PERSBERICHT 5 maart 2003
ONVERSTANDIG MEDICIJNGEBRUIK BIJ CHRONISCHE PIJNPATIENT
Volgens dr H. Geldof, gastro-enteroloog uit het IJsselland ziekenhuis, gaat de chronische patiënt niet verstandig om met pijnmedicatie. Dr Geldof concludeert dit op basis van recent NIPO onderzoek onder 533 chronische pijnpatiënten, dat in opdracht van de farmaceutische firma's Pfizer en Pharmacia is gehouden ten behoeve van hun pijn- en ontstekingsremmer Celebrex® (celecoxib). Uit het NIPO onderzoek blijkt dat patiënten in 39% van de gevallen hun arts niet raadplegen over bijwerkingen, ondanks het feit dat gemiddeld 75% wel zegt deze bijwerkingen te kennen. Maagklachten ontstaan vaak ten gevolge van de meest bekende en gebruikte pijnstillers uit de NSAID klasse (niet steroïde anti- inflammatoire middelen), zoals ibuprofen, naproxen en diclofenac en leiden tot 3.000 ziekenhuisopnamen per jaar en minstens 165 doden1.
Van NSAID's is bekend dat zij grote kans geven op maag- en darmklachten. Ondanks
dat de chronische pijnpatiënt op de hoogte zegt te zijn van de bijwerkingen van o.a.
pijnstillers die tot de NSAID, klassen behoren, zal 39% van de gebruikers de arts niet
raadplegen als er bijwerkingen (zoals maag en darmklachten) optreden. Volgens dr
Geldof is dit zorgelijk, mede omdat tevens uit onderzoek blijkt dat 26% van de
patiënten zelf besluit wel eens meer tabletten te slikken dan voorgeschreven. Daarbij
komt dat 31% van de pijnpatiënten regelmatig verschillende vrij verkrijgbare én
voorgeschreven pijnmedicatie op doktersrecept combineert. "Deze vorm van
zelfmedicatie kan leiden tot een grotere kans op het ontstaan van ernstige complicaties
zoals maag- darmbloedingen. In Nederland is berekend dat er meer dan 3 miljoen
gebruikers zijn van NSAID's. Jaarlijks worden minimaal 3.000 mensen met dergelijke
complicaties worden opgenomen in het ziekenhuis en er overlijden er jaarlijks
minstens 165 aan de gevolgen van NSAID gebruik. Dit is onnodig, omdat
maagvriendelijkere medicatie, zoals Celebrex, verkrijgbaar is op recept bij de arts",
aldus dr Geldof.
Doel van het onderzoek onder 533 chronische pijnpatiënten (en de Nederlandse
bevolking via sms en internet enquête) was inzicht te krijgen in het zelf ophogen van
pijnmedicatie en het naast elkaar gebruiken van vrij verkrijgbare pijnstillers en op
recept voorgeschreven pijnstillers van onder andere pijnstillers uit de NSAID klasse.
Verder wordt inzicht verkregen hoe patiënten omgaan met hun pijnmedicatie.
Volgens Pfizer en Pharmacia is dit onderzoek van belang omdat de arts mede dankzij
deze gegevens zich bewust wordt van deze problematiek en beter in staat zal zijn de
patiënt adequaat voor te lichten bij het voorschrijven van pijnmedicatie.
De kans op maagzweren wordt bij behandeling met een met een Cox-2 specifieke
medicatie met ongeveer de helft gereduceerd2. Dit is een nieuwe klasse pijnstillers,
waar Celebrex toe behoort en die vanaf 1 januari 2003 volledig wordt vergoed.
Het onderzoek onder chronische pijnpatiënten werd uitgevoerd via de NIPO database
bestaande uit ruim 30.000 huishoudens. Het onderzoek onder de Nederlandse
bevolking (dat overigens los staat van deze uitkomsten) vond plaats via TV-spots van
het NIPO in het STER blok tussen het journaal van 10 uur en NOVA op vrijdag 28
februari en zaterdag 1 maart jl..
Informatie voor de redactie is te verkrijgen bij:
NIPO, H. Foekema: 020- 5225472
Pfizer/Pharmacia, D.G.A Vente: 010 406 42 37 of 06 516 233 62
Dr H. Geldof: 010 2585170
Referenties:
1- Herings RMC, Klungel OH An Epidemiological Approach to assess the Economic Burden of
NSAID-Induced Gastrointestinal Events in The Netherlands. Pharmacoeconomics 2001; 19 (6): 655-
665
2- Silverstein F E et al., Gastrointestinal toxicity with celecoxib vs nonsteroidal anti-inflammatory
drugs for osteoarthritis and rheumatoid arthritis: The CLASS Study: a randomized controlled trial. J
Am Med Assoc 2000;284:1247-1255
NIPO- Februari 2003
Kennis van bijwerkingen geen garantie voor voorzichtig gebruik
chronische pijnmedicatie
Persinformatie: belangrijkste conclusies samengevat
De belangrijkste conclusies met betrekking tot het NIPO onderzoek over pijnstillers
onder chronische pijnpatiënten zijn achter elkaar gezet.
· Een kwart (25%) van de Nederlandse bevolking lijdt aan chronische pijn
(pijnklachten die langer dan 3 maanden duren)
· De meest genoemde oorzaken zijn: rug- en nekklachten (46%), gewrichtspijn
(28%), reumatische aandoeningen (28%) en hoofdpijn/ migraine (22%)
· De meest genoemde oorzaken van chronische pijn onder ouderen (> 55 jaar) zijn
reumatische aandoeningen (53%)
· Paracetamol is veruit de bekendste pijnstiller (72%)
· Paracetamol is de meest gebruikte pijnstiller (62%), gevolgd door Ibuprofen
(41%)
· Diclofenac is de meest op recept verkregen pijnstiller (35%), gevolgd door
Ibuprofen (NSAID) (30%)
· Drie op de tien pijnpatiënten gebruikt wel eens een combinatie van vrij
verkrijgbare en receptpijnstillers (31%), waarvan 4% "vaak" en 27% "soms"
· Degenen die een combinatie van vrij verkrijgbare en receptpijnstillers gebruiken
doen dit gemiddeld 3,5 van de 10 keer dat ze pijnstillers gebruiken
· Een kwart van de pijnpatiënten gebruikt méér tabletten dan voorgeschreven door
arts (26%), waarvan 5% "vaak" en 21% "soms"
· Degenen die méér tabletten gebruiken dan voorgeschreven door de arts doen dit
gemiddeld 4 op de 10 keer dat ze pijnstillers gebruiken
· Bijsluiter is voor de meerderheid van de pijnpatiënten de belangrijkste bron van
informatie over eventuele bijwerkingen (87%), gevolgd door de huisarts (26%), de
apotheek (19%) en het internet (10%)
· Bijna één op de tien pijnpatiënten stelt zichzelf niet op de hoogte van eventuele
bijwerkingen (7%)
· Als bijwerkingen optreden gaat vier op de tien pijnpatiënten niet naar de huisarts
(39%)
· Als er bijwerkingen optreden staakt driekwart van de pijnpatiënten het gebruik
van de pijnstiller niet (77%)
| Gebruik chronische pijnmedicatie | © NIPO Amsterdam | februari 2003
PERSBERICHT datum 5 maart 2003
VOORZICHTIG OMGAAN MET VRIJ VERKRIJGBARE EN
VOORGESCHREVEN PIJNMEDICATIE
Het zal je maar overkomen dat je een oorontsteking oploopt, je huisarts schrijft
een pijnstiller voor, en een paar uur daarna beland je met een maagbloedingen
in het ziekenhuis. Dit overkwam Ron S. uit Bennekom een aantal jaren geleden.
Kerngezond als hij was, vermoedden hij en zijn huisarts niet dat hij op
ibuprofen zo snel een maagbloeding kon ontwikkelen. Dit is een bekend en veel
voorgeschreven geneesmiddel uit de zogenaamde NSAID klasse (niet steroïde
anti-inflammatoire middelen), waartoe ook naproxen en diclofenac behoren, en
die naast milde maag- en darmklachten ook ernstige complicaties kunnen
veroorzaken. "Sommige mensen kunnen zeer snel een maagbloeding ontwikkelen
op deze klassieke NSAID's. Mensen die vaak en in hoge doses NSAID's
gebruiken lopen zeker grote kans in het ziekenhuis terecht te komen met maag-
en/of darmbloedingen," zegt dr H. Geldof, gastro-enteroloog uit het IJsselland
ziekenhuis. Sindsdien heeft Ron een brief op zak waarop staat dat hij geen
NSAID kan verdragen. Gelukkig zijn er nu goede pijnstillers op recept
verkrijgbaar uit de nieuwe coxib klasse, waaronder Celebrex® van de firma's
Pfizer en Pharmacia, die maag en darmen ontzien.
Dr Geldof adviseert mensen die vaak vrij verkrijgbare pijnstillers gebruiken en deze
combineren met voorgeschreven medicatie om dit aan de behandelend arts te melden.
Deze kan dan beoordelen of de hoge dosis of combinatie van pijnstillers verantwoord
is voor de patiënt. Daarnaast raadt hij de patiënt altijd aan de bijsluiter goed te lezen
en maag- en darmbezwaren onmiddellijk te melden bij de arts. De behandelend arts
kan nu andere maagvriendelijke pijn- en ontstekingsremmers voorschrijven, zoals
Celebrex.
Het NIPO onderzocht onlangs in opdracht van de farmaceutische firma's Pfizer en
Pharmacia, producenten van Celebrex (celecoxib), het gebruik van pijnstillers onder
respectievelijk 533 chronische pijnpatiënten. Daaruit blijkt dat pijnpatiënten in 39%
van de gevallen hun arts niet raadplegen over bijwerkingen, zoals maag en
darmklachten, ondanks het feit dat gemiddeld 75% zegt wel de bijwerkingen te
kennen. Dertig procent (31%) van de chronische pijnpatiënten combineert gemiddeld
3,4 van de 10 keer een voorgeschreven pijnstiller met een vrij verkrijgbare pijnstiller.
Daarnaast geeft 26 procent aan wel eens méér tabletten te slikken van het
voorgeschreven medicijn dan door de arts is aanbevolen. Volgens dr Geldof kan deze
handelswijze leiden tot een grotere kans op ernstige complicaties zoals bv een
"maagbloeding". In Nederland is berekend dat er meer dan 3 miljoen gebruikers zijn
van NSAID's. Jaarlijks worden minimaal 3.000 mensen met dergelijke complicaties
opgenomen in het ziekenhuis en er overlijden er jaarlijks minstens 165 aan de
gevolgen van NSAID gebruik. Deze klasse pijnstillers is schadelijk voor het
maagslijmvlies, waardoor maagzweren kunnen ontstaan. De kans hierop wordt bij
behandeling met een coxib met ongeveer de helft gereduceerd. Dit is een nieuwe
klasse pijnstillers, waar Celebrex toe behoort, en die vanaf 1 januari 2003 volledig
wordt vergoed.
Informatie voor de redactie is te verkrijgen bij:
NIPO, H. Foekema: 020- 5225472
Dr H. Geldof: 010 - 2585170
---- --