Vereniging Samengestelde Wedstrijd Mensport Nederland
Rijtuigmuseum verwerft topstuk
06/03/2003
Leek, 6 maart 2003
Het Nationaal Rijtuigmuseum in Leek heeft een topstuk aan zijn
collectie toegevoegd. De oudste koets van Nederland, een sleepkoets
van drie eeuwen oud, is uit Rijksbezit naar het rijtuigmuseum gekomen.
Koetsen werden vroeger zelden bewaard. Rijtuigen waren grote
gebruiksvoorwerpen en wanneer ze versleten of uit de mode waren
stonden ze alleen nog maar in de weg. Dan vielen ze ten prooi aan de
houtworm, of werden maar direct gesloopt of verbrand. Vooral na de
Tweede Wereldoorlog, toen de auto algemeen in gebruik was, verdwenen
duizenden koetsen.
Koetsen uit de 19e eeuw zijn nog in musea of bij sommige particulieren
bewaard gebleven. Uit de 18e eeuw resteren slechts enkele sjezen en
arresleden. Bij het rijtuigmuseum besefte men dat er in Nederland geen
17e- en 18e-eeuwse koetsen waren, zoals die wel in de vorstelijke
verzamelingen van Wenen en Lissabon bestaan.
Totdat men op het spoor kwam van een Amsterdamse sleepkoets in de
depots van het Nederlandse Openluchtmuseum.
De sleepkoets was vanaf de 17e eeuw een populair vervoermiddel in de
grote sleden. Als een koets zonder wielen, maar op glijders, diende
het gevaarte als een taxi. De sleepkoets werd vaak gebruikt om fraai
geklede bruidsparen van huis naar het Stadhuis en de kerk te brengen.
Slechts één exemplaar heeft de laatste drie eeuwen overleefd.
In Leek is dit topstuk nu te bewonderen in de expositie. De sleepkoets
is de enige Nederlandse koets in barokstijl, de stijl die later is
geïmiteerd bij de Gouden Koets. De vele decoraties in houtsnijwerk, de
siernagels en lantaarns geven de koets een sprookjesachtig uiterlijk.
Dat het Rijk heeft besloten de koets in eigendom over te dragen aan
het Nationaal Rijtuigmuseum, geldt voor directeur Luc Eekhout als een
groot blijk van vertrouwen.