schade aan hart, nieren, hersenen of bloedvaten heeft veroorzaakt. Vroege opsporing en een goede behandeling zijn daarom van groot belang. Maar het is nog onduidelijk hoe verhoogde bloeddruk ontstaat en welke processen precies ten grondslag liggen aan de uiteindelijke schade die de hypertensie veroorzaakt. Pieter van Paassen verrichtte onderzoek naar de ontstaansmechanismen en ontdekte dat het nieuwe geneesmiddel remikiren effectief is bij de behandeling van hoge bloeddruk.
De nier speelt een bepalende rol in de ontwikkeling van hypertensie.
De promovendus keek met name naar een bepaald regulatiesysteem in de
nier: het renine-angiotensine-aldosteron systeem (RAAS), want dit
systeem beïnvloedt onder andere de filtratie, de doorbloeding en de
zoutverwerking in de nier. Een gestoorde zoutverwerking is een van de
factoren die tot hoge bloeddruk kan leiden. Van Paassen wist de rol
van het RAAS in deze stoornis verder op te helderen. Zo stelde hij
vast dat het effect van het gebruik van veel zout op de hoogte van de
bloeddruk niet bij elke hypertensiepatiënt hetzelfde is. Het bleek dat
een verminderde vaatverwijding in de nier, waarschijnlijk ten gevolge
van locaal te sterke activiteit van het RAAS, hieraan ten grondslag
ligt. Bovendien blijkt een geactiveerd RAAS de relatie tussen
bloeddruk en zoutuitscheiding ongunstig te beïnvloeden, hetgeen
verbetert tijdens renineremming. De activiteit van het RAAS lijkt
sterk individueel bepaald te zijn en dat verklaart waarom de
gevoeligheid voor de effecten van medicijnen die het RAAS remmen per
individu verschillen.
Voor zijn onderzoek testte Van Paassen de invloed van remikiren, een
middel dat zeer selectief de eerste en snelheidsbepalende stap in het
RAAS remt, en bracht de verschillende effecten in het lichaam in
kaart. Bij hypertensiepatiënten blijkt het zonder ongewenste
bijwerkingen een bloeddrukdaling, een toegenomen zoutuitscheiding en
een afname van proteinurie (eiwitverlies via de urine wat duidt op
schade aan de nieren) op te leveren. Verder onderzoek naar de
langetermijneffecten van remikiren is nodig. Maar de promovendus
vermoedt dat renineremming een aantrekkelijk alternatief is voor
middelen die het RAAS op een ander niveau blokkeren, zoals de
succesvolle ACE-remmers en angiotensine II receptor blokkers. /ImK
Pieter van Paassen studeerde geneeskunde in Groningen. Hij verrichtte
zijn promotieonderzoek bij de vakgroep nefrologie van de afdeling
Interne geneeskunde van het Academisch Ziekenhuis Groningen. Het
onderzoek is voor een deel gefinancierd door de firma Roche. Momenteel
is Van Paassen werkzaam als internist-nefroloog in het Academisch
Ziekenhuis Maastricht.
Datum en tijd
woensdag 5 februari 2003, 16.00 uur
Promovendus
P. van Paassen, tel. (043)387 65 43, e-mail:
p.vanpaassen@immuno.unimaas.nl (werk)
Proefschrift
Renin inhibition: a tool to assess the role of the RAAS in renal
hemodynamics and sodium handling in human hypertension
Handelsuitgave
Datawyse, universitaire pers Maastricht, ISBN 90-9016596-7
Promotores
prof.dr. G.J. Navis, prof.dr. D. de Zeeuw en prof.dr P.E. de Jong
Faculteit
medische wetenschappen
Plaats
Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Agenda
Tentoonstelling