Persbericht:
Onder barre winterse omstandigheden ontdekken sportduikers in het Grevelingenmeer Eubranchus farrani: een voor Nederland nieuwe soort zeenaaktslak
Onder zeer barre winterse omstandigheden hebben sportduikers (o.a. ondergetekende) op 26 januari en 1 februari in het Grevelingenmeer een voor Nederland nieuwe soort zeenaaktslak Eubranchus farrani ontdekt. Tijdens twee afzonderlijke duiken zijn drie exemplaren van deze nieuwe soort gevonden. Het betreft een zeenaaktslak die maximaal 23 mm. groot kan worden. De exemplaren die gevonden zijn waren respectievelijk een van 14 mm en twee exemplaren van circa 6 mm. Eubranchus farrani, een Nederlandse naam is nog niet voor deze soort vastgesteld, is reeds bekend van de West-Europese kust van Noorwegen tot in de Middellandse zee, maar is zoals al vermeld tot recent nog niet eerder in Nederland aangetroffen. Het aantal soorten zeenaaktslakken dat ooit in Nederland is waargenomen is hiermee op 48 gekomen.
Baster 1760 eerste beschrijvingen van Zeenaaktslakken in Nederland
Van Benthem Jutting 1936: 20 soorten
Swennen, 1957 34 soorten
Swennen, 1987 38 soorten
Van Bragt, 2003: 48 soorten
Sinds 1998 is er door sportduikers een record aantal van acht nieuwe soorten zeenaaktslakken in slechts zes jaar in de Nederlandse kustwateren aangetroffen. Opvallend is tevens dat alle nieuwe soorten die sinds 1987 zijn gevonden (10) in de Zeeuwse kustwateren zijn aangetroffen.
Daarbij zijn de vorige negen nieuwe soorten allen in eerste instantie in de Oosterschelde gevonden. Dit is de eerste recente nieuwe soort die voor het eerst in het Grevelingenmeer is gevonden. Dit opmerkelijke feit is waarschijnlijk vooral te danken aan het huidige spuiregime van de spuisluis in de Brouwersdam.
In eerste instantie is bij de aanleg van de Deltawerken het Grevelingenmeer hermetisch afgesloten van de Noordzee. Hierdoor dreigde het mariene milieu hier volledig verloren te gaan. Ook nu nog is de biodiversiteit in het Grevelingenmeer aanzienlijk armer dan in bijvoorbeeld de Oosterschelde. Om de waterkwaliteit en biodiversiteit in het Grevelingenmeer te verbeteren wordt er momenteel per dag via de spuisluis in de Brouwersdam een maximale hoeveelheid Noordzeewater met het Grevelingenmeerwater uitgewisseld. Deze nieuwe zeenaaktslak is zeer waarschijnlijk met dit spuiwater in het Grevelingenmeer terechtgekomen. Het de zoveelste mariene soort in een lange rij van recente uiterst zeldzame waarnemingen die aantonen dat het nieuwe spuiregime een positief effect heeft op de biodiversiteit van het Grevelingenmeer.
Waarom dit record aantal nieuwe soorten. Door de aanleg van de Deltawerken is het mariene milieu in de Zeeuwse Delta aanzienlijk veranderd. Nog steeds is de mariene flora en fauna in zijn soortensamenstelling zich aan het aanpassen aan de nieuwe door de mens gecreeërde omstandigheden. Ook de huidige actieve import van mosselen en oesters uit West-Europese wateren heeft waarschijnlijk een aantal nieuwe soorten geintroduceerd. En tenslotte is door de toename van de populariteit van de duiksport het aantal duikmomenten de laatste jaren zeer sterk toegenomen. Dit in combinatie met een sterk toegenomen kennis van de mariene flora en fauna bij veel sportduikers door de educatieve activiteiten van een groot aantal biologische- en sportduikverenigingen en informatieve Nederlandse en internationale websites zorgt ervoor dat de kans op het waarnemen van nieuwe soorten progressief is toegenomen.
Foto's (dia's of digitale scans) van alle sinds 1987 aan de Nederlandse Faunalijst toegevoegde zeenaaktslakkensoorten zijn via ondergetekende beschikbaar:
Hermea dendritica; Groene rolsprietslak
Facelina coronata; Gekroonde ringsprietslak
Doto maculata 1998
Janolus hyalinus 1998: Wrattig tipje
Flabellina pedata 1999: Paarse waaierslak
Geitodoris planata 1999: Millennium wratslak
Limatia clavigera 1999
Hermea bifida 2000: Slanke rolsprietslak
Cuthona rubescens 2002: Karmozijnrode knotsslak
Eubranchus farrani 2003
Soort 47 de Karmozijnrode knotsslak Cuthona rubescens is wellicht de meest zeldzame soort van de continentale Europese kust die ooit in Nederland is aangetroffen. In 1999 is er één exemplaar in Noorwegen gevonden. In 2002 zijn er door ondergetekende vier exemplaren in de monding van de Oosterschelde aangetroffen.
Vandaag (04-02-2003) komen de eerste dia's van de Nederlandse Eubranchus farrani beschikbaar. Op de website www.anemoon.org/ , doorklikken op "spuisluis" staan nu al afbeeldingen (Video frame grabs) en een korte beschrijving van de eerste waarnemingen van Eubranchus farrani en de meeste andere recente nieuwe Nederlandse soorten.
Voor meer informatie over de Nederlandse zeenaaktslakken en de bovenvermelde waarnemingen:
Peter H. van Bragt
Antiloopstraat 28
4817 LC BREDA
076-5228873
vanbragt.phjm@hsbrabant.nl
---- --