Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

http://www.minbzk.nl

ROB: De Rob bepleit instelling regiogemeenten

De Raad voor openbaar bestuur bepleit instelling regiogemeenten

In zijn advies 'Legio voor de regio' stelt de Raad voor het openbaar bestuur (Rob) voor om in enkele aaneengesloten stedelijke gebieden in de Randstad, waar de betrokken gemeenten op een groot aantal terreinen zoals ruimtelijke ordening, zorg en veiligheid enz. geacht worden samen te werken, regiogemeenten te vormen. Verplichte samenwerking op een groot aantal samenhangende terreinen via een gemeenschappelijke regeling doet in die gevallen afbreuk aan de eis van democratisch bestuur.

Het advies 'Legio voor de regio' is een vervolg op een eerder door de Tweede Kamer aan de Rob gevraagd advies over het toen voorliggende wetsvoorstel 'Bestuur in stedelijke regio's'. Over dat wetsvoorstel bracht de Raad toen een negatief advies uit. De Raad kondigde toen aan binnen een jaar met een vervolgadvies te komen met bestuurlijke modellen voor regionale vraagstukken.

In zijn advies schetst de Raad een opklimmende reeks van bestuurlijke ingrepen om bovenlokale en regionale problemen aan te pakken. Elke vorm heeft zijn specifieke voor- en nadelen. Tegenover het voordeel van flexibiliteit van allerlei samenwerkingsvormen staat het nadeel van een gebrekkige democratische verantwoording en slagvaardigheid. Het voordeel van gemeentelijke herindeling is dat er sprake is van democratisch gelegitimeerd overheidsbestuur maar tegelijkertijd doet de grotere schaal afbreuk aan betrokkenheid van burgers. De Wgr-plus biedt wel een aanknopingspunt voor verplichte samenwerking rond de steden, maar het kent in democratisch opzicht tekortkomingen. De instelling van een regiogemeente voorziet in een slagvaardig en democratisch gelegitimeerd bestuur dat een samenhangend beleid kan voeren. Het instellen van regiogemeenten dient wel gepaard te gaan met de instelling van deelgemeenten. Deze deelgemeenten dienen in elk geval belast te zijn met al die taken die betrekking hebben op de directe woon- en leefomgeving van de burgers. De Raad acht de instelling van regiogemeenten overigens de meest vergaande consequentie van noodzakelijke gemeentelijke samenwerking in stedelijke gebieden.

De door minister Remkes van Binnenlandse Zaken voorgestelde Wgr-plus voor een meer verplichtende gemeentelijke samenwerking rond de steden volstaat in al die gevallen waarin de samenwerking beperkt blijft tot het brede terrein van de ruimtelijke ordening. In alle overige gevallen meent de Raad dat voor de aanpak van bovenlokale problemen vrijwillige samenwerking, gemeentelijke herindeling dan wel overheveling van taken naar provincies het meest voor de hand ligt.